زنان در برابر استرس آسیب‌پذیرتر از مردان

31 خرداد 1389

جام جم آنلاین: تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تفاوت واکنش‌های بیوشیمیایی مغز زن و مرد در برابر عوامل استرس‌زا باعث می‌شود که زنان بیشتر از استرس آسیب ببینند و دیرتر به حال طبیعی بازگردند.
تا کنون مشخص شده بود که اختلال در عملکرد فاکتور آزادکننده‌ کورتیکوتروپین (CRF) می‌تواند به اختلال روانی و افزایش استرس منجر شود.

کورتیکوتروپین هورمونی است که در قسمت میانی مغز ساخته می‌شود. این هورمون به هنگامی که موجود زنده در شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرد ترشح می‌شود. هورمون کورتیکوتروپین نقشی بسیار مهم در پاسخ‌به عوامل استرس‌زا دارد.

گروه تحقیقاتی بیمارستان کودکان فیلادلفیا به ریاست دکتر ریتا والنتینو با تمرکز بر روی عملکرد این هورمون و تفاوت آنها در مرد و زن به نتایجی جدید دست یافته‌است.

آزمایش‌ها نشان می‌دهند که مردان از توانایی بیشتری در مقابله با عوامل استرس‌زا برخوردارند، چه در زمانی که این عوامل به طور ناگهانی بروز می‌کنند و چه به هنگامی که این عوامل برای مدت طولانی‌تری حضور دارند.

چگونگی آزمایش‌ها

تیم تحقیقاتی بیمارستان کودکان فیلادلفیا برای روشن شدن تأثیر جنسیت بر واکنش‌به عوامل استرس‌زا آزمایش‌هایی را بر روی موش‌های نر و ماده انجام داده‌است. در این آزمایش‌ها موش‌ها مجبور به شنا شدند.

دانشمندان مولکول‌های فاکتور آزادکننده‌ کورتیکوتروپین (CRF) و چگونگی اتصال آنها در بخش مربوطه در مغز موش‌ها را پیش از شنا و بعد از شنا مورد بررسی قرار داده و با یکدیگر مقایسه کردند.

آنها به این نتیجه رسیدند که اتصال CRF و گیرنده‌ آن در مغز موش‌های ماده تنگاتنگ‌تر از موش‌های نر است.

همچنین در مغز موش‌های نر بلافاصله بعد از تجربه‌ استرس واکنشی ملاحظه شد که باعث می‌شود استرس در آنها با سرعت بیشتری کاهش پیدا کند. سلو‌ل‌های مغزی موش‌های نر از این توانایی برخوردارند که بر بخشی از گیرنده‌های CRF تأثیر گذاشته و آنها را کاهش دهند. در حالیکه همین واکنش در مغز موش‌های ماده با تأخیری قابل ملاحظه‌ به‌وجود آمد.

ریتا والنتینو معقتد است که داروسازان می‌توانند از این یافته برای درمان افسردگی کمک بگیرند.

استرس اصولا قسمتی از یک مکانیزم طبیعی است که موجود زنده برای بقای خود به آن نیاز دارد.

به کمک همین مکانیزم است که بدن به هنگام بروز خطر در حالتی قرار می‌گیرد که می‌تواند به سرعت واکنش نشان دهد. در این حالت ضربان قلب افزایش می‌‌یابد، تنفس تندتر می‌شود و عضلات منقبض می‌گردند. مجموعه‌ این واکنش‌ها موجود زنده را قادر می‌سازد که به سرعت به خطر پاسخ دهد.