گرامیداشتِ روز جهانی زن و اخلاق حقوق بشر

نیما افراسیابی-17 اسفند 1392

مدرسه فمینیستی: برای افراد اخلاق‌گرا، از میان منابع ِ شش‌گانه هنجار‌گذار، منبع اخلاق اهمیت بیشتری دارد و بر پنج منبع دیگر اولویت. در نتیجه، از این منظر، برای افراد مذکور، اهمیت ِ«حقوق بشر» هم؛ در «اخلاقِ حقوق بشر» ظهور می‌یابد. به نظر می رسد، با وجود ِتمام انتقادهایی که به «اعلامیه جهانی حقوق بشر» وارد است، اگر حداقلِ نظام ِ اخلاقی خویش را بر مبنایِ 30 ماده‌ی «اعلامیه جهانی حقوق بشر» سامان دهیم؛ می توانیم به حداقلی ِ از زندگی اخلاقی امیدوار باشیم.

حال، اگر هر انسانی را واجد پنج ساحت وجودی (سه ساحتِ درونی ِعقاید، احساسات و خواسته‌ها، و دو ساحتِ بیرونیِ گفتار و کردار) بدانیم، آنگاه شایان توجه است، که زیستِ اخلاقیِ ما باید در هر پنج ساحت وجودی صورت پذیرد. برای مثال، نمی‌توان در ساحتِ عقیده موافقِ «اخلاقِ حقوق بشر» بود، ولی در ساحت احساسات و/ یا خواسته‌ها و / یا گفتار و / یا کردار متضاد با آن عمل نمود.

به نظر می‌رسد، گرامیداشتِ مناسبت‌هایی مانندِ روز جهانی حقوق بشر (10 دسامبر) یا روز جهانی زن (8 مارس)، بهانه نیکویی است؛ تا عملکردِ خود را از منظرِ «اخلاقِ حقوق بشر» بررسی نماییم. تاکید می‌گردد، در این میان، مناسب خواهد بود، ارزیابیِ مذکور را هم در دلبستگی‌هایِ اخلاقیِ خود انجام دهیم (مقام نظر) و هم در پایبندی‌هایِ اخلاقیِ خود (مقام عمل). بنگریم، دلبستگی‌هایِ اخلاقی ما تا چه حد، منقح است و تبیین و توجیهِ موجه‌ای دارد. همچنین، در مقام عمل، چه میزان به دلبستگی‌هایِ اخلاقیِ مذکور، پایبندی داریم. آیا از این منظر، کارنامه‌ی اخلاقیِ قابل قبولی خواهیم داشت؟

از آنجا که، در در «زندگی اصیل» انسان فقط بر مبنای فهم ِ خود عمل می کند. خود‌ ارزیابی‌هایِ اخلاقیِ مذکور، یاری‌رسانِ «زندگی اصیل» خواهد بود. و با توجه به اینکه، پی ِ«زندگی اصیل» رفتن، شرط رضایت از زندگی یا یکی از شروط رضایت از زندگی است، فرآیندِ ارزیابیِ اخلاقیِ مذکور، احتمالاً رضایت بیشتری از زندگی و همچنین، به دنبالِ آن، سلامت روانی بیشتری را نصیب ما خواهد نمود.

به امیدِ زندگیِ اخلاقی‌تر، روز جهانی زن، بر زنان و مردانِ علاقه‌مند به «اخلاقِ حقوق بشر» و «زندگی اصیل»، مبارک باد.