حرف و حدیث ها! در مورد گزارش دولت از میزان روابط نامشروع به سازمان ملل متحد

22 اردیبهشت 1389

فرارو- طی روزهای گذاشته، خبری مبنی بر گزارش دولت از میزان روابط نامشروع به سازمان ملل متحد منتشر شد که حرف‌ و حدیث‌های ویژه‌ای را در پی داشت. اگرچه آمار برخی سایت‌های خبری چندان دقیق نبوده است؛ اما نگاهی به این گزارش و برخی آمار آن شایان توجه به نظر می‌آید.

به گزارش فرارو؛ ایران گزارشی را به اجلاسیه مجمع عمومی ملل متحد، درباره ایدز ارسال نموده است که برخی از آمار و ارقام موجود در آن طی روزهای گذشته حساسیت بر‌انگیز شده است. گزارش ایران از جهتی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است، در حالی که گزارش‌ کشورهای ژاپن و ترکیه بیش از 7 صفحه نمی‌شود، گزارش کانادا و امارات متحده عربی کمتر از 30 صفحه وگزارش چین 78 صفحه‌ای است، ایران گزارشی تفصیلی راجع به «پایش اعلانیه تعهد مصوب اجلاس ویژه مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره اچ‌آی‌وی و ایدز» در چیزی نزدیک به 120 صفحه ارائه نموده است. شاید گزارش سوئد با 148 صفحه حجم قابل توجهی داشته باشد.

بخشی از این پایش ارائه آمارهایی راجع به 25 شاخص مختلف است که بر اساس آن مقایسه‌ای قابل قبول در میان کشورهای ملل متحد صورت بگیرد. اخباری که در روزهای اخیر در ایران منتشر شده است، آماری است که ایران در رابطه با شاخص‌های پانزدهم و شانزدهم این گزارش ارائه نموده است. شاخص‌هایی که به ترتیب «تماس جنسی قبل از 15 سال» و «رفتار جنسی پرخطر» نام دارد. آمار این شاخص‌ها که در روزهای اخیر تا حد زیادی بحث‌برانگیز شده اند، البته برای دیگر کشورها نیز مسئله حل‌شده‌ای نبوده است.

البته برخی از سایت‌های خبری آماری را با استناد به این گزارش منتشر کرده اند که چندان دقیق به نظر نمی‌رسد.

نکته قابل توجه در اینجاست که جامعه آماری ایران، شهری بوده و شامل جامعه آماری روستایی نمی‌شود. این جامعه آماری در شهرهایی نظیر تهران، مشهد، زاهدان، خرم‌‎آباد، بم، قشم و… پراکنده است. این مطالعات در جامعه آماری 2000 هزار نفری که خود در دو گروه 15 تا 19 سال و 20 تا 24 سال تقسیم شده‌ اند و در سال 1387 صورت گرفته است. یعنی این جامعه آماری متعلق به جوانانی است که در فواصل سال‌های 63 تا 72 متولد شده اند. پرسش‌گران در جمع‌آوری آمار خود با عنایت به مسائل فرهنگی، توجه داشته اند که بتوانند به اطلاعات مطلوب دست یابند.

میزان آمار دو شاخص بحث‌برانگیز در کشورهای مختلف
در گزارش امارات متحده عربی با استناد به نامشروع و غیر قانونی بودن تماس جنسی (مقاربتی) پیش از 15 سالگی و همین طور داشتن روابط جنسی با بیش از یک شریک جنسی (به عنوان شاخص رفتار پرخطر) بدون ازدواج رسمی از ارائه این آمار خودداری نموده است.

کشورهای ژاپن و ترکیه ترجیح داده‌اند که به ارائه گزارشی کلی درباره وضعیت ایدز اکتفا کنند و اساساً به ارائه مورد به مورد آمار در شاخص‌های 25‌گانه نپردازند. کشور چین که در تمامی شاخص‌ها آمار خود را ارائه کرده است، درباره این دو شاخص اظهار داشته که «هیچ اطلاعی در دست نمی‌باشد.»

در گزارش ایران در این باره آمده است: «بر اساس مطالعه فوق 6% مردان زیر 15 سال و 1% در زنان زیر 15 سال و 16.6% در مردان زیر 18 سال و 2.8% در زنان زیر 18 سال آمیزش جنسی داشته اند.»

در شاخص رفتار پرخطر جنسی، که ملاک آن میزان آمیزش افراد 15 تا 49 ساله، طی 12 ماه گذشته با بیش از یک شریک جنسی بوده است، ایران به همان جامعه آماری 15 تا 24 ساله‌ها اکتفا نموده است، که باز هم آمار را در نوع خود نگران‌کننده نشان می‌دهد. چرا که در صفحه 80 گزارش در این باره آمده است: «11.2% پسران و 1.2% دختران بیش از یک شریک جنسی داشته اند.»

گزارش کانادا در این باره می‌گوید: «61% جوانان 15 تا 24 ساله این کشور پیش از 15 سالگی روابط جنسی داشته اند. البته این آمار در مورد 15 تا 17 ساله‌ها به چیزی حدود 27% تقلیل می‌یابد.» این آمار نشان می‌دهد وضعیت ایران در شاخص پانزدهم تفاوت بنیادین با وضعیت کانادا دارد.

البته مسئله در خصوص روابط جنسی با بیش از یک شریک جنسی در 12 ماهه گذشته، برای کانادا متفاوت است. 13% افراد بالای 15 سال این کشور بیش از یک شریک جنسی را در طول یک سال تجربه نموده اند که با توجه به این که جامعه آماری ایران در بازه سنی بسیار محدودتر بوده است باید گفت ایران دست کمی از کانادا ندارد.

آمار سوئد در خصوص شاخص پانزدهم نیز جالب توجه است: «21.6% از 15 تا 24 ساله‌های کانادایی پیش از 15 سالگی راوبط جنسی داشته اند.» البته نباید از این نکته غافل شد که 47% از مردم 15 تا 49 ساله سوئدی با بیش از یک نفر رابطه جنسی داشته اند.» از بسیاری از کشورها نظیر عربستان سعودی، آمریکا، فرانسه، انگلستان و ایتالیا هنوز گزارشی در خصوص مسئله ایدز و اچ‌آی‌وی ارسال نشده است.

گزارش ایران، نکات دیگر
‌در گزارش ترکیه 57% از انتقال ایدز ناشی از روابط جنسی زن و مرد و 9% آن ناشی از روابط جنسی مرد و مرد است. که در گزارش ایران به انتقال ایدز از هم‌جنس اشاره‌ای صورت نپذیرفته و با یاد کردن مردان دارای رابطه با هم‌جنس با عنون MSMدرنسخه فارسی گزارش و علیرغم آمار تفصیلی ایران در موضوع روابط جنسی (اعم از مشروع، نامشروع پرخطر و غیره) به میزان روابط هم‌جنس‌گرایانه و تاثیر آن بر گسترش ایدز در ایران هیچ اشاره‌ای نشده است؛ آیا نادیده گرفتن چاره مناسبی است؟

هم‌چنین از جمله نکات قابل توجه در این گزارش، توجه مسئولین امر به نقش «زنان تن‌فروش» در گسترش ایدز است؛ که علیرغم ارائه آمار مجمل در این زمینه، در گزارش این نکته ذکر شده است که تنها 20% زنان تن‌فروش تهران طی یک سال گذشته آزمایش‌های مربوط به ابتلا به اچ‌آی‌وی را انجام داده و از نتایج آن آگاهی دارند.

با این همه تهیه چنین گزارش جامع و پژوهش ارزنده‌ای اقدام در خوری است، که امید است بیش از یک گزارش به آن توجه شده و در برنامه‌ریزی‌ها آتی مورد توجه مسئولین قرار گیرد.