رادیو زمانه: کمیتهی پیگیری بازداشتهای خودسرانه، کانون مدافعان حقوق بشر در ایران، انجمن حقوقدانان مدافع حقوق بشر، کمیتهی منتخب خانوادههای زندانیان سیاسی، کمیسیون منتخب مهدی کروبی و میرحسین موسوی و همچنین کمیسیون ویژهای در مجلس شورای اسلامی، از جمله تشکلهایی هستند که در صدد پیگیر وضعیت بازداشت شدگان حوادث اخیر و ماجراهایی که بر آنها رفته است، برآمدهاند. ماجراهایی که از نحوهی دستگیری نامناسب تا شکنجه، قتل و مفقودالاثر شدن را دربر میگیرد.
برای این که نگاهی به این روند کرده باشیم، این برنامهی «روی خط زمانه» را به گفت و گوهایی با: مرتضی کاظمیان، فعال حقوق بشر در ایران؛ همسر عیسی سحرخیر و همچنین فخرالسادات محتشمیپور، همسر مصطفی تاجزاده اختصاص دادهام. همچنین نظر آیتالله محمد تقی محصل همدانی، رییس کمیسیون قضایی مجلس هفتم را نیز جویا شدهام.
آقای مرتضی کاظمیان در این باره میگوید:
اعتراضاتی، به خصوص در هفتههای اخیر نسبت به وقایع تلخی که شنیده شد، صورت گرفت. به خصوص از وقتی که مشخص شد که آقای محسن روحالامینی، پسر آقای دکتر روحالامینی، از نزدیکان آقای رضایی در ستاد انتخاباتی ایشان، در همین بازداشتگاههای غیرقانونی، به صورتی فاجعهآمیز و تلخ و ناگوار جان باخته است و افرادی که در خود نظام سیاسی بودند و ذیل بلوک قدرت تعریف میشدند، جزو خانوادههای قربانیان محسوب شدند، اساساً این ماجرا رنگ و رویی دیگر گرفت.
و یک سری از محدودیتها و ممنوعیتهای موجود برای پا گذاشتن به این حوزهها یا برخی از تکذیبهایی که از طرف مقامهای رسمی صورت میگرفت، عملاً به حاشیه رفت و ماجرا سمت و سویی گرفت که منجر به حتا تعطیلی بازداشتگاه کهریزک شد. یعنی ماجرا، از طرف حکومت، تا این حد ناگوار ارزیابی شد.
آقای کاظمیان، به هرحال موارد مشابه دیگری هم بوده است. مراتبی که میشمارید، میتواند موجب این امیدواری باشد که نتیجهای به دست بیاید و برای معترضین، برای خانوادهها، دستآوردی داشته باشد؟
متأسفانه، همزمان با تعطیلی بازداشتگاه کهریزک، وقایع دیگری در هفتههای اخیر رخ داده است. مجموعهی این رخدادها که شامل حال خانوداهها و خود بازداشت شدهها میشود، منجر به نگرانی در مورد پیگیری رویدادهای پیشآمده شده است.
یعنی در برخی از موارد، مثل بازداشتگاه کهریزک که ماجرا کاملاً رو شده و خیلی اسفبار بوده، در اقدامی که در نوع خود قابل تقدیر هم هست، بازداشتگاه تعطیل و این ماجرا متوقف شد.
ولی رفتارهای خشونتبار علیه بازداشت شدگان، برخی شنیدههای دیگر در مورد روزنامهنگاران، دانشجویان و افراد دیگر و همچنین عدم امکان ارتباط برخی از چهرههای شاخص با خانوادههایشان، همچنان موارد نگران کنندهای هستند. برخی مثل آقای تاجزاده، آقای سحرخیز و آقای عربسرخی، فقط یک تماس تلفنی با خانوادههایشان داشتهاند.
مجموعهی این حوادث؛ از بازداشتها، محاکمات و نتیجهی احتمالیای که در پایان خواهد بود، آیا با دورههای مشابهی قابل مقایسه است؟ مثلاً شاید قتلهای زنجیرهای؟
من ترجیح میدهم، این اتفاقاتی را که دارد رخ میدهد با برخورد فلهای و توقیف فلهای که متوجه نیروهای ملی مذهبی و نهضت آزادی در سال ۷۹ ـ۸۰ شد، مقایسه کنم که خود ما هم درگیر این ماجرا شدیم. در آنجا هم حجم کثیری از فعالان سیاسی بازداشت شدند، ماهها زندان، سلول انفرادی و فشار بازجویی را تحمل کردند، اتهامات سنگینی متوجه آنان شد و در نهایت هم همهی آنان با قید وثیقه آزاد شدند.
در این مورد هم، الان به جای نیروهای ملی مذهبی و نهضت آزادی، فشارها دامنگیر جبههی مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، کارگزاران سازندگی و بخشی از مجمع روحانیون مبارز شده است. شنیدهها نیز حاکی از این است که همان گروه، همان جریان امنیتی سیاسی که با نیروهای ملی مذهبی برخورد کردند، اینبار هم پروژهی برخورد و سرکوب را مدیریت میکند.
به این معنا، میتوان گفت که فقط باید به حوادث آتی امیدوار بود، هرچند که در هفتههای اخیر، هیچ نشانهی امیدوار کنندهای نمیبینیم.
تنها گزارشات شاید مستندی که میتوان گفت در این زمینه انتشار یافته است، دو گزارش از کمیتهی ویژهی مجلس شورای اسلامی است که دومین آنها حاکی از این بود که اعضای این کمیسیون با برخی زندانیان سیاسی، از جمله آقای تاجزاده که نگرانی فراوانی در مورد ایشان وجود داشت و همچنین آقایان ابطحی و عطریانفر دیدار کرده است.
آقای بروجردی، نایب رییس کمیسیون قضایی مجلس که عضو این کمیسیون نیز هست، ضمناً از ملاقات و شام سهشنبهی خانوادهی آقای ابطحی با ایشان، خبر داده بود.
در تماسی که با همسر آقای ابطحی گرفتم، ایشان گفتند که فقط ترجیح میدهند سکوت کنند.
فخانم فخرالسادات محتشمیپور، همسر آقای تاجزاده، در این ارتباط میگوید:
بله، ظاهراً آنطور که به من گفتهاند، با ایشان ملاقاتی داشتهاند.
به شما وعدهای در مورد ملاقات شما یا ملاقات آتی اعضای کمیسیون با ایشان ندادند؟
خیر، البته ظاهراً دوستان سفرهای تابستانی در پیش دارند و نمیدانیم کی فراغت و فرصت پیدا میکنند که این ملاقاتها را داشته باشند. ما هفتهی آینده قرار ملاقاتی با آقای لاریجانی، رییس مجلس شورا، داریم. زمان دقیق آن را هنوز تعیین نکردهاند، باید پیگیریهایی بکنیم.
در مورد وضعیت آقای تاجزاده، مشخصاً به شما چه اطلاعی دادند؟
آقای بروجردی به من زنگ زد و میگفت که: «آقای تاجزاده که ماشاالله روحیهاش خوب است.» گفتم: من اصلاً نگرانیای بابت روحیهی آقای تاجزاده ندارم. من که بهتر از هر کسی، روحیهی ایشان را میشناسم.
نگرانی من این است که ایشان دیسک کمر و دیسک گردن و نقرس دارد، بیماریهایی که در حالت عادی به کنترل نیاز دارد. چیزهای دیگر هم که اضافه میشود. ایشان بالاخره تایید کرد و گفت: «زندان است دیگر! وضعیت اینها هم به نسبت کسانی که دادگاه رفتهاند، بدتر است.»
گفته بودند که ایشان در انفرادی هستند؟
بله، به هرحال، ما نگرانیهای خودمان را هرجا که رفتهایم اعلام کردهایم و پیگیری هم میکنیم. امیدواریم که آنها را هرچه سریعتر آزاد کنند.
خانم سحرخیز در مورد کمیسیون تحقیق مجلس میگوید:
بله، میدانم. البته آقای سحرخیز جزو آنان نبوده و من هم صحبتی با این کمیسیون نداشتهام.
اطلاع دارید که آقای سحرخیز کدام زندان هستند؟
بله، در ۲۰۹ اوین است و قرار است روز شنبه با خانم ستوده برای پیگیری کارهایش برویم.
آیتالله محمد تقی محصل همدانی، رییس کمیسیون قضایی مجلس هفتم معتقد است:
بعضی مسایلی پیش میآید که انسان نمیتواند باور کند. حسب ظاهر، بعضی چیزها که گفته میشود، من هرچه کردم خودم را قانع و راضی کنم که اینطور چیزها واقع شده، قانع نشدم.
لذا خودم هم میلم این بود که گروهی که صلاحیت دارند، این کار را بررسی کنند. حال که گروهی برای این کار مأموریت پیدا کردهاند، مسلماً تحقیق کنند، خیلی خوب است و نتیجه را در اختیار مردم هم بگذارند.
جریانی است که فعلاً حادث شده و کیفیت و چگونگیاش مشخص نیست. آیا آنچه گفته میشود، شایعه است یا واقعیت. لذا برای کشف چگونگی آن، لازم است که لااقل اشخاصی که صلاحیت دارند، موضوع را بررسی کنند، وارد شوند، تحقیق و تفحص کنند و نتیجه را قهراً، به مردم اعلام کنند.
آقای همدانی، ادعای خشونت و بدرفتاری شدید با دستگیرشدگان حوادث اخیر، از جانب چهرههای سیاسی و مذهبی شناخته شده بوده است. شما به درجهی وثوق این ادعاها، چقدر باور دارید؟
تا بررسی نشود، نمیشود گفت که چگونه است. چون ادعایی شده، صحبتی شده و این گونه شایعات هم بین مردم رواج دارد، کار بسیار خوبی است که بروند تحقیق و تفحص کنند، مستند، مستدل، مردم را در جریان بگذارند.
بر اساس تجربیات شما، آیا این تحقیقات ممکن است به نتیجهی دقیقی منجر شود؟
به طور مسلم!
در ادامه، ممکن نیست با بنبستی مواجه شود؟
خیر، به هیچ بنبستی نمیخورند. صلاحیت هم دارند و گزارششان هم گزارش موجه و مستندی خواهد بود. چون گزارشی که برای مردم میگذارند، مستند و مستدل است. اینطور نیست که بروند، برگردند، بگویند اینطوری شد. آنها باید مستند گزارش کنند و چون گزارش مستند است، مسلم حقایق را پیدا میکنند و اعلام میکنند.
+ There are no comments
Add yours