قرص‌ ضد بارداری ۵۰ ساله شد

18 اردیبهشت 1389

دویچه وله: ۵۰ سال پیش در چنین روزی قرص‌ ضد بارداری برای نخستین بار به بازار آمریکا راه گشود. با ورود این قرص‌ به بازار نه تنها از نگرانی‌های جنسی کاسته شد بلکه تنظیم خانواده نیز به امری عملی و قابل اجرا بدل گشت.

در ۹ ماه مه سال ۱۹۶۰ قرص‌ضد بارداری برای نخستین بار وارد بازارهای آمریکا شد. این قرص‌ها که نخست از سوی پاپ به عنوان «ماده‌ی رواج دهنده‌ی فساد اخلاقی» تلقی و با مقاومت بسیاری روبرو شدند، امروزه در جهان به عنوان ماده‌ای ضروری و مسلم شناخته می‌شوند.

پیش از ورود قرص‌های ضد بارداری به بازار سال‌ها تحقیقات انجام گرفت تا کارآمدی این دارو مشخص شود. گرگوری پینکوس (Gregory Pincus)، فیزیولوژیست آمریکایی، در تکامل و معرفی این قرص‌ها نقشی برجسته داشت. پژوهش‌های وی به تولید اولین نسل قرص‌های ضد بارداری منجر شد.

ورود قرص‌های ضد حاملگی به بازار از بسیاری از فشارهای روانی کاست. برای نخستین بار می‌شد میان آمیزش جنسی و زاد و ولد خط و مرز کشید و آمیزش جنسی را بدون نگرانی از بچه‌دار شدن انجام داد. آمار تولد در کشورهای صنعتی پایین آمد و کنترل جمعیت به هدفی دست‌یافتنی بدل شد.

یک سال پس از ورود قرص‌های ضد بارداری به بازارها‌ی آمریکا آلمان نیز فرصت یافت تا ورود این قرص‌ها به بازار خود را جشن بگیرد. شرکت داروسازی شرینگ (Schering) برلین نخستین قرص‌های ضد حاملگی اروپایی را با نام “آنوفلار” (Anovlar) وارد بازار کرد و هفته‌نامه‌ی آلمانی
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: کارل جراسی، شیمیدان و یکی از ابداع‌گران قرص‌های ضد بارداری اشترن نوشت: «امروز می‌توانیم با قطعیت بگوییم که قدمی بزرگ در مسیر حل یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتمان، یعنی کنترل زاد و ولد و همچنین تنظیم خانواده برداشته‌ایم».

قرص‌ضد بارداری زمانی وارد جامعه‌ی آلمان شد که مسایل جنسی هنوز از مسایل ممنوعه محسوب می‌شد. حتی در ابتدا پزشکان نیز این قرص‌ها را در موارد اختلال عادت ماهانه‌ی زنان تجویز می‌کردند و تنها در کاغذ راهنمای داخل جعبه نوشته شده بود که این قرص‌ها تأثیر ضد بارداری نیز دارند.

اما بر خلاف گام‌های احتیاط آمیز نخستین، شهرت این قرص‌ها به سرعت در جامعه افزایش پیدا کرد، تا جایی که کلیسای کاتولیک وارد میدان شد و پاپ پاول پنجم در سال ۱۹۶۸ کنترل موالید با استفاده از این قرص‌ها و استفاده از کاندوم را ممنوع اعلام کرد و آن را «گناه» خواند.

اما جنبش زنان نیز که در ابتدا از مصرف این قرص‌ها پشتیبانی می‌کرد، رفته رفته از آن به عنوان «ابزاری برای ایفای سلطه‌جویی مردانه» یاد کرد، چرا که عوارض جانبی این قرص‌ها تنها متوجه زنان می‌شد و مردان از آن در امان بودند.

گزارش‌های پزشکی نیز کم کم به یاری این موج آمد. شرکت سیل (Seale) آمریکا اعلام کرد، تنها در سال ۱۹۶۱ ابتلا به ترومبوز و آمبولی ۱۳۲ مورد افزایش نشان داده است. با این همه بسیاری هنوز بر این باورند که مصرف قرص‌های ضد بارداری مؤثرترین راه پیشگیری از حاملگی است.

در حال حاضر حدود ۱۰۰ میلیون زن در سراسر جهان در طول دوران باروری خود از این قرص‌ها مصرف می‌کنند. تنها در سال گذشته شرکت بایر شرینگ آلمان ۴۵۰ میلیون بسته قرص ضد بارداری فروخته است.

اما کارل جراسی، استاد گروه شیمی دانشگاه استانفورد، که در سال ۱۹۵۱ اولین نمونه‌ی قرص ضد بارداری استروئیدی را ابداع کرد، ۵۰ سال پس از کشف این قرص‌ها آینده‌ی تاریکی برای آن پیش‌بینی کرد. او گفت، قرص‌های ضد بارداری در آینده اهمیت خود را از دست می‌دهند و زنان به جای استفاده از آنها «ابتدا تخمک‌های خود را منجمد کرده و سپس خود را عقیم و نازا می‌کنند».