هاله سحابی: جستجوگر «برابری» در متون مقدس

۰ min read

16 مرداد 1388

مدرسه فمینیستی: روز 14 مردادماه، سالروز انقلاب مشروطیت و روزی که در آن طرف دیوارهای مجلس شورای اسلامی مراسمی انجام می شد و در این سوی دیوار مردمی معترض در میدان بهارستان یکی از میادین قدیمی شهر ملتهب تهران گرد آمده بودند، «هاله سحابی» ، بازداشت و به جمع زنان زندانی پیوست. او را در حالی که سرش از ضربه ای باتوم خون آلود بود بهپشت میله های زندان منتقل کردند، جایی که امروزه روز، بی خبری از درون اش دیگر فقط مایه نگرانی نیست بلکه رنجنامه ای از جنون به همراه دارد.

این سه زن: یکی متون مقدس را به منظور برابری زیر و رو می کرد، دیگری آن را در متون حقوق بشر می جست و آن یک که برابری را به متن رسانه ها سنجاق می کرد


هاله سحابی، همچون ژیلا بنی یعقوب و شیوا نظرآهاری سه فعال جنبش زنان، همگی گرد هم آمده بودند تا انتخابات ریاست جمهوری را با رنگ و نشان «مطالبات زنان» رقم بزنند. این سه زن در ائتلاف «همگرایی جنبش زنان برای طرح مطالبات در انتخابات» شریک شدند تا یکی از این سه یاور جنبش، «مطالبات زنان» را بنویسد ، دیگری آن را به روزنامه ها وارد کند و سومی آن را در بالای سرش بگیرد تا مردم آن را نظاره کنند. حال این سه زن، با میانگین سنی مختلف باا سه رویکرد متفاوت نسبت به مسائل زنان که در نقطه ای شریک شده بودند، به زندان افکنده شده اند. بی شک همه آنان به خوبی می دانستند که ما زنان در کنار یکدیگر است که می توانیم حقوق انسانی خود را بازیابیم و از همین روست که هاله سحابی در یکی از سخنرانی های خود گفته بود: «اکتساب فضائل، صفت جمعی است، تا وقتی هر زن به طور فردی به درجات خود برسد، نصیب جمعی پیدا نمی‌شود ولی اگر زنان با هم باشند و در به دست آوردن فضائل به هم کمک کنند، حتما این ارتقای حقوق درجه به درجه اتفاق خواهد افتاد.»

زندان اوین، میزبان دیگر زنان و نیز مردان برابری خواه هم بود


در اتفاقات اخیر پس از انتخابات اما زنان دیگری همچون سمیه توحیدلو ، مهسا امرآبادی، هنگامه شهیدی، زویا حسنی، سعیده کردی نژاد و… نیز به زندان افکنده شدند و همچنان بیش از یک ماه است در زندان بسر می برند. سمیه توحیدلو به بخش عمومی منتقل شده و مهسا امرآبادی هفته گذشته با مادرش تماس داشته است اما خانواده هنگامه شهیدی همچنان در بی خبری مطلق به سر می برد.


مردان برابری خواه چون کاوه مظفری، بهمن احمدی امویی و… نیز طی این روزها زندانی شده اند. کاوه مظفری در بند عمومی زندان اوین به سر می برد و خانواده اش به رغم آن که گاه گاه تماس تلفنی دارد همچنان در نگرانی نسبت به سرنوشت او هستند. اما خانواده بهمن امویی پس از روزها بی اطلاعی موفق شد که هفته گذشته ملاقاتی با او داشته باشد، اما پس از آآن ملاقات دیگر اطلاعی از او در دست نیست.



«هاله سحابی» زنی که متون مقدس را با هدف برابری می کاوید

هنگامی که هاله سحابی را روز 14 مرداد 1388، در میدان بهارستان و در حالی که سر و صورتش با زخم باتوم، خونفشان بود، توسط پژویی یشمی رنگ ربودند، پدرش مهندس عزت الله سحابی که با داغ و درفش و حبس و زندان ـ به هر دو رژیم ـ کاملا آشنا است، در گفتگویی با سایت «سلام نیوز» گفته است: «افراد لباس شخصی با ضرب و شتم و هتاکی نسبت به دخترم ضمن ایراد جراحت به وی او را به محلی نامعلوم منتقل کردند.» سپس این پدر رنجدیده، نسبت به بیماری دیابت دخترش اظهار نگرانی می کند. هاله سحابی بیمار است و پدر، دل آشوب است نکند بلایی سر دخترش آید.

سایت مردمک در مورد هاله سحابی نوشت: «او که 57 سال سن دارد، در تجمعی بازداشت شده است که صبح امروز چهارشنبه در مخالفت با برگزاری مراسم تحلیف محمود احمدی‌نژاد در خیابان‌های اطراف مجلس، تشکیل شده بود.»
فاطمه گوارایی از فعالان حقوق زنان در گفتگویی با رادیو فردا در مورد هاله سحابی می گوید: «خانم هاله سحابی یکی از مبارزان قدیمی ایران است از قبل از انقلاب سوابق مبارزاتی داشتند، همینطور بعد از انقلاب. منتسب به یک خانواده بسیار اصیل و مبارز در ایران هستند. در این اواخر هم بعد از تشکیل مادران صلح در تمامی مناسباتی که مادران صلح داشتند، ایشان حضور بسیار زنده‌ای داشتند. در عین حال ایشان عضو رسمی شورای فعالان ملی مذهبی هستند. بنابراین ما هرگونه اتفاقی را که برای ایشان بیافتد، دست اندرکاران را مسئول می‌دانیم. باتوجه به اینکه تاکنون هم مسئولیت بازداشت ایشان را برعهده نگرفته‌اند. تا آنجایی هم که من از خانواده شنیده‌ام، ایشان بیماری قند دارند. ما به نمایندگی از طرف خانواده ملی ـ مذهبی یا از سوی فعالان زن و یا حتی مادران صلح بخواهیم بگوییم ما مسئولیت جانی خانم سحابی را مستقیماً بر عهده بازداشت‌کنندگان می‌دانیم. هر اتفاقی برای ایشان بیافتد، باید پاسخگو باشند.»

به گزارش سایت بی بی سی، شورای فعالان ملی ـ مذهبی با صدور بیانیه ای به بازداشت هاله سحابی، فعال سیاسی و فرزند عزت الله سحابی، اعتراض کرده است. خانم سحابی که در این بیانیه از او به عنوان قرآن پژوه و از فعالان حوزه زنان یاد شده، روز چهارشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۸۸ و همزمان با مراسم تحلیف محمود احمدی نژاد در مجلس ایران، در خیابان های اطراف مجلس بازداشت شد.

شورای فعالان ملی مذهبی در پایان بیانیه خود “از روندی که حاکمیت و دولت را بیش از پیش در برابر مردم قرار داده” اظهار تاسف کرده و “برخوردهای خشونت‌بار توسط نیروهای غیررسمی و رسمی با شهروندانی که منتقد و معترض به انتخابات «و دولت ۲۳ خردادی» هستند” را محکوم کرده است. در فراز پایانی این بیانیه آمده است که: با توجه به بیماری دیابت هاله سحابی ۵۴ ساله و زخمی شدن ایشان در هنگام دستگیری، سلامتی خانم سحابی به شدت تهدید می‌شود.»

اما به گزارش سایت میدان ماموران زندان اوین به بستگان فهیمه اسدی، زن دیگری که همزمان با هاله سحابی در جریان تجمع مردم در اعتراض به تحلیف محمود احمدی نژاد دستگیر شده گفته اند دستگیری های دیروز توسط سپاه انجام شده و هیچ یک از بازداشت شدگان بهارستان را به زندان اوین نیاورده اند. بستگان فهمیه اسدی نیز نتوانسته اند اطلاعی از محل بازداشت و وضعیت وی به دست بیاورند و فقط فردی ناشناس در دادیاری اوین به آنها گفته است بازداشت شدگان دیروز در بازداشتگاه شهید کچویی که در فردیس کرج است نگه داری می شوند. این در حالی است که بازداشتگاه مذکور فقط برای بازاشت شدگان تصادفات رانندگی مورد استفاده قرار می گیرد.

هاله سحابی 54 یا 57 ساله اما به راستی از معدود زنان قرآن پژوه ایرانی است که به دنبال اثبات برابری زن و مرد، سال هاست که پیگیر و خستگی ناپذیر در متون مقدس و از جمله در قرآن مجید به جستجو و پژوهش پرداخته است. او که به همراه نادر قیداری و لطف الله میثمی کتابی با نام «احد، قله بحران، قله مدیریت» را در 305 صفحه، سال ها پیش منتشر کرده، دغدغه اش در طی سال های متاخر، یافتن راهی برای ورود و اثبات برابری زن و مرد و سرایت دادن آن به افکار بخشی از جامعه است که امروز ملی ـ مذهبی اش می خوانند.

هاله سحابی معتقد است: «وقتی قرآن را با نگاهی زنانه بخوانی و دغدغه ات این باشد که بخواهی حضور زنان را در قرآن بررسی کنی، آن وقت چهره زنی را می بینی که بر اساس آیات قرآن از منزلت بالایی برخوردار شده است. دسترسی به حق اقتصادی، ممانعت از زنده به گور کردن دختران، و اجبار به ازدواج با آنان نکات مثبتی است که در تاریخ آن روزگار برای زنان اتفاق افتاد اما تفاسیر امروزی باید شکل متفاوتی پیدا کند به گونه ای که اگر زن در زمان پیامبر به حق ارثی معادل نصف مرد می رسید باید در این 1400 سال و بر اساس پیشرفت اقتصادی، اجتماعی زنان، در این موارد مفسران ما قایل به نگاه تازه ای می شدند که متاسفانه چنین چیزی به چشم نمی خورد.»

هاله سحابی در 29 خرداد 1387 در سمیناری با عنوان «زن و دکتر شریعتی» دغدغه ها و پرسش هایش را در سال ها کار و تلاش در حوزه قرآن پژوهی چنین بیان می کند: «آیا هر آنچه در این کتاب درباره موضوع زنان آمده، برای همیشه بوده است؟ یا از همان آغاز هم تعدادی از این آیات موقتی بوده‌اند و یا در مدت کوتاهی به آیه دیگری تبدیل یافته‌اند؟»

با این حال او معتقد است: «فضیلتی که در قرآن آمده معنای عینی و مادی دارد و نه صرفا ارزشی. هر جا در قرآن سخن از برتری و فضیلت کسی بر دیگری است، دلیلش غالبا همان برتری ها در امکانات و توانایی های دنیایی بوده است. هر جا در قرآن از فضیلت صحبت شده است مراد: روزی، قدرت ، علم ، دانش و مهارت است. مثلابارها از فضیلت های قوم بنی اسرائیل سخن گفته است یا فضیلت داوود (ع) بر پیامبران دیگر یا … پس برتری ارزشی از این واژه مراد نمی شود. در این کتاب معمولابه صاحبان فضیلت امر می شود تا حقوق «دیگران» را که محروم ترند رعایت کنند. به آزادان خطاب می شود رعایت بردگان را بکنند، به ثروتمندان خطاب می شود، انفاق کنند یا این که به مرد برای مراعات حقوق زن سفارش شده است. حتی در آیه 75 سوره نساء آمده است، چرا به خاطر مستضعفان و مردان و زنانی که زیر ستم ظالمان قرار گرفته اند نمی جنگید و آنان را یاری نمی کنید؟ بنابراین اگر در آن روزگار مرد خطاب آیات قرآن است به این دلیل بوده که در آن دوره امکاناتی بیش تر از زن داشته است اما این روزها دیگر فضیلت به معنایی که در قرآن آمده است صرفا به مرد محدود نمی شود و زنان نیز در جامعه از سطوح مختلف فضیلت برخوردار شده اند. جالب این است که در سوره نسا که درباره فضیلت مردان صحبت شده، این آیه نیز آمده است که “هرگز نسبت به فضیلت هایی که یکی بیش از دیگری دارد حسرت نخورید و تمنا نکنید، برای مردان آن چیزی باقی می ماند که خود کسب کرده اند و برای زنان نیز همان نصیبی می ماند که خود به دست آورده اند” و این نصیب هم که معنای اقتصادی و مالی دارد می تواند به معنای امکانات دیگر اجتماعی هم باشد.»

مطالب مرتبط

+ There are no comments

Add yours