سهمیه بندی جنسیتی در کنکور رسمی شد

علی رنجی پور-6 اسفند 1386

رئیس سازمان سنجش ضمن تایید اعمال پذیرش جنسیتی در آزمون کنکور سراسری 87، حداقل ورود دختران و پسران را برای سال آینده 30 درصد اعلام کرد اگرچه سهمیه بندی جنسیتی سال های گذشته نیز عملاً در سازوکار پذیرش دانشجو اعمال می شد با این حال کمتر مسوولی علاقه مند به توضیح و تشریح نحوه این سهمیه بندی بود، چرا که به نظر می رسید طرح این بحث فی نفسه حساسیت برانگیز است و واکنش های مخالفی را برمی انگیزد. کما اینکه اظهارنظرات امسال مسوولان وزارت علوم و در راس آنها وزیر و رئیس سازمان سنجش درباره این موضوع، هر بار با واکنش فعالان ضد تبعیض جنسیتی روبه رو شد، با این وجود مرکز پژوهش های مجلس چندی پیش با ارائه گزارشی وضعیت افزایش تعداد دختران در دانشگاه ها را نگران کننده ارزیابی کرد و پس از آن رئیس سازمان سنجش دیروز پس از اظهارنظرهای کلی مسوولان وزارت علوم ضمن اعلام و تایید رسمی به طور کامل به تشریح چگونگی اعمال سهمیه بندی در کنکور 87 پرداخت. از سوی دیگر نمایندگان مجلس نیز بعضاً در گفت وگو با «اعتماد» مخالفت خود را با اعمال سهمیه بندی مگر در موارد و رشته هایی خاص اعلام کردند.روز گذشته رئیس سازمان سنجش ضمن تایید اعمال پذیرش جنسیتی در آزمون کنکور سراسری 87، حداقل ورود دختران و پسران را برای سال آینده 30 درصد اعلام کرد و گفت؛ «حداقل ورود شامل 30 درصد دختر و 30 درصد پسر می شود و بقیه داوطلبان به صورت رقابتی پذیرش می شوند و این بدان معنی است که 30 درصد دختران با دختران و 30 درصد پسران با پسران رقابت می کنند.» عبدالرسول پورعباس در گفت وگو با مهر با تاکید بر اینکه این نوع پذیرش به هیچ عنوان تبعیض تلقی نمی شود، گفت؛ «قانونی که ما اعمال می کنیم، ورود هر جنسیت را در برخی رشته های پزشکی و مهندسی و علوم انسانی تضمین می کند و این موضوع طبیعتاً در بخشی از ظرفیت ها به نفع دختران و در بخشی از ظرفیت ها به نفع پسران است.» براساس آمارها و بنا به گفته رئیس سازمان سنجش، با اعمال پذیرش جنسیتی در رشته های ریاضی و فنی به دلیل اینکه نمره دختران به طور میانگین پایین تر از نمره پسران است، به نفع دختران و در رشته های علوم تجربی، به دلیل بالاتر بودن نمره دختران، پذیرش براساس تفکیک جنسیتی به نفع پسران خواهد بود. پورعباس در پاسخ به این شبهه که با اعمال این قانون، امکان پذیرش با نمره های متفاوت میان دختران و پسران فراهم می شود، گفت؛ «تفاوت نمره بین دختر و پسر ناچیز و حدود 200 نمره، یعنی یک یا دو سوال ممکن است. امکان ندارد دختر و پسری یکی با نمره بسیار پایین تر از دیگری، فقط به دلیل پذیرش براساس تفکیک جنسیتی پذیرش شوند.» او در توضیح صحبت های خود با ذکر مثالی افزود؛ «امکان ندارد در بخش 30 درصدی پذیرش هر جنس، پسری با رتبه 13 هزار قبول شود، اما دختری با 10 هزار در همان رشته قبول نشود، بدین ترتیب اگر پسری با رتبه 10 هزار قبول شود، دختر نیز با رتبه 10 هزار و 200 حتماً قبول می شود.»
با این حال بحث اعمال سهمیه بندی جنسیتی موضوع تازه یی نیست و در سال های گذشته نیز مطرح و اعمال شده است.

در گزارش مرکز پژوهش های مجلس که چندی پیش منتشر شد، با اشاره به این موضوع آمده بود؛ «نسبت دختران برای ورود به آموزش عالی و شرکت کنندگان در کنکور سراسری و پذیرفته شدگان دختر از سال 1362 تاکنون افزایش چشمگیری یافته است، به طوری که تعداد شرکت کنندگان زن در کنکور از 42 درصد به 65 درصد و میزان پذیرفته شدگان نیز از 32 درصد به 65 درصد ارتقا یافته است که این امر زمینه ساز بروز نگرانی هایی شده و به همین سبب سازمان سنجش در سال 1385 (برای 26 رشته) و در سال 1386 (برای 39 رشته) با اعمال سیاست متناسب سازی آزمون سراسری ضرایبی را- به صورت 40-30 درصد زن، 40-30 درصد مرد و مابقی به صورت رقابتی- برای توزیع دانشجویان بر حسب جنسیت در نظر گرفته که این امر تاکنون در مراجع و مجامع کارشناسی به دقت واکاوی و بررسی شده است.» در بخش دیگری از این گزارش علت نگرانی ها مسائلی از قبیل تامین خوابگاه و حفاظت دختران در برابر آسیب های اجتماعی از حیث اجرایی و مسائلی چون بلااستفاده ماندن بخشی از هزینه های صرف شده برای تربیت نیروی متخصص، تغییر جنسیتی بازار کار و… از حیث اجتماعی و اقتصادی عنوان شده بود.در راستای این گزارش علی عباسپور رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس برخی حساسیت های فرهنگی را در اعمال سهمیه بندی برای برخی رشته های خاص قابل توجیه دانست. عباسپور در گفت وگو با اعتماد با تاکید بر همین موضوع حساسیت های فرهنگی در رشته هایی نظیر رشته های پزشکی گفت؛ «با توجه به حساسیتی که در کشور ما وجود دارد، باید در رشته هایی مثل پزشکی، تعداد پزشکان آقا و خانم متعادل باشد، چرا که در فرهنگ ما مساله مراجعه زنان به پزشک زن و مردان به پزشک مرد وجود دارد.» او با اشاره به سابقه پذیرش جنسیتی در رشته های پزشکی، تعیین سهمیه 50 درصدی به نفع خانم ها را در سال های 73 و 74 مثال آورد و گفت؛ «در آن موقع ما پزشک زن کم داشتیم و این سهمیه را به نفع خانم ها اعمال کردیم و در حال حاضر وضعیت برعکس است و باید امتیازهایی برای آقایان قائل شویم.» رئیس کمیسیون آموزش مجلس در عین حال تاکید کرد که با سهمیه بندی جنسیتی در باقی رشته ها مخالف است و این کار را فقط درباره رشته هایی خاص نظیر پزشکی قابل قبول می داند.

عباسپور در مورد سهمیه بندی به نفع دختران در رشته های فنی مهندسی و همین طور سهمیه بندی در رشته های علوم انسانی گفت؛ «باید در این زمینه استدلال آقایان سازمان سنجش را شنید، چرا که ما معتقدیم سازمان سنجش قاعدتاً براساس منطق و مسائل اصولی کار می کند.»

نفیسه فیاض بخش دیگر نماینده عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات به اعتماد گفت؛ «من با هر نوع بی عدالتی که چه برای خانم ها و چه برای آقایان محدودیت ایجاد کند، مخالفم و معتقدم هر کسی باید ثمره تلاش و زحمت خود را ببیند.»

فیاض بخش با تاکید بر اینکه «سهمیه بندی جنسیتی مقابله با معلول به جای علت است»، ادامه داد؛ «اینکه تعداد آقایان کمتر شده، باید به عنوان یک علت بررسی شود و با کاهش انگیزه آقایان برای ادامه تحصیل در سطح مقابله شود.»

عضو فراکسیون زنان مجلس با اشاره به لزوم کار روی آموزش وپرورش تاکید کرد؛ «به جای برخورد با معلول از طریق سهمیه بندی، باید دید چرا آقایان تمایلی برای ادامه تحصیل ندارند و آیا مشکلات نظام وظیفه، کار، تشکیل خانواده و مشکلاتی که پیش روی آقایان هست، مشکلات پسرها برای ادامه تحصیل هستند یا نه و آیا می توان با این مشکلات مقابله کرد یا نه؟»

جزئیات جنسیتی پذیرش کنکور اعلام شد / خبرگزاری مهری