اسلامی شدن علوم پزشکی

۱ min read

محمد ربوبی-27 شهریور 1392

مدرسه فمینیستی: چند سال پیش از اسد سیف پژوهشی منتشر شد با عنوان «اسلام نویسی در ادبیات جمهوری اسلامی ایران». او در این اثر، کتاب های درسی دبستانی و دبیرستانی در ایران را بر رسیده است.* مدتی پیش یک جلد «اطلس رنگی» از تهران به دستم رسید. عنوان این کتاب علمی «اطلس رنگی، بافت شناسی و بافت شناسی عملی» است و برای دانشجویان پزشکی که پزشکان آینده ی مملکت خواهند شد و نیز کارشناسان ارشد و دوره دکترای بافت شناسی و کالبد شناسی و… به وسیله دکتر محمد صادق رحجان، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران «تالیف» و در ده هزار نسخه منتشر شده است.**

تصاویر رنگی و نام اجزای بافت ها در این اطلس از کتاب های تخصصی انگیسی زبان، که مدتهاست منتشر شده اند، کپی شده است. متن کتاب، یا به گفته جناب دکتر «شرح» آنها، آمیزه ای از واژه های لاتین و انگلیسی با فارسی و عربی که به نظر می آید از چند کتاب منتشر شده (بدون ذکر مآخذ) اقتباس و تنظیم شده و تنها تالیف واقعی این استاد دانشگاه، پیشگفتاری است که نوشته و با « کلام حضرت رسول اکرم (ص)» بدون ترجمه فارسی آن آغاز می شود: اول العلم معرفه الجبار….

سپس در پیشگفتار کتاب می خوانیم:

«در ایران، پس از پیروزی انقلاب و استقرار حکومت جمهوری اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی قدس سره الشریف که دانشگاه های علوم پزشکی توسعه یافت و دانشگاه های آزاد اسلامی شروع به کار کرد، سالانه حدود پنج هزار دانشجوی پزشکی، چندصد دانشجوی دندان پزشکی، کارشناس ارشد و دوره دکترای بافت شناسی، کالبد شناسی و علوم آزمایشگاهی و پیراپزشکی به دانشگاه وارد می شوند که هنگام آموزش بافت شناسی عملی احتیاج مبرم به اطلس دارند. اما اطلس های غیر رنگی، اگرچه ارزان تر است ولی چندان مطلوب نیست و اطلس های رنگی انگلیسی زبان هم اکثرا بدون شرح اند[!] لذا اینجانب با وجود برنامه سنگین آموزشی در صدد برآمدم این کمبود را جبران کنم و کتاب حاضر را ارائه دهم…..(پایان نقل قول)

به تألیفات این استاد که در سایر اطلس ها وجود ندارد می پردازم. چند فصل این کتاب علمی که «برای دانشجویان پزشکی و دانشجویان دوره دکترای بافت شناسی و… تدوین شده» ـ مانند پیشگفتار کتاب نیز ـ با نوشتن سوره ای از قرآن مجید و ترجمه ی فارسی آنها آغاز می شوند:

فصل چهارم: بافت همبند، سلول های هم بند:

«ای مردم اگر شما در روز قیامت و قدرت خدا بر بعث مردگان شک و ریبی دارید، بدانید که ما شما را نخست از خاک آفریدییم. آنگاه از سلول های نطفه (زن و مرد) که هر دو معلق هستند. آنگاه از مزانشیم متمایز شده و متمایز نشده.» قرآن کریم، سوره حج، آیه ۵ ».

فصل نهم: بافت عضلانی:

« آگاه شوید که تنها خدا آرام بخش قلبهاست». قرآن کریم، سوره رعد، آیه ۲۸

حال که دانشجو به راز خلقت انسان پی برد، در فصل پانزدهم به اسرار خلقت جزییات بافت های بدن آدمی نیز پی می­برد:

فصل پانزدهم: پوست:

«آیا آدمی پندارد که ما ابدا استخوانهای (پوسیده) او را جمع نمی کنیم؟ (و به حشر زنده نمی گردانیم) بلی ما قادریم که (شیارهای ویژه پوست) سر انگشتان او را درست گردانیم.» قرآن مجید، سوره قیامه آیه ۴.

در فصل هفدهم در شناخت دستگاه گوارش نیز چنین آورده اند:

« آیا ما (برای حفظ حیات و تکمیل ذات) به انسان دو چشم و زبان و دو لب به او ندادیم؟ » قرآن مجید، سوره بلد، آیه ۸ و ۹ »

برای دستگاه ادراری ـ مانند برخی از دستگاه ها یا بافت ها ی دیگر ـ گویا جناب دکتر در قرآن آیه ای فراخور، پیدا نکرده است اما در مقدمه ی دستگاه تناسلی، دانشحوی پزشکی به نکات بدیعی پی می برد:

فصل بیست و یکم: بافت شناسی دستگاه تناسلی مرد:

«انسان مغرور، بنگرد که از چه آفریده شده است. از آب نطفه جهنده ای خلفت گردیده، که از میان صلب پدر و قدام مادر بیرون آمده است.» قرآن ٫ مجید، سوره طارق، آیه ۵ تا ۷ »

«آیا انسان، در اول، قطره آب منی نبود؟ و پس از آن علقه و آنگاه ( به این صورت زیبای حیرت انگیز ) آفریده و آراسته گردید.» قرآن مجید: سوره قیامه، آیه ۳۸

فصل بیست و دوم: به دستگاه تناسلی زن اختصاص دارد. جناب دکتر ـ لابد نظر به اهمیت این دستگاه، سه سوره قرآن را پشت سر هم نقل کرده است:

«سئوال کنند تو را از عادت شدن زنان، بگو آن رنجی است برای زنان، در آن حال از مباشرت آنان دوری کنید تا آنگاه که پاک شوند. چون پاک شوند از آنجا که خدا دستور داده به آنها نزدیک شوید.» قرآن مجید: سوره بقره. آیه 222

«و یاد کن مریم را که فرج او را پاک و پاکیزه گردانیدیم و در آن روح خود بدمیدیم و او را با فرزندش معچز و آیت بزرگ برای اهل عالم قرار دادیم.» قرآن مجید، سوره انبیاء، آیه ۹۱»

«و شما را در رحم مادران، در سه تاریکی با تحولات گوناگون بدین خلقت زیبا بیافرید. این خداست پروردگار شما که سلطان ملک وجود است و هیچ خدایی جز او نیست. پس از درگاه او به کجا می روید؟ قرآن مجید، سوره زمر، آیه ۶

اگر در برخی از فصل های کتاب ـ مانند دستگاه اعصاب و دستگاه تنفس و… آیه های قرآن ذکر نشده لابد جناب دکتر آیه هایی که ربطی به این دستگاه ها داشته باشند در کتاب آسمانی نیافته اند.

اسلامی کردن دانشگاه ها، منحصر به اخراج استادان شایسته و جایگزین کردن استادانی امثال ایشان، زدودن بسیاری از رشته های دانشگاهی، ممنوعیت دختران از تحصیل در چند رشته دانشگاهی، جدا کردن دانشجویان دختر و پسر و تأسیس دانشگاه های تک جنسیتی، کار گذاشتن دوربین ها حتی در خوابگاه های دانشجویان، ستاره دار کردن عده ای از دانشجویان و پادگانی کردن دانشگاه ها و… نیست بلکه همانطور که این اطلس نشان می دهد، اسلامی کردن دانشگاه ها و علوم، در این چند دهه، بُعد های فراگیرتری داشته است.

پانوشت:

* – اسد سیف: اسلام نویسی در ادبیات. انتشارات باران. سوئد. 1991

** – ـ اطلس رنگی، بافت شناسی و بافت شناسی عملی، تالیف دکتر محمد صادق رحجان، سازمان چاپ و انتشارت وزارت ارشاد اسلامی و انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و انتشار مجدد در 1378 توسط نشر سماط.

مطالب مرتبط

+ There are no comments

Add yours