کانون شهروندی زنان: به بهانه انتخابات مجلس و طرح موضوع افزایش تعداد زنان در مجلس آتی، هفت تن از فعالان مدنی، سیاسی و فرهنگی زنان از جمله (به ترتیب حروف الفبا): زهرا ربانی املشی، ژیلا موحد شریعت پناهی، ساعده سیما، فاطمه کمالی احمد سرایی، فریده غیرت، مریم باقی و نیره توکلی، به فراخوان نشریه پایتخت کهن، به دو پرسش زیر پاسخ دادند. لازم به یادآوری است که در آینده و به تدریج پاسخ دیگر فعالان به این پرسش ها را نیز منتشر خواهیم کرد:
– 1 - از نظر شما در شرایط فعلی جامعه ایران و با توجه به انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی، آیا ضرورتی برای افزایش مشارکت سیاسی زنان و به خصوص افزایش تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی وجود دارد؟ چه دلایلی وجود دارد؟
– 2- چه راهکاری برای رسیدن به این هدف پیشنهاد می کنید؟

زهرا ربانی املشی، فعال سیاسی

پاسخ 1) در تمام جوامع بشری و به خصوص در جامعه ما یک واقعیت عینی به چشم می‌خورد و آن سهم اندک زنان در تصمیم گیری‌های سیاسی و اجتماعی است. اگر نقش انسان را به عنوان اساس و محور توسعه بپذیریم، باید نقش زن را هم به عنوان نیمی از این جمعیت در توسعه پذیرا باشیم. برای این مهم ابتدا باید زنان از موقعیت اجتماعی و منافع خود آگاه شده و آموزشهای لازم را از حقوق شهروندی گرفته تا فراگیری مهارتها و توانمندسازی فراگیرند، تا نداشتن مهارت بهانه ای برای کنار زدن زنان جهت تصدی مسئولیتها نباشد.

یکی از این نیازها و حقوق زنان و مردان، همان حقوق سیاسی است که شامل حق انتخاب و مشارکت در گروه های برخوردار از قدرت سیاسی است و دستیابی به این حق می تواند به رشد و شکوفایی افراد جامعه و تشکیل خانواده‌ی مشارکتی کمک کند. بدیهی است هدف از این فعالیت و مشارکت اجتماعی زنان، ارتقاء سطح فکری آنان در امور سیاسی، فرهنگی، اقتصادی بر علیه ظلم و بی عدالتی است نه مقابله کردن با مردان.

در کشور ما که بیش از سی و هفت سال از اولین تجربه شکل گیری مجلس شورای اسلامی می‌گذرد و ۹ دوره مجلس تاکنون پشت سر گذاشته شده، متأسفانه در هیچ دوره مجلس تعداد نمایندگان زن از ۱۴ نفر تجاوز نکرده است و این در حالی است که در تمام این سال‌ها تعداد کل نمایندگان مجلس رقمی حداقل ۲۷۴ نفر بوده است و این یعنی سهم زنان در کسب کرسی‌های پارلمان تاکنون کمتر از ۵ درصد بوده است. مقایسه سهم زنان ایرانی در مجلس با سهم زنان در پارلمانهای کشورهای خاورمیانه نشان می‌دهد که سهم زنان ایرانی در کسب کرسی‌های پارلمان بسیار اندک بوده و رتبه ۱۲ را در میان ۱۶ کشور خاورمیانه و رتبه۱۴۱را در دنیا دارد.

حتی سهم زنان در مشارکت سیاسی کشورهای همسایه مثل افغانستان و پاکستان که زمان زیادی از استقلال کشورشان نمی گذرد بسیار بیشتر از ایران است. افغانستان که بیش از سه دهه جنگ را پشت سر گذاشته و سایه شوم تفکر طالبانی را بر سر زنان خود دارد اکنون شصت و هشت نماینده زن در پارلمان و سه خانم در کابینه خود دارد. در پاکستان حدود بیست درصد نمایندگان را زنان تشکیل میدهند و این مسئله میتواند از نظر بین المللی معیار رشد و توسعه باشد.

در زمان حاضر در مجلس شورای اسلامی از ۲۹۰ نفر نماینده فقط ۹ نفرشان از زنان هستند و این در حالی است که تعداد کمیسیونهای مجلس به ۱۷ عدد میرسد یعنی در بسیاری از کمیسیونها حتی یک نما