راهکارهای عملی برای رفع نیازهای زنان آسیب پذیر در اقلیتهای قومی و نژادی

گردآوری: ماموسا سیلوئه/ برگردان: فرانک فرید-1 خرداد 1389

مدرسه فمینیستی: مطلب زیر که به فارسی برگردانده شده است در واقع برای کشورهای توسعه یافته تهیه شده که در آن ها افرادی از ملل، اقوام و نژادهای مختلف ساکنند و هدف آن نمایاندن نحوه رسیدگی به مشکلات زنان در معرض آسیب های اجتماعی و زنان بزهکار این جوامع است که به علت تفاوتها و تبعیضهای موجود، حل مسائل و مشکلات آنها، چندان سهل و ساده نیست. اما در مجموع میتواند به طرح پیچیدگی های ناشی از تبعیض های چندگانه ی تحمیل شده بر زنان سرزمین ما از جمله تبعیض های قومی، در کشوری نسبتا پهناور و کثیرالملله و با فرهنگ های گوناگون همچون ایران نیز مؤثر باشد – مترجم

مقدمه

آن بخش از زنان اقلیتهای قومی و نژادی از جمله سیاه پوستان که در معرض آسیب های اجتماعی و یا درگیر کارهای خلاف هستند، باموانع متعددی مواجهند که آن ها را از دسترسی به خدمات مددکاری ویژه آن ها و دریافت کمک برای تغییر روش زندگی شان باز میدارد.

این مطلب برای سایت فوسیت تهیه شده و نهادهای ذیربط با استفاده از اطلاعات کارآمد ارائه شده در آن، میتوانند خدمات و ارتباط با این زنان را گسترش دهند. تاکید این مقاله برموارد موفقی است که در رابطه با بر آوردن نیازهای این زنان بر حسب تحقیقات و مصاحبه با سازمانهایی از قبیل اعضای “شبکهی سیاستگذاری عدالت جنسیتی ” بهدست آمده است.

در این جا به کمبودهای موجود که لازم است به آن ها توجه شود، نیز پرداخته میشود.

موارد کلیدی برای تحقق بخشیدن به اقدامات اولیه جهت رفع نیازهای این زنان

• رسیدگی به موضوع در سطح محلی

• تبلیغات و اطلاعرسانی

• اطمینان بخشی به مددجویان از تداوم ارائه ی خدمات

• فعالیت های مشترک

• تنوع فرهنگی و تعلیم کادر مجرب

• ارزیابی مستمر خدمات ارائه شده

رسیدگی به موضوع در سطح محلی

برای تشخیص دقیق مشکلات و پیش برد امور و ارائه خدمات مناسبتر، بکارگیری موارد زیر مفید است:

• مراجعه به مسئولان و مشورت با آن ها و درگیر کردن افراد ذینفع مانند رهبران محلی، رهبران مذهبی و نهادهای مربوط به اقلیت ها.

• شنیدن نقطه نظرات خود این زنان از طریق گروههای مورد نظر، مطالعه و بررسیهای لازم، و نیزشرکت دادن آن ها در هیئت مدیره و یا گروههای راهنما.

• بکارگیری اطلاعات محلی و بهرهگیری از تخصص نهادها و سازمانهای مربوطه در منطقه.

• استفاده از سازمان هایی که فعالیت های داوطلبانهای در مبارزه با تبعیض و نابرابریهایی دارند که زنان آسیبپذیر تجربه میکنند، به ویژه استفاده از تجارب به دست آمده از سیستم قضایی و جنایی.

تبلیغات و اطلاعرسانی

سرویس های اطلاعرسانی با مخاطب قراردادن زنان اقلیت ها استقبال بیشتر آن ها را از این برنامهها و خدمات فراهم میآورند. سازمان ها میتوانند با استفاده از وسایل ارتباط جمعی نظیر رسانههای محلی، شبکههای ارتباطی و نیز خدمات مددکاری، این زنان را از چند و چون خدمات موجود آگاه کنند. اطلاعرسانیها باید شفاف و مداوم باشد و انتظارات کاذب در این زنان بهوجود نیاورد.

آنها باید از خدمات مددکاری به زنان متخلف و یا در معرض آسیب، نظیر مراجعه به منازل و مراکز مبارزه با جرایم نظیر کلانتریها و دادگاهها برای برقراری ارتباط با آن ها استفاده کنند.

لازم است خدمات مددکاری به زبان خود این زنان و نه به زبان رسمی دولت ارائه شود.

یکی از این پروژهها با نام وی.سی.اف. امکانات گستردهای برای تحصیل رایگان، آموزش و حمایت های فردی از زنان محروم این جوامع فراهم آورده است. گروههای مد نظر آنها، زنان فراری یا آسیب دیده از خشونت های خانگی و ازدواج های اجباری هستند. آن ها هم چنین طی مراجعه مکرر به مراکز زنانه و گروه های اجتماعی و مذهبی شان و نیز طی ملاقات های خانگی، به جلب نیروهای جدید از میان همین زنان برای ملحق شدن به برنامههای شان دارند.

اطمینان بخشی به مددجویان از تداوم ارائه ی خدمات

برای جلوگیری از گسستن این زنان از برنامههای حمایتی ارائه شده، این مراکز تلاش میکنند تا برای برآورد کردن نیازهای چندگانهی این زنان، خدمات هدفمند و متناسبی را ارئه دهند. آن ها هم چنین درصدد ایجاد چترحمایتی هستند تا مددجویان احساس در حاشیه ماندن و انزوا نکنند.

مثال هایی از راهکارهای مؤثر:

• ایجاد مراکز سیار روش مناسبی است تا این گروه از زنان، مجموعهای از خدمات مؤثر نظیر برنامههای آموزشی، رهنمودها، مشاورههای حقوقی و اطلاعات لازم را دریافت کنند و نیز ایجاد محیطی که این زنان بتوانند با زنان دیگری با شرایط مشابه خود ملاقات داشته باشند. استقرار این مراکز در نقاطی از شهر با تراکم بیشتر اقلیت های قومی و نژادی مفیدتر است.

• بهره مند کردن این زنان از سایرخدمات به استفاده از روش های گوناگون نیز مفید است. برای مثال مددکاران اجتماعی زنان زندانی و کانون های اصلاح و تربیت میتوانند به زنان زندانی اقلیت های نژادی و قومی در برخورداری از خدماتی دیگر نظیر برخورداری از مسکن، حق بیمه و مزایا و برنامههای آموزشی کمک کنند.

• اتخاذ تدابیر لازم با لحاظ کردن ارزش های فرهنگی موجود در میان این جوامع نیز قدم مثبتی است. افراد به نهادهای اجتماعی این زنان مانند خانواده ها و گروههای مذهبی مراجعه می کنند تا به آن ها اطمینان خاطر دهند که برنامه های این مراکز برای فرهنگها و مذاهب گوناگون قابل استفاده است. ممکن است یک مرکز، کادر خود را از میان کسانی انتخاب کند که سابقه فرهنگی مشترکی با مددجویان شان دارد. در حالی که نهاد دیگر، کادرهای خود را در خصوص مسائل و تبعیض های قومی و نژادی و به خصوص در مورد جوامع خاص مد نظر آن مرکز، آموزش می دهد.

• انتخاب افراد و کادری که به زبان زنان اقلیت های قومی صحبت کنند یا استفاده از مترجمین، رویکرد مناسب دیگری است.

• بسیاری بر این باورند که ارائه خدمات به صورت غیر مختلط می تواند سودمند باشد. گزارشات حاکی از آن است زنانی که مورد سوءاستفاده جنسی یا در معرض خشونت مردان بوده اند برنامه های صرفا زنانه را مناسب تر می یابند. محیط های زنانه به ویژه برای زنان مسلمان که احتمالا به گروه های مختلط دسترستی نداشته اند، جذاب تر است. از طرفی تجارب برخی از مراکز خدماتی نشان می دهد که ترکیب گروه های مختلف از زنان آسیب دیده و محروم، ترس از رسوایی و انزوا را در میان آن ها کاهش می دهد.

• ایجاد محیط هایی شامل “همه”، کاری موفق به شمار می آید. برای مثال فعالیت “مرکز خواهران سیاه پوست ساوت هال ” در حمایت از زنان آسیایی، آفریقایی و … که قربانیان خشونت بوده اند نشان داده که برقراری ارتباط با زنان اقلیت ها که ازطریق دیگر قابل دسترسی نبودند (از جمله مهاجران و کسانی که درخواست پناهندگی کرده اند)، از طریق تجمیع آن ها ممکن شده است. سازمان هایی نظیر سازمان “زنان زندانی ” خدماتی را به تمامی گروه های قومی ارائه می دهند. آن ها در حمایت از زنان زندانیِ تمامی زندان های انگلیس، از جمله زنان اقلیت های قومی و نژادی، فعالیت و مبارزه می کنند. این مرکز هم چنین امکان اسکان مجدد، ارائه برنامه های آموزشی، مشاوره و رهنمود و ایجاد امکانات برای آموزش از راه دور و سایر موارد را در حمایت از زنان زندانی و زنان در شرف آزادی، فراهم می آورد.

فعالیت های مشترک

مشارکت با مراکزی که خدمات متفاوتی ارائه می دهند در رویارویی با نیازهای بغرنج آن دسته زنان سیاه پوست و اقلیت های قومی درگیر کارهای خلاف یا در معرض جرم و جنایت، کارآمد است.

ترسیم چشم اندازی از آینده، با هدف گسترش فرصت های لازم برای زنان آسیب پذیرِ جوامعی که به طور سنتی مردسالار هستند، کاری امیدبخش و مبتکرانه است. این برنامه ها مشارکت مراکز محلی و منطقه ای را بین بخش خصوصی و دولتی و امور داوطلبان توسعه می دهد.

تنوع فرهنگی و تعلیم کادر مجرب

خط مشی و راهکارهای عملی برای افزایش حضورزنان اقلیت ها قومی و نژادی در بهره گیری از خدمات بسیار اساسی است.

سیاست گذاری برای یک رهبری متعهد و تقبل مسوولیتی دراز مدت برای پیشبرد امور این زنان می تواند الهام بخش یک اقدام موفق باشد. برخی از مراکز شناخته شده، نظیر مرکز “هیبوکس و آشا” در پیشبرد امور خود با لحاظ کردن برابری و تنوع فرهنگی، کارهای چشمگیری انجام داده اند.
مراکز کارآمد به تعلیم و پیشرفت کادر خود اهمیت می دهند تا آن ها به مسائل قومی و برابری جنسیتی مسلط باشند. این افراد، درک صحیحی از ارزش های فرهنگی دارند که برای زنان اقلیت ها مهم است.

این مراکز می کوشند افرادی را استخدام کنند که بتوانند جوامع تحت مسوولیت خود را از لحاظ جنسیت و قومیت بازنمایی کنند. با این حال، شواهد حاکی است که موضوع بسیار بغرنج تر از این هاست.

ارزیابی مستمر خدمات ارائه شده
لازم است این مراکز به ارزیابی و کنترل خدمات خود با استفاده از روش هایی نظیر ارائه فرم ارزیابی خدمات به مددجویان، دادن پرسشنامه ها خارج از این حیطه، بررسی گروه های نمونه، و مصاحبه با مسوولین بپردازند.

ارزیابی های مذکور می تواند از خود مرکز یا خارج از آن صورت گیرد.

موانع و کمبودها

در تدارک برای ارائه خدمات به زنان اقلیت ها تشخیص و توجه به مشکلات موجود ضروری است.

یکی از مشکلات اساسی، عدم وجود اطلاعات کافی در مورد این زنان است. اغلب این مراکز، ارزیابی و شناخت ناکافی در موردِ این زنان دارند که وجود آن برای تدارک عملکردی تأثیرگذار و ثمربخش بسیار لازم است. با وجود این نقصان، واقعا نمی توان برآورد درستی از رویکردهای مختلف داشت.

هم چنین اطلاعات محدودی از خصوصیات و نیازهای این زنان وجود دارد. در مورد مشکلات نامشخصی نظیر خشونت خانگی باید اطلاعات بیشتری کسب کرد. لازم است شواهد کافی از مشکلات ناشی از عواملی چون مهاجرت در دست باشد. جرم و جنایت ناشی از فرهنگ سنتی مثل قتل های ناموسی یا آئینی، حوزه دیگری است که نیاز به کندوکاو بیشتری دارد.

شرمساری و ترس از رسوایی در میان مردم جوامع خود، مانع از مراجعه زنان اقلیت ها با مشکلات اجتماعی متعدد است. برای مثال زنان مجرم، از ترس بدنامی از درخواست کمک ابا دارند؛ نیز معتادین به موادمخدر و زنان دارای مشکلات روحی وروانی. تحقیقات انجام یافته توسط ان.اچ.اس. بیانگر احساس شرم زنان، بویژه زنان آسیایی در مراجعه به مراکزترک اعتیاد است.

یکی از دلایل عدم اعتماد زنان به این مراکز، واهمه ی آنان از برملا شدن رازشان در بین مردم خود است.(فوسیت 2004) این موضوع زمانی تشدید می شود که افرادی از این جوامع درمیان کارکنان این مراکز باشند. به طوری که زنان درمعرض آسیب های اجتماعی و یا خلافکار از بیم شناخته شدن توسط همین کارکنان، از حمایت آن ها بی بهره می مانند.

مطالعه ای که توسط مرکز” یاریگر زنان ” بر روی زنان و کودکان مهاجر سیاه پوست انجام گرفته، نشان می دهد بسیاری از این زنان از وجود چنین مراکز حمایتی ویژه مطلع نیستند و به همین دلیل خشونت را برای مدت زمان بیشتری تحمل می کنند.

دید منفی نسبت به مهاجران و عدم برخورداری ازحمایت کافی از طرف مراکز و سازمان ها نیر موجب افزایش نگرانی درمورد این مهاجران و پناهندگان است. بسیاری از این زنان برای اینکه در امان باشند ترجیح می دهند تا از شهر و دیار خود به مناطقی که در آنجا جمعیت بیشتری از اقلیتها ساکن هستند، مهاجرت کنند. این تحقیقات هم چنین نیازهای فرهنگی و مذهبی این زنان را عامل مهمی می داند که تجارب آن ها در میان مهاجران سیاه پوست و سایر مهاجران شکل داده است.

طبق تجارب “مرکز حمایت از زنان زندانی”، پراکندگی زندانهای زنان با توجه به تراکم جمعیت این اقلیت ها در شهرها، موجب می شود تا احتمالا آنها، دور از خانواده خود باشند و ملاقاتهای خانوادگی کمتری نسبت به بقیه زنان زندانی داشته باشند.

این مرکز هم چنین در مساعدت به سکونت مجدد زنان زندانی آزاد شده که در کشور پراکنده اند و اغلب از خانه و کاشانه خود دورند، دچار مشکل می شود.

مشارکت چندین سازمان در امور زنان آسیب پذیر اقلیت ها، عموما بسیار مؤثر تلقی می شود، اما اگر این مشارکت به دقت برنامه ریزی نشود، موجب تداخل امور شده و بی نتیجه خواهد بود.

موانعی را که بر سر راه یک مشارکت مؤثر موجود دارد، می توان چنین جمع بندی کرد:

مقاومت شدید به علت باورهای سنتی مستحکم، ارتباطات ضعیف، کمبود ظرفیت های سازمانی. بسته به روش سازماندهی نهادها و مراکز، معمولا آن ها در برنامه ریزی های خود، دلمشغول اهداف وخواست هایی هستند که در آن تصویری صحیح از نیازهای زنان اقلیت ها وجود ندارد.

نتیجه گیری

در اتخاذ روشهای مؤثری که بتواند متناسب با نیازهای زنان در معرض آسیب یا زنان مجرم عمل کند، ملاحظه وضعیت اجتماعی و اقتصادی این جوامع مهم است. هم چنانکه چگونگی تأثیر روش های گوناگون زندگی در شکل گیری الگوهای آسیب های اجتماعی حائز اهمیت است. اما دانسته های محدودی در مورد خواست ها و خصوصیات آن ها در دسترس است و لازم است شناخت بیشتری در مورد آن ها وجود داشته باشد تا بتوان روش های مؤثرتر و کارآمدتری را در ارائه خدمات به این زنان در پیش گرفت.
برای برآورد کردن انتظارات این زنان ومساعدتهای متناسب با وضعیت زنان در معرض خطر یا درگیر در جرم و جنایت، تحقیقات پردامنه تری باید صورت گیرد تا در به کارگیری روش های مفیدتر توسط این سازمانها بتوان از آن ها بهره گرفت.

پرسشهای قابل تعمق:

◀️  Youth and Crime Unit London
http://www.youthcrimelondon.gov.uk/…

این مقاله ترجمه ای است از:

* – Compiled by Mamusa Siyunyi-Siluwe, Policy Officer, Gender and Justice Policy Network (GJPN), the Fawcett Society