نامه ای به میشلین کالمی-ری وزیر خارجه سوییس / نیما قاسمی

17 فروردین 1387

خانم میشلین کالمی- ری

وزیر خارجه‌ی محترم سوییس

در خبرها آمده بود که شما چند هفته پیش با مقامات دولتی کشور من قرارداد گازی را امضاء کردید. برای ما ایرانیان شنیدن اخبار عقد چنین قراردادهایی از سوی دولت که هیچ اطلاعی از آن به مردم داده نمی شود آن هم در این موقعیت که دولت ما به دلایل مختلف از سوی سازمان‌ ملل متحد تحت فشار گرفته و متحمل تحریم‌هایی شده است، تازگی ندارد، و کاملاً معنادار است. مقامات کشور من می‌خواهند وانمود کنند سیاست‌های تندروانه‌ی آنها در منطقه و جهان هیچ تأثیر سویی در روابط و مناسبات کشور نمی‌گذارد، و در این ارتباط چه بسا حاضرند در چنین قراردادهای اقتصادی‌ای نرمش بیشتری نشان دهند. احتمالاً نرمش‌هایی از این دست است که شما را به کشور من کشانده‌است. این مسأله مایه‌ی تاًسف من و هموطنانم است. اما در این مورد انتقادی به شما، که برای تاًمین منافع مردم خود به ایران آمده‌اید، وارد نیست. آنچه من را به عنوان یک مرد مدافع حقوق زنان در ایران به صرافت نوشتن این نامه انداخته‌است شیوه‌ی پوشش شما در نشست سابق الذکر است که مورد اعتراض هموطنان شما هم قرار گرفت.

شما در پاسخ به اعتراضات گفته‌اید که باید به رسوم محلی میزبان احترام گذاشت. من از شما سوال می‌کنم آیا وقتی مقامات دولتی کشور من به یک کشور اروپایی می‌آیند به رسم شما که سر میز شام از مشروبات الکلی استفاده‌ می‌کنید احترام می‌گذارند؟ تا آنجا که من می‌دانم هیچ‌گاه این طور نبوده‌است. مقامات جمهوری اسلامی حذف مشروبات الکلی را در تشریفات شام کشور‌های غربی مودبانه اما به عنوان پیش- شرط حضور در مراسم مطرح می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها رسوم خود را با خودشان به کشورهای شما می‌آورند، چون این رسوم را محلی نمی‌دانند بلکه آنها را جهانی محسوب می‌کنند.

در حقیقت، در ایران نیز وضع کمابیش به همین قرار است. اغلب آنچه مقامات جمهوری اسلامی به عنوان رسوم اسلامی مطرح می‌کنند تنها توسط اقلیتی ضعیف واقعاً به عنوان رسوم اسلامی مورد قبول است. اما آنها این رسوم را به کل جامعه تحمیل می‌کنند. من وقتی این خبر را خواندم، از خودم پرسیدم که آیا خانم کالمی- ری می‌داند که در دولت آقای احمدی نژاد برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی، مأمورین دولت این اجازه‌ را یافته‌اند که خانم‌ها را به خاطر شیوه‌ی پوشش‌شان در خیابان‌ها تا ساعاتی بازداشت کرده – و چنانچه در معدود مواردی دیده و گزارش شده‌است – حتی مورد ضرب و شتم قرار دهند؟! آیا می‌دانید چه مواردی را به عنوان پوشش درست اسلامی مطرح کرده‌اند؟ محض اطلاع شما خوب است به عنوان نمونه بگویم که پوشیدن چکمه‌ای که دیده شود منجر به بازداشت خانم‌ها می‌شود؛ و این چیزی‌ست که من خود شاهد آن بوده‌ام. از خود پرسیده‌ام آیا خانم کالمی- ری می‌داند که با کسی ملاقات کرده‌است که برای تسهیل حقوقی نظام چند- زنی گام‌هایی برداشته‌است آن هم از طریق غیرضروری ساختن رضایت همسر اول برای ازدواج‌ بعدی مرد!؟

به عنوان یک انسان، و به عنوان یک ایرانی، بسیار سپاس‌گزارم که در جریان مذاکراتی که داشته‌اید مسائل حقوق بشر را هم مورد بحث قرار داده‌اید. مسلماً این وظیفه‌ی رسمی شما نبوده‌است، بلکه صرفاً به جهت تعهد اخلاقی‌ای که احساس می‌کرده‌اید در مورد رعایت حقوق انسان‌ها در نشست سخن گفته‌اید. امری که درخور تحسین است. چون می‌دانستم که نسبت به حقوق زنان دغدغه دارید، این جملات را خطاب به شما نوشتم و امیدوارم باعث شود که در مواضع انسان‌دوستانه‌ی خود راسخ‌تر از گذشته باشید. متأسفانه همه‌ی آنچه در اروپا یا آمریکا رخ می‌دهد نیز منطبق با منشور حقوق بشر نیست. به طور مثال در فرانسه دختران محجبه را از ورود به مدارس منع می‌کنند. من اگرچه با حجاب اسلامی موافق نیستم، اما با اجبار پوشش به هر شهروند زن یا مردی، مخالفم و مطمئنم که شما این نکته را درک و تأیید می‌کنید. اما وقتی منافع اقتصادی در میان باشد، یا مساله‌ی هویت ملی و دینی مطرح باشد، ما گاهی در مواضع خود سست می‌شویم. لازم است که دولت محترم سوییس و دولت محترم فرانسه، در کنار دولت جمهوری اسلامی، حقوق بنیادی انسان‌ها را به منافع اقتصادی و سیاسی خود ترجیح دهند. تأیید می‌فرمایید که تنها با از خود گذشتگی هایی از این دست ا‌ست که دنیای بهتری خواهیم داشت.

سپاس گزارم

نیما قاسمی