سایت کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت: طرح بومی سازی که در کنکور سال گذشته با مصوبه شورای انقلاب فرهنگی توسط وزارت علوم اعمال شد، وارد ابعاد تازه ای شده است. مجلس در تلاش است طرح جدیدی با عنوان «الزام موسسات آموزش عالی به پذیرش دختران در محل سکونت» تهیه و در مجلس تصویب کند. این طرح که به بومی گزینی دختران مشهور گشته با طیف گسترده ای از مخالفان در میان دانشجویان، کارشناسان، جامعه شناسان و فعالان حوزه زنان مواجه است. به همین دلیل سه شنبه سی مهر،در نقد این طرح نشستی با عنوان «بومی گزینی دختران» توسط کمیته فرهنگی انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و با حضور جامعه شناسان و فعالین زن برگزار شد.
فکوهی: بزرگترین پیامد طرح بومی سازی، ضربه به انسجام ملی است
دکتر ناصرفکوهی به عنوان اولین سخنران این نشست گفت : تصویب چنین قوانینی سبب می شود سیستم ملی یکپارچه از بین برود و قومیت گرایی، تنش های بین قومیت ها و شوونیسم محلی تقویت شود،البته این موضوع سوای این است که تمایلی وجود دارد که ورود زنان به سیستم اجتماعی محدود شود.
این استاد دانشگاه تهران جلوگیری از ورود دختران به سیستم اجتماعی را یک تمایل بیمارگونه دانست و اضافه کرد:از یک طرف همه در گفتمان رسمی می گویند زنان بیشتر وارد اجتماع و دانشگاه شوند، اما مکانیسم های محدود کننده می گذارند. این سیستمی متناقض است که دچار مشکل می شود، چون حتی نتیجه چنین سیستمی چه به صورت جنسیتی یا غیر جنسیتی این خواهد بود که سیستم های دانشگاهی غیر مرکزی به نفع سیستم های مرکزی دانشگاهی تضعیف شوند و این باعث تنش بین مناطق مختلف محلی و مرکز و پیرامون خواهد شد. چرا که مناطق مختلف ایران هم، در حوزه های تصمیم گیری نفوذ دارند، می توانند این قانون را دور زنند.
او همچنین با اشاره به اهمیت تحصیلات دانشگاهی در ایران گفت : طی چند سال گذشته در ایران شاهدیم که نظام تحصیلات عالی تبدیل به ارزش اجتماعی برای زنان و مردان شده است، حتی طبقات پایین اجتماعی که درآمدی برای تأمین نیازهای اولیه ندارند دست به هر کاری برای رفتن فرزندانشان به دانشگاه می زنند. علت این است که تحصیل به ارزش اجتماعی تبدیل شده است. در اینجا در جامعه با تعداد زیادی دانشجو روبرو هستیم.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در مورد علل مطرح شدن چنین طرح های افزود : به طرح بومی سازی می توان به صورت های مختلف نگاه کرد و هر دو طرح سهمیه بندی و بومی سازی جنسیتی به دنبال کاهش آسیب هایی اند که دلیل آنها درست ارزیابی نشده است. دلیل این آسیب ها ورود دختران به دانشگاه نیست بلکه مسائلی ست که با ورود مدرنتیه می آیند. ما می خواهیم مدرنیته را داشته باشیم اما بخش منفی آن را نمی خواهیم. سهمیه بندی جنسیتی یا بومی سازی پاسخ های غلط به آسیب هایی است که واقعا وجود دارند، چون ما جنبه های بد مدرنیته را نادیده می گیریم و نمی خواهیم ولی در نهایت اینها به شکل معکوس ضربه می زنند. بدترین پیامد در نتیجه اجرا شدن این طرح ها ضربه به انسجام ملی است.
فکوهی در ادامه خاطر نشان کرد : با تصویب چنین قانونی بین استان های مختلف هم برابری نخواهد بود و میزان محرومیت بین آنها متفاوت بوده و این به تنش بین گروه های اجتماعی منتقل می شود. یکی از چیزهایی که باعث شده ما چیزی به نام جنگ قومی برخلاف بالکان و … نداشته باشیم این است که در ایران سیستم مرکزی همیشه وجود داشته که به همه اجازه داده که به جاهای مختلف ایران بروند. بنابراین خانواده های ایرانی ترکیبی از اقوام مختلف هستند و دانشجوهای مختلف از مناطق گوناگون در دانشگاه حضور دارند. امکان دارد یک دانشجوی برجسته به دلیل هویت قومی از تحصیل در جایی که می خواهد محروم شود. البته ظاهرا دانشگاه های ملی را از این طرح خارج کردند اما در سطح بعدی این مشکل بروز خواهد کرد. یکی از دلایلی که من با این طرح مخالفم صرفا مسئله جنسیتی نیست بلکه ضربه ای ست که به انسجام ملی و برابری بین گروه های می زند و سیستم ابران نباید به محلی گرایی وصل شود چون با این کار به جماعت گرایی محلی دامن خواهیم زد.
وی در پایان راه حل را تبعیض مثبت به نفع زنان دانست و تاکید کرد : به نظرم جامعه ایران در سال های آینده باید با رویکردی رادیکال مسئله جنسیت را حل کند. در ایران باید سیستم تبعیض مثبت برای بعضی از گروه ها اعمال شود. باید ادارات، کارخانجات و بخش ها از مشاغل وادار شوند که سهمیه جنسیتی داشته باشند یعنی بخشی از مشاغل به زنان اختصاص پیدا کند و بخشی هم به گروه هایی تعلق یابد که به هر دلیلی محروم شده اند. مهمترین شعار برای زنان تبعیض مثبت است که باید به صورت قانون در بیاید.
اعزازی: افت سطح علمی دانشگاه ها در نتیجه سهمیه بندی های گوناگون
دکتر شهلا اعزازی، رئیس گروه زنان انجمن جامعه شناسی ایران اعمال سهمیه بندی های گوناگون را عامل افت سطح علمی دانشگاه ها دانشت و افزود : علت اعمال این سهمیه بندی ها جلوگیری از افت تحصیلی دانشگاهها عنوان می شود در حالی که طی این سال ها با انواع سهمیه بندی ها سطح دانشگاه ها پایین آمده است. گرچه با توجه به شواهد نمرات درسی دختران بهتر از پسران است. تازه دو سه سال بود که به علت حضور دختران کیفیت درس هم بالا رفته بود. اگر در سطح کلان نگاه کنیم آیا بازنشستگی 50 استاد باتجربه، افت تحصیلی به وجود نمی آورد؟ هیچ کدام از این دلایل منطقی نیست . این استاد بازنشسته دانشگاه علامه،درباره تاریخچه بومی گزینی گفت :بعد از انقلاب بحثی در جامعه شناسی آموزش و پرورش تحت عنوان برابری فرصت ها از سوی جامعه شناسان انتقادی و چپ مطرح شد. جمهوری اسلامی هم تلاش کرد از طریق برابری فرصت ها، عدالت اجتماعی را ایجاد می کند. بر همین اساس سهمیه بندی های مناطق محروم یا مربوط به رزمندگان، شهدا و کسانی که در نهضت سواد آموزی کار می کردند را قائل شد. در واقع دانشگاه تبدیل به پاداش شد. سهمیه بندی های بعد از انقلاب به ضرر خیلی از خود این افراد هم شد چرا که مریض بودند یا سن بالا داشتند و یا اینکه توانایی رقابت نداشتند و مجموعه این سهمیه بندی ها باعث افت دانشگاه ها گشت. در آن زمان اعتراضات بسیاری شد مبنی بر اینکه دانشگاه پاداش نیست چون از لحاظ علمی افت می کند. در مورد سهمیه مناطق هم باید کیفیت مدارس مناطق محروم را بهبود بخشیده و دانشگاه های مناسب با آن منطقه ساخته شود.
وی ضمن رد دلایلی که برای بومی گزینی مطرح می شود،اضافه کرد: امسال هم بدون اینکه اقدامی برای بهبود دانشگاه های مناطق کنند، بومی سازی کردند که علت آن را عدم امکانات در خوابگاه ها اعلام می کنند. چندین سال است که مسئولین می دانند که وضعیت خوابگاه های دانشجویی نامناسب است ولی طی این سال ها کاری برای بهبود خوابگاه ها انجام ندادند و شاید علت مخفی هم اعتراضات دانشجویی باشد. دولت به جای تلاش برای بهبود خوابگاه ها با نظر گرفتن بودجه و توبیخ از سوی دستگاه های نظارتی به دلیل اهمال در این وظیفه، دانشجو با استعداد را تنبیه می کنند.
وی با انتقاد از قوانینی که در پی بازنگرداندن زنان به اندرونی های خانه ها هستند،گفت :موضوعی که در مورد دختران می گویند این است که وارد دانشگاه نشوند و یا در شهر خود بمانند تا دچار آسیب های حضور در شهرهای بزرگتر نشوند. این وظیفه دولت است که امنیت و زندگی را برای همه تأمین کنند پس چرا محل زندگی مردم را امن نمی کنند؟ به دختران گفته شده که در شهرهای خود و زیر نظارت خانواده باشند. در واقع دولت یکسری وظایفی را که در مورد اعضای جامعه دارد روی دوش خانواده ها می اندازد. محدودیت را دولت ایجاد می کند و به خانواده ها می گوید که امنیت محیط تحصیل فرزندت را نمی توانیم تأمین کنیم. این برخلاف حق تصمیم گیری فردی است. وزارت علوم تلاش می کند که دختران را به اندرونی خانواده بازگرداند. ظاهرا کل کشور هم مثل خانواده در گذشته به اندرونی و بیرونی در حال تقسیم شدن است یعنی دختران و خانواده ها در شهرهای کوچک و مردان در شهرهای بزرگ.
او در انتها تاکید کرد:دولت وظیفه حمایت دختران را برعهده گرفته اما مهم این است که در مورد موضوعاتی که از مسئولین حمایت اجتماعی نخواسته اند دست به تصویب قوانینی می زند مثل بومی سازی اما در موارد دیگری که به عملکرد دولت لازم است، سکوت می کند مثل خشونت خانوادگی، وضعیت حقوقی زنان در قانون، قتل های ناموسی.
نسرین ستوده: تبعید دختران از محل تحصیل مورد علاقه با بومی گزینی
نسرین ستوده حقوق دان، آخرین سخنران این نشست بود که طرح بومی گزینی دختران را به یکی از مجازات های جرائم در ایران یعنی تبعید تشبیه کرد و گفت: یکی از مصادیق بارز نقض حقوق بشر محروم کردن افراد از محل تحصیل مورد علاقه آنها است. بومی سازی هم مشابه تبعید است.
او چنین قوانینی را مخالف اسناد بین المللی حقوق بشر دانست و افزود :در تمام اسنادی که ایران به آن پیوسته برابری حقوق زن و مرد مورد تأکید است. تمامی مندرجات اعلامیه جهانی حقوق بشر جزء عرف بین المللی است که حتی اگر دولتی به آن هم نپیوسته باشد نمی تواند اعلام کند که آن را رعایت نمی کنیم. باید وقتی از برابری زن و مرد در اسناد بین المللی سخن می گوییم به اراده بین المللی در مورد این مفهوم توجه کنیم. مصادیق برابری در ایران رعایت نمی شود. جامعه بین المللی هرگز نمی پذیرد که ارث، تعیین محل زندگی، دیه زنان و … نابرابر باشد اما کشوری باز هم بگوید بین دو جنس در ایران برابری وجود دارد.
این وکیل دادگستری ضمن اشاره به قوانین داخلی ،اضافه کرد :یک میثاق ملی بین همه مردم وجود دارد که قانون اساسی است. قانون اساسی ایران در مورد حقوق زنان یکی از آرمانگرایانه ترین قوانین است. اصل سوم، بیستم و بیست و یکم قانون اساسی ذکر کرده که حقوق زن و مرد برابر است، دولت باید زمینه های مساعد رشد شخصیت زن را فراهم کند و آنها را به یکسان در برابر حمایت های قضایی، قانونی، اجرایی و اجتماعی قرار دهد.
اصل 33 قانون اساسی در مورد این طرح بسیار مهم است و می گوید: «هیچ کس را نمی توان از محل اقامت خود تبعید کرد یا از اقامت در محل مورد علاقه اش ممنوع یا به اقامت در محلی مجبور ساخت مگر در مواردی که قانون مقرر می دارد.» این مواردی که قانون مقرر می دارد همان مواردی است که قاضی تعیین می کند و به عنوان مجازات مطرح است. با طرح بومی گزینی دختران، دختری که از کودکی تحت قوانین تبعیض آمیز خانواده زندگی کرده و در رویای تحصیل در کلانشهر و گسترش زندگی خود است یا دختری را که به دنبال زندگی در شهر کوچک و مورد دلخواه است، محروم می شوند. حتی می گویند که برای تردد در شهرها پدر یا شوهر باید با دختر کوچ کند. این موضوع اصل33 قانون اساسی را نقض می کند.
این فعال حوزه زنان در پایان تاکید کرد :در موارد متعددی شنیده شد که در خوابگاه های دانشجویی توسط مسئولین مسائلی پیش آمده است چرا دولت نباید خوابگاه های مورد تصدی اش را نظارت کند؟ متأسفانه دولت به جای کنترل و نظارت دقیق بر عملکرد پرسنل خود، به دنبال کنترل شهروندان است. اگر این طرح بومی گزینی جنسیتی اجرا شود منجر به کنترل شهروندان در حقوق آنان خواهد شد.
+ There are no comments
Add yours