خاطره پروانه (خاوری)، خواننده‌ی موسیقی اصیل ایرانی درگذشت

15 آبان 1387

هفتان: خاطره پروانه (خاوری)، ردیف‌دان و خواننده‌ی موسیقی اصیل ایرانی که از سال گذشته به دلیل شکستگی استخوان پا در بستر بیماری به سر می‌برد، پس از تحمل هشت ماه بیماری، ساعت ۳ بامداد امروز در خانه‌ی خود در سن ۷۸ سالگی درگذشت. خاطره پروانه یکی از لذت‌بخش‌ترین لحظه‌های زندگی خود را اجرای تصنیف‌هایی چون «آب حیات»، «صبح شد» می‌دانست که اغلب آن‌ها با ارکستر استاد صبا اجرا شده است.

هیچ‌کس در این یک‌سال سراغی از او نگرفت!

ایسنا: افلیا پرتو از درگذشت خاطره پروانه اظهار تاسف کرد و گفت: « او برای من یک همکار نبود بلکه رفیق، دوست و سنگ‌صبورم بود.»

سرپرست گروه موسیقی «یاران» به خبرنگار بخش موسیقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: از صبح تا کنون در حال گریه هستم اما این غم آنقدر بزرگ است که سبک نمی‌شوم.

پرتو ادامه داد: او برای من یک همکار نبود بلکه رفیق، دوست و سنگ‌صبورم بود. ما با هم زندگی کرده‌ بودیم و او همه کس من بود.

او عنوان کرد: خاطره پروانه یک‌سال بود به‌دلیل شکستگی پا در بستر بیماری بود و هیچ کس در این یک‌سال سراغی از او نگرفت و امیدوارم حالا که او از میان ما رفت، حداقل کاری که می‌توانیم برای او انجام دهیم.

درگذشت خاطره پروانه در حالی بود که افلیا پرتو و گروه «یاران» به تازگی تمرینات خود را برای شرکت در بیست‌وچهارمین موسیقی فجر آغاز کرده و قرار بود خاطره پروانه در کنار این گروه حضور داشته باشد.

به گزارش ایسنا، خاطره پروانه شب گذشته بر اثر حمله‌ی قلبی درگذشت و با توجه به این‌که خانواده‌ی وی منتظر برگشتن یکی از فرزندان او هستند احتمالا مراسم خاکسپاری او به روز شنبه ـ ۱۸ آبان ماه ـ موکول خواهد شد.

گفتنی است: درحال حاضر رایزن‌های لازم برای مراسم خاکسپاری او در قطعه‌ی هنرمندان بهشت زهرا (س) درحال انجام است.

***

گفتگوی روزنامه اعتماد در سال ۱۳۸۳ با خاطره‌ پروانه‌: دغدغه‌ همیشگی‌ من‌ موسیقی‌ بانوان‌ است‌

«خاطره‌ پروانه‌» یکی‌ از موسیقیدانان‌ و خوانندگان‌ زن‌ ایرانی‌ است‌ که‌ همواره‌ در میان‌ دوستداران‌ موسیقی‌ طرفداران‌ زیادی‌ داشته‌ و دارد.
او در چند ماه‌ گذشته‌ اظهار نظرهایی‌ درباره‌ عدم‌ ماندگاری‌ صدای‌ موسیقیدانان‌ زن‌ و همچنین‌ عدم‌ توجه‌ کافی‌ به‌ بخش‌ موسیقیدانان‌ در جشنواره‌ فجر کرده‌ بود که‌ مورد توجه‌ علاقه‌مندان‌ موسیقی‌ قرار گرفت‌.
با او درباره‌ خودش‌ و این‌ مسائل‌ گفت‌وگوی‌ کوتاهی‌ انجام‌ داده‌ایم‌. شما هم‌ می‌توانید در این‌ گفت‌وگوی‌ خودمانی‌ شرکت‌ کنید.

خانم‌ خاطره‌ پروانه‌ این‌ روزها به‌ چه‌ مساله‌یی‌ بیشتر فکر می‌کنید? و دغدغه‌ فکری‌ امروزتان‌ چیست‌؟

دغدغه‌ فکری‌ همیشگی‌ من‌ برای‌ موسیقی‌ بانوان‌ است‌ و مشکلاتی‌ که‌ هر روز برایش‌ به‌ وجود می‌آیدأ مشکلات‌ متعددی‌ که‌ یک‌ روز راجع‌ به‌ شعر و مضمون‌ و کلمات‌ است‌، یک‌ روز راجع‌ به‌ اجرا است‌ و روز دیگر راجع‌ به‌ مدت‌ زمان‌ برنامه‌. بطور مثال‌ برنامه‌یی‌ که‌ قرار است‌ بمدت‌ یک‌ ساعت‌ اجرا شود بعد از انجام‌ تمرینات‌ اطلاع‌ می‌دهند که‌ مدت‌ برنامه‌ باید چهل‌ و پنج‌ دقیقه‌ باشد یا اینکه‌ در حین‌ اجرای‌ برنامه‌ از ما می‌خواهند که‌ مدت‌ برنامه‌ را کم‌کنیم‌، در کل‌ گهگاهی‌ برنامه‌یی‌ برای‌ اجرا آماده‌ می‌کنیم‌ اما همین‌ گهگاهی‌ نیز با مشکل‌ مواجه‌ می‌شود و هیچ‌ وقت‌ نشده‌ که‌ ما یک‌ برنامه‌ را بدون‌ دغدغه‌ و با خیال‌ راحت‌ بتوانیم‌ اجرا کنیم‌.

و دغدغه‌ بزرگترم‌ مشکل‌ گرفتن‌ مجوز برای‌ اجرا است‌، من‌ از سال‌ ۷۶ که‌ شروع‌ به‌ کار کردم‌ با وجود اینکه‌ تمام‌ قطعاتی‌ که‌ اجرا کردم‌ از غزلیات‌ حافظ‌ و سعدی‌ و مولانا یا قطعات‌ مرحوم‌ بنان‌، شیدا، مادرم‌ و چند قطعه‌ از درویش‌خان‌ بوده‌ و به‌ هیچ‌ عنوان‌ قطعات‌ خوانندگان‌ دیگر را نخوانده‌ام‌ ولی‌ با این‌ وجود باز هم‌ برای‌ گرفتن‌ مجوز مشکل‌ برایم‌ به‌ وجود می‌آید.

خانم‌ پروانه‌ چندی‌ پیش‌ شما و چند نفر از موسیقیدانان‌ زن‌ درباره‌ عدم‌ ماندگاری‌ آؤار خود اظهار نظر کردید، با توجه‌ به‌ اینکه‌ کنسرت‌ها و برنامه‌هایی‌ که‌ موسیقیدانان‌ زن‌ برگزار می‌کنند هیچ‌ کدام‌ ضبط‌ نمی‌شود چه‌ راهکاری‌ را برای‌ ماندگاری‌ این‌ آؤار پیشنهاد می‌کنید؟

بله‌ ما به‌ هیچ‌ وجه‌ اجازه‌ ضبط‌ کردن‌ آؤارمان‌ را نداریم‌، هرچه‌ می‌خوانیم‌ فقط‌ در همان‌ سالن‌ اجرا است‌ و دیگر چیزی‌ از آن‌ به‌ جا نمی‌ماند، من‌ این‌ خواهش‌ بزرگ‌ خود را دوباره‌ تکرار می‌کنم‌ ای‌ کاش‌ می‌شد اؤری‌ از ما بعد از مرگمان‌ حداقل‌ برای‌ نوه‌ و نتیجه‌هایمان‌ باقی‌ می‌ماند، من‌ از سال‌ ۷۶ شروع‌ به‌ کار کردم‌ حتی‌ یک‌ نسخه‌ از اجراهایی‌ که‌ داشتم‌ نیز باقی‌ نمانده‌ و اصلا آرشیو برای‌ یک‌ خواننده‌ زن‌ مخصوصا تک‌خوان‌ کاملا بی‌معناست‌.واقعا نمی‌دانم‌ این‌ معما چگونه‌ باید حل‌ شود. تنها چیزی‌ که‌ به‌ نظرم‌ می‌رسد این‌ است‌، شاید همانطور که‌ پارک‌هایی‌ را برای‌ خانم‌ها تدارک‌ می‌بینند، اگر استودیویی‌ هم‌ فقط‌ برای‌ خانم‌ها مهیا کنند، برای‌ خوانندگان‌ زن‌ این‌ امکان‌ فراهم‌ می‌شود که‌ حداقل‌ یک‌ نسخه‌ از آؤارشان‌ را فقط‌ برای‌ خودشان‌ داشته‌ باشند.

نظرتان‌ درباره‌ تشکیل‌ گروه‌های‌ همخوانی‌ که‌ صدایتان‌ با صدای‌ دیگر خوانندگان‌ همراه‌ شود چیست‌؟

من‌ بتازگی‌ شنیده‌ام‌ که‌ با همخوانی‌ هم‌ مخالفت‌ شده‌ )همخوانی‌ صدای‌ زن‌ با صدای‌ مرد( البته‌ این‌ مورد شاید برای‌ جوان‌ترها ایده‌ خوبی‌ باشد ولی‌ برای‌ من‌ واقعا درست‌ نیست‌ که‌ با این‌ سن‌وسال‌ با صدای‌ یک‌ آقا که‌ حالا ممکن‌ است‌ خیلی‌ هم‌ از من‌ جوان‌تر باشد همخوانی‌ کنم‌ و در کل‌ به‌ نظر من‌ همخوانی‌ در موسیقی‌ سنتی‌ ایران‌ وجود ندارد مگر اینکه‌ «کر» باشد که‌ آن‌ هم‌ باید چهار صدا باشد، در مورد آواز و ترانه‌ها هم‌ خیلی‌ قضیه‌ منطقی‌ نیست‌.

چندسالی‌ است‌ شاهد بازخوانی‌ برخی‌ ترانه‌های‌ ماندگار قدیمی‌ از آؤار موسیقیدانان‌ زن‌ توسط‌ برخی‌ خوانندگان‌ مرد هستیم‌، نظرتان‌ در این‌ مورد چیست‌؟

به‌ هر حال‌ این‌ قضیه‌ بستگی‌ به‌ نظر آهنگساز دارد، من‌ نمی‌توانم‌ به‌ آهنگساز بگویم‌ که‌ چرا آهنگ‌مرا به‌ خواننده‌ دیگری‌ داده‌اید تا اجرا کند چون‌ ممکن‌ است‌ نظر آهنگساز بر این‌ باشد که‌ می‌خواهم‌ این‌ آهنگ‌ دوباره‌ در ذهن‌ها و برای‌ جوان‌ترها تداعی‌ شود و از خاطر پاک‌ نشود، با توجه‌ به‌ اینکه‌ این‌ اجازه‌ و اختیار برای‌ خوانندگان‌ زن‌ وجود ندارد پس‌ تنها گزینه‌ این‌ است‌ که‌ باید توسط‌ خوانندگان‌ مرد اجرا شود، چه‌ خوب‌ و چه‌ بد این‌ تصمیمی‌ است‌ که‌ به‌ خود آهنگساز بستگی‌ دارد و ما نمی‌توانیم‌ از آن‌ ایراد بگیریم‌.

این‌ روزها چه‌ می‌کنید و آیا کاری‌ برای‌ اجرا آماده‌ کرده‌اید؟

پنجم‌ و ششم‌ بهمن‌ دو شب‌ در فرهنگسرای‌ هنر اجرا داشتم‌ و یک‌ اجرا هم‌ در تاریخ‌ ۱۱ بهمن‌ برای‌ جشنواره‌ موسیقی‌ فجر در تالار وحدت‌ دارم‌ که‌ به‌ مناسبت‌ عید سعید غدیر آهنگی‌ به‌ نام‌ «عشق‌ علی‌» را آماده‌ کرده‌ام‌ و با ارکستر گروه‌ یاران‌ اجرا می‌کنم‌.

مطالب مرتبط

+ There are no comments

Add yours