افزایش نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده

4 شهریور 1389

خبرگزاری بین المللی زنان ایران : کارآفرینی به خصوص برای زنان با خلق ایده‌ها، فرصت‌ها و بازارهای جدید موجب استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود به‌ویژه نیروی انسانی می‌شود و علاوه بر اشتغالزایی نقش مهمی را در توزیع ثروت در جامعه گسترش مشارکت بخش خصوصی و افزایش کمی و کیفی خدمات و تولیدات ایفا می‌کند.

به گزارش خبرگزاری ایونا ، یکی از ویژگی‌های بازار کار در کشور رشد نیروی کار در سال‌های گذشته بوده که این میزان در بین افراد تحصیلکرده و مخصوصا زنان سهم قابل‌توجهی را به خود اختصاص داده است.

اگر چه افزایش جمعیت تحولات چشمگیر جمعیتی ایران در دهه 60 به عنوان اصلی‌ترین دلیل بالا‌رفتن نرخ بیکاری مطرح می‌شود اما افزایش سطح تحصیلات زنان و ورود آنان به بازار کار نیز عامل موثر دیگری است که به عنوان مقوله تاثیر‌گذار در افزایش عرضه نیروی کار زنان مطرح شده است.

بر همین اساس در حال حاضر نیز مانند پنج سال گذشته با افزایش نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده در جامعه رو‌به‌رو هستیم. بررسی آمارهای نسبتا جدیدی که از سوی مرکز آمار ایران درباره توزیع کل زنان بیکار دارای تحصیلات عالی و متوسطه در جوامع شهری و روستایی منتشر شده است، از سهم 88.7 درصدی این نرخ در شهرها و نیز سهم 59.4 درصدی در روستا خبر می‌دهد که این امر بیانگر حضور بخش بزرگی از جمعیت بیکار دارای تحصیلات متوسطه و عالی در شهرها و روستا‌هاست.

این در حالی است که با افزایش تعداد زنان دارای تحصیلات عالی، بازار کار نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای جمعیت زنان باشد و در آینده‌ای نزدیک جامعه با بحرانی جدید مواجه خواهد شد؛ بحران بیکاری زنان جوان تحصیلکرده.

کارشناسان مسائل اجتماعی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بازار کار زنان را رشد روزافزون عرضه نیروی کار زنان تحصیلکرده و نبود فرصت‌های شغلی کافی برای آنان در شهر و روستا و محدودیت تنوع شغلی عنوان می‌کنند.

‌در تهران قریب به 800 هزار نفر بیکار و جویای کار وجود دارد که سهم قابل توجهی از آنان را زنان تشکیل می‌دهند. در تمام جوامع و به خصوص در کشورهای جهان سوم، زنان از فرصت‌های شغلی کمتری برخوردارند و غالبا در بخش غیررسمی مشغول به کار هستند.

شیرین احمدنیا در تحقیقی که از وضعیت زنان کارآفرین منطقه 18 انجام داده است،‌ وضعیت اشتغال زنان در ایران را نیز همانند دیگر کشورهای در حال توسعه، نامطلوب معرفی می‌کند.

بر اساس این تحقیق، ‌طبق آمارهای 1375، 45.8 درصد فعالیت زنان در بخش خدماتی و‌ 16.7 درصد از آنان در بخش‌های تولیدی مشغول به کار هستند همچنین بیش از نیمی از زنان شاغل یعنی حدود 60 درصد حقوق‌بگیر و کمتر از یک درصد ‌کارفرما هستند، 0.9 زنان شاغل نیز بیشتر در نقاط شهری سکونت دارند.

نرخ بیکاری جمعیت نیز روز به روز افزایش می‌یابد، به‌طوری که حدود 26.1 درصد جمعیت زنان فعال اقتصادی در مناطق شهری در ردیف بیکاران قرار دارند. از همه مهم‌تر آنکه نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده خصوصا در سال‌های اخیر مرتبا رو به افزایش است.

با توجه به آمارهایی که ارائه شد، نابرابری به لحاظ جنسیتی در بازار اشتغال بیشتر به نظر می‌رسد و این نابرابری در حذف نیمی از نیروی کار فعال اقتصادی از حوزه تولید و اقتصاد، محرومیت عده‌ زیادی از امتیازات تامین اجتماعی، وابستگی اقتصادی گسترده زنان به مردان و به دنبال آن ناامنی اقتصادی، احساس ناکارآمدی، افسردگی، ناآشنایی با محیط جامعه و به تبع آن آسیب‌پذیری در برابر حوادث و بحران‌های اجتماعی می‌تواند مولد بسیاری آسیب‌های فردی و اجتماعی باشد.

به‌کارگیری نیروهای انسانی در ابعاد عظیم در پویایی بیشتر بازارهای اقتصادی، شکوفایی استعدا‌د‌های ملی و بارورتر شدن ظرفیت‌های تولیدی و خدماتی، برای رسیدن به اهداف توسعه اقتصادی، اجتماعی کشور، تاثیر بسزایی دارد.

یکی از مطمئن‌ترین راه‌های بهبود زندگی و معیشت زنانی که بدون هیچ درآمدی زندگی می‌کنند، ایجاد فرصت‌های بیشتر برای کار مولد و آبرومندانه است. با توجه به قطعنامه مربوط به کار آبرومندانه و اقتصاد غیررسمی که در کنفرانس عمومی سازمان بین‌المللی کار در سال 2002 به تصویب رسیده «پیشبرد و تشویق فعالیت‌های شغلی آبرومندانه در عین حال مستلزم حذف جنبه‌های منفی اشتغال در بازار کار غیر‌رسمی و حفظ فرصت‌های کسب درآمد و کارآفرینی در همین گونه بازارهاست.»

کارآفرینی به خصوص برای زنان با خلق ایده‌ها، فرصت‌ها و بازارهای جدید موجب استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود به‌ویژه نیروی انسانی می‌شود و علاوه بر اشتغالزایی نقش مهمی را در توزیع ثروت در جامعه گسترش مشارکت بخش خصوصی و افزایش کمی و کیفی خدمات و تولیدات ایفا می‌کند.

نتایج حاصل از تحقیق انجام شده بر روی 140 زن کارآفرین ایرانی نشان می‌دهد که خانواده و وقایع مهم مانند فوت همسر، طلاق، بیماری همسر و… در کارآفرینی زنان موثر است.

به گزارش خبرگزاری ایونا ، همچنین زنان عواملی چون نقش‌های متکثر، محدودیت‌های مسافرت، تفکیک فعالیت‌ها (کار درون خانه‌ برای زنان و کار بیرون برای مردان) و عدم تصرف در دارایی‌های خود را از موانع و مشکلات خانوادگی خود برای گرایش به کارآفرینی می‌دانند.