ایت الله صانعی: ازدواج مجدد بدون رضایت همسر، حرام است

البرز محمودی-22 اردیبهشت 1387

در حالیکه جنجال های مربوط به آخرین سخنان آیت الله صانعی در مورد “اجرای حدود الهی در زمان غیبت امام دوازدهم” ‏خاموشی نگرفته و برخی در واکنش به آن “رویه خطرناک توهین به مرجعیت” رادر پیش گرفتند، این مرجع تقلید روز ‏گذشته نظر دیگری در ارتباط با چند همسری مطرح کرد که قاعدتا با واکنش وابستگان جناح راست و روحانیون سنت گرا ‏مواجه خواهد شد. آیت الله صانعی دیروزسما اعلام کرد که به نظر وی: “ازدواج مجدد مرد بدون‎ ‎رضایت همسر اول حرام ‏و گناه است و از نظر شرعی جرم است، و اگر زن‎ ‎اول بعد از عقد زن دوم رضایت ندهد، این عقد اثر حقوقی ندارد‎.‎‏”‏‎ ‎

بیت آیت الله صانعی امروز محل آمد و رفت بسیاری است. از میرحسین موسوی، نخست وزیر ایران در دوران جنگ هشت ‏ساله ایران با عراق تا خبرنگاران روزنامه “وی جی” نروژ و خبرنگاران رادیو “دویچلاند فونک” آلمان. در مصاحبه با ‏یکی از همین خبرنگاران است که وی با “ابراز تأسف از ارائه برخی لوایح” که به مرد اجازه می دهد بدون رضایت زن ‏اول، مجددا ازدواج نماید، به مجلس توصبه کرده است: “امیدوارم چنین قانونی‎ ‎در مجلس شورای اسلامی به تصویب ‏نمایندگان محترم نرسد و من همواره دعا می کنم که‎ ‎چنین امری را که ظلم و خلاف عدالت می دانم، در حق زنان تبدیل به ‏قانون‎ ‎نشود. مجلس خدای‎ ‎ناخواسته با تصویب این قانون مشکل دیگری به مشکلات موجود خصوصاً مشکلات زنان‎ ‎نیافزاید‎.‎‏”‏

آیت الله صانعی ضمن اعلام اینکه “من با تعدد زوجات مخالف نیستم بلکه با‎ ‎آزار و اذیت زن مخالفم”، گفته است: “اگرچه ‏مسئله تعدد زوجات در برخی زمانها و‎ ‎در برخی قبائل، متعارف و مرسوم و مورد پذیرش زنان بوده است، اما امروز چون ‏این‎ ‎مسئله موجب آزردگی خاطر زنان است انجام آن نیازمند اذن زن اول است و در حقیقت زن‎ ‎دوم گرفتن، در اختیار زن ‏اول است و این عین عدالت است‎.‎‏”‏

وی همچنین گفته است: “مرد‎ ‎و زن برای هم وسیله آسایش و آرامش یکدیگرند و حقوقی که مرد بر زن دارد در مقابل‎ ‎حقوقی ‏است که زن بر مرد دارد، چرا که اساساً حقوق باید مقابل هم باشند و اگر یکی بر‎ ‎دیگری حق داشته باشد و دیگری از این ‏مسئله محروم باشد این خلاف عدالت‎ ‎است”.‏

آیت الله صانعی در بخش دیگر سخنان خود هرچند بین زنان و مردان تفاوت قائل شده اما آن را نافی عدالت ندانسته و گفته ‏است: “در حقوق تفاوت هست اما خلاف عدالت‎ ‎نیست و ما در مباحث علمی ثابت کرده ایم که این تفاوت، خلاف عدالت ‏نبوده و نیست. و‎ ‎در اسلام زن و مرد در تمام حقوق اجتماعی و سیاسی با هم برابرند، به گونه ای که حتی‎ ‎زنها می توانند ‏عالی ترین مقامات سیاسی را نیز عهده دار شوند‎.‎‏”‏

صانعی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه “علی رغم مدعای برابری حقوق زن و‎ ‎مرد در اسلام چرا پست ها و سمتهای ‏آسمانی مانند پیامبری و امامت به زنها داده نشده” نیز گفته است: “تاریخ را نمی توان در مقابل متن قانون قرار داد. قانون با‎ ‎بیان کلی، برابری حقوق را ثابت کرده است و اگر ایرادی هست مربوط به فرهنگ جوامع است‎ ‎نه به قانون‎.‎‏ چگونه می ‏توان در جامعه ای که دختران را زنده‎ ‎به گور می کردند توقع داشت پیامبر بیاید و زنی را به عنوان رهبر یک جامعه ‏منصوب‎ ‎نماید؟ جامعه آن روز پذیرش این مطلب را نداشت همانطور که امروز هم برخی افراد جامعه‎ ‎با همه آگاهی ها و ‏پیشرفت ها توان پذیرش و تحمل برخی دیدگاهها را‎ ‎ندارند”.‏

اظهارات آیت الله صانعی در شرایطی بیان شده که هنوز “انتقاد” از اظهارات ده روز پیش وی ادامه دارد. آیت الله واعظ ‏طبسی، نماینده آیت الله خامنه ای در آستان قدس رضوی روز گذشته در همین ارتباط گفت: “بعضی اظهارنظرهای فقهی ‏بعضا برگرفته از مشی سیاسی است لذا علیرغم‎ ‎تلاش علمی، روحانیون باید هوش سیاسی خود را به کار گرفته و اجازه ‏ندهند جریان‌های‎ ‎معاند در فکر، ذهن و اندیشه آنها اثر بگذارد”.‏

سایت “آفتاب” هم گزارش داده است که مدیر عالی‎ ‎حوزه علمیه خراسان در مراسمی که روز گذشته با حضور آیت‌الله محمد ‏یزدی، نایب رییس‎ ‎مجلس خبرگان و جمعی از استادان حوزه‌های علمیه مشهد و قم در تالار قدس‎ ‎کتابخانه مرکزی آستان ‏قدس رضوی برگزار شد، با بیان این جملات اشاره مستقیم به اظهارات اخیر آیت الله صانعی داشت. وی همچنین در این ‏جلسه گفته است: “معیارها و‎ ‎روش‌ها را رهبر فرزانه انقلاب مشخص کرده‌اند و باید همه در این مسیر گام برداریم و‎ ‎هرگز ‏اجازه ندهیم استقلال، عزت و استغنای نفس ما تحت تاثیر گرایشات سیاسی قرار‏‎ ‎بگیرد”.‏

واعظ طبسی همچنین یادآور شده است: “مدیریت نظام امروز با روحانیت، مرجعیت و فقاهت است و فضای‎ ‎کشور پیوسته ‏فراز و نشیب دارد لذا نگاه، روش، جهت‌گیری فکری و سیاسی و اظهارنظر‏‎ ‎روحانیون باید دقیقا منطبق با رهبری معظم ‏نظام باشد”.‏

سخنان آیت الله صانعی در مورد اشکال اجرای حدود الهی در زمان غیبت امام دوازدهم، در هفته گذشته واکنش هایی از ‏سوی برخی از نزدیکان آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ار نیز در پی داشت. حسین شریعتمداری، نماینده آیت الله ‏خامنه ای در موسسه کیهان از این جمله بود که یکشنبه گذشته در سرمقاله این روزنامه در ‏مطلبی با عنوان “این نظریه ‏ازکجا آمده است ؟!” به انتقاد از آیت الله صانعی پرداخت و نظرات وی را “مخدوش و خارج از ‏نظرات فقهی” دانست.‏
سایت “رجا نیوز” هم که به محمود احمدی نژاد نزدیک و از نظر مذهبی، تحت تاثیر آیت الله مصباح یزدی است، در انتقاد ‏از اظهارات آیت الله صانعی نوشت: “نمی توان چنین فرض کرد که امام‎‏ ‏‎آنچنان که آیت الله صانعی توصیف نموده اند، ‏حاضر به عدول از این نگاه فقهی ‏خود در‎ ‎باره اجرای حدود در زمان حکومت فقیه به دلیل اقتضائات سیاسی بوده باشند، چه ‏رسد به‎ ‎اینکه به تعطیلی حدود ‏الهی به دلیل نظر برخی که به اختصاص آنها به زمان حکومت‏‎ ‎معصومین(علیهم السلام) ‏معتقدند، تن دهند‎.‎حال جای این ‏سوال باقی است که اگر این عضو سابق دفتر‎ ‎امام، نظر متفاوتی از امام خمینی(ره) دارد -که ‏با نگاه باز فقه شیعی چنین ‏امکانی حق‏‎ ‎هر مجتهدی است-، آیا همچنان مجاز است داعیه دار نگاه فقهی امام باشد و از منظر‏‎ ‎‎اینکه «اگر امام بودند» بر ‏مصدر افتاء نشیند؟”‏

در این میان حتی برخی برای آیت الله صانعی بخاطر اظهاراتش “طلب استغفار” کردند. اما در این سو، اصلاح ‏طلبان اظهارات آیت الله صانعی را درست و منطقی دانستند و برخی چهره ها همچون “محمد تقی فاضل میبدی”، عضو ‏مجمع محققین و مدرسین حوزه ‏علمیه قم با اشاره به یادداشت‎ ‎‏ حسین شریعتمداری به سایت آفتاب‏‎ ‎گفت: “یادداشت ‏مدیرمسئول کیهان فاقد هرگونه مبنای ‏فقهی‎‏ ‏‎است و تنها به یک جدل و دعوای سیاسی شبیه است. مشکل اینجاست که در ‏جامعه ما هر کسی به خود این حق را ‏می‌دهد که بدون هیچ‎ ‎مبنایی حرف طرف مقابل خود را باطل بخواند.”‏

اعضای دفتر سیاسی جبهه مشارکت هم یکشنبه گذشته “با محکوم کردن هتک حرمت” آیت الله صانعی از ‏مخالفان فکری وی ‏خواستند ” اگر دلایل‎ ‎روشنی در اثبات ادعاهای خود دارند آن را همراه با ادب و حفظ شان دینی، ‏اجتماعی و‎ ‎علمی مقام ‏مرجعیت مطرح کرده و به خاطر مطامع زودگذر جناحی و سیاسی، بیش از این راه‎ ‎بر آلودن و ‏مشوش کردن مسیر سنت ‏پرافتخار اجتهاد در مکتب تشیع نگشایند”.‏

همزمان در حالیکه سایت اصلاح طلب “امروز” از “بی حرمتی کم سابقه به آیت الله منتظری‏” یکی دیگر از مراجع تقلید در ‏هفته گذشته خبرداد، برخی احزاب و چهره های اصلاح طلب هم در مورد “رویه خطرناک توهین به مرجعیت” هشدار ‏‏دادند.‏

مطالب مرتبط

+ There are no comments

Add yours