مدرسه فمینیستی: مقاله «سخنی با منقدان صیغه» نوشته دکتر محمد برقعی که در زیر می خوانید، نقدی است بر مقاله «صیغه، از نگاه سنت گرایان متجدد» به قلم محمد غزنویان که پیشتر در مدرسه فمینیستی منتشر شده بود. پیش از آن نیز در مورد صیغه مطالبی سلسله وار منتشر شده است، از جمله: «صیغه، سنتی مفید و ارزنده» (بخش اول و بخش دوم) به قلم دکتر محمد برقعی، «صیغه و عقوبت رابطه جنسی» نوشته نوشین احمدی خراسانی، «صیغه، امتداد منطقی ‌نهاد ازدواج در ایران» به قلم دکتر حسین باقرزاده، و همچنین «صیغه: سنتی غیرانسانی، محصول حاکمیت مردسالار» نوشته دکتر ناهید توسلی، «صیغه و عفونت رابطه اخلاقی» به قلم فرهاد شرفی.

ورود آقای محمد غزنویان را به بحث صیغه باید استقبال کرد که تنها از خلال بحث و تبادل نظر است که بهترین راه ها شناخته می شوند.

از حملات شخصی ایشان در می گذرم که این رویه متداول در جوامعی است که فرهنگ دیکتاتوری حاکم دیرپا این خصوصیت را در افراد درونی کرده است. در این جوامع هر صاحب نظری، نظر خویش را چنان بر حق می داند که کسی که آن حرف «چون آفتاب روشن» را نمی پذیرد فرض می شود که یا مرضی در دل دارد یا غرضی در نظر. نه آن که با معیار وی به خطا می اندیشد که در آن صورت مستوجب سرزنش های شخصی نمی شود.

اما برای آن که زلال بحث را خاشاکی چند تیره نکند نخست اشاره به چند سوء تفاهم در نوشتار آقای غزنویان لازم است.

1 _ ایشان نوشته اند «آقای برقعی من نه از عمال حکومت هستم» که من نه شخص ایشان را می شناسم و نه در هیچ کجای نوشته ایشان نشانی برای این بدخیالی هست لذا نمی دانم چرا فرض کرده اند که من «با توهم توطئه» ممکن است چنین نسبتی را به ایشان بدهم. در حالی که همه کسانی که چون ایشان برای مصالح جامعه وقت می گذارند و رضایت خاطر خویش را در یاری رساندن به جامعه می دانند نهایت احترام را قائل ام.

2 _ این که یک طرح یا یک پیشنهاد سیاستمداری را بپذیریم به معنی تایید او، و یا تجلیل کارنامه سیاسی او نیست چه رسد به آ ن که «آقای رفسنجانی را لیدر تغییر و ابرمرد خود بدانم». سیاه و سفید و مطلق دیدن، از دیگر عوارض جامعه دیکتاتوری است.

3 _ نقل از یک کتاب به عنوان تایید همه مطالب آن کتاب نیست و من نه تنها کتاب «رستم التواریخ» را خوانده ام بلکه در دهه پنجاه به عنوان یک کتاب تفریحی بسیار طرفدار داشت به ویژه که در آن جوهر کتابی که فساد شاهان را نشان می داد چون کاغذ زر برده می شد. دکتر جواد مجابی نویسنده و طنزنویس مشهور هم بحث مفصلی در مورد آن داشت که چرا این کتاب طنزآلود را طنز نمی توان خواند همین حکم است در مورد مسئله فرض بر بی اطلاعی بنده از «امردخانه ها» در زمان صفویان. نقل قول ها از این کتاب، در نوشته من تنها برای نشان دادن آن بوده که با وجود صیغه، روسپیگری هم بوده است و یکی جایگزین دیگری نمی شده است.

فهم من از مطالب آقای غزنویان

آقای غزنویان بر آن هستند که «روسپیگری» و «روابط خارج از ازدواج» به دلیل فقر زنان است و بهره گیری مردان متمکن از آنان. بگذریم از آن که وجود یک پدیده اجتماعی را به یک عامل نمی توان تقلیل داد و مطالعات فراوان در سراسر جهان نشان داده که این دو ناهنجاری به ده ها عامل بستگی دارد که مسلما عامل اقتصادی نقش مهم و چشمگیری در آن دارد ولی با رفع فقر، این ناهنجا