مدرسه فمینیستی: آنچه در دانشگاه زنجان روی داد اولین نوع از این گونه برخوردهای حرمت شکنانه با دانشجویان دختر در محیط های آکادمیک نبوده و مطمئنا آخرین آن هم نخواهد بود مگر آن که دولت مصمم شود تا از دختران دانشجو، حمایت قانونی به عمل بیاورد. متاسفانه در وقایع رخداده در دانشگاه زنجان و سایر دانشگاه ها ،هرگز مسئولان آموزشی درصدد حمایت از دانشجویان دختر برنیامده اند. اسفناک تر از همه شانه خالی کردن ها در قبال امنیت دانشجویان، حکم 30 ضربه شلاق تعزیری برای دختر قربانی در دانشگاه زنجان است، حکمی که از این به بعد دست برخی از آقایان اساتید را برای سوءاستفاده های جنسی بازمی گذارد. اگر تاکنون برخی از اساتید از فاکتور نمره های درسی به عنوان حربه برای به سکوت کشاندن دانشجویان دختر استفاده می کردند اکنون حربه بهتری برای سرکوبی به دست آورده اند.
در مواردی که دانشجویان دختر تنها به شکایت کتبی علیه اساتید بی اخلاق، اقدام می کردند (آن هم با پرهیز از هرگونه هیاهو) ، شاهد بوده ایم که غالبا آنان بازنده بوده اند. از آنجایی که روسای دانشگاه ها را مردان تشکیل می دهند، آنان عموما اهمیتی به چنین موضوعاتی نمی دهند و فورا دختران را به رفتارهای تحریک کننده محکوم می کنند! بنابراین با این رویه، امیدی به بهبود فضا ایجاد امنیت برای دختران نیست و این اهمال شاید سیاستی عمدی درناامن کردن هرچه بیشتر فضای دانشگاه برای حذف فیزیکی زنان از محیط های آموزشی و همچنین محیط های کاری باشد.
فقدان قوانین و مقررات در حفاظت و حمایت از حرمت دانشجویان و به ویژه دختران دانشجو در محیط های دانشگاهی و نیز محیط های شغلی و حرفه ای در ایران، هنگامی بیشتر رخ می نماید که مشاهده می کنیم در کشورهایی که به زعم برخی از «مسئولان» کشور ما، جوامعی «غیر اخلاقی» محسوب می شوند، سالیان سال است که قوانین و مقرراتی برای پاسداشت حرمت انسانی به مورد اجرا در می آید ، ولی در دانشگاه های ما با حرمت شکنی ها (که برای نمونه در واقعه دانشگاه زنجان رخ داد)، نه تنها برخورد درستی نمی شود و مسئولان درصدد تدوین قوانینی برای جلوگیری از تکرار چنین حرمت شکنی هایی بر نمی آیند، بلکه قربانی را در مقام مقصر می نشاند و محاکمه می کنند.
برای آن که به عمق فاجعه انسانی و اخلاقی که در جریان دانشگاه زنجان و دیگر وقایع مشابه اتفاق افتاده پی ببریم در ادامه، به بخشی از «سیاست پاسداشت حرمت انسان ها در محل کار و تحصیل» در دانشگاه اکستر انگلستان اشاره خواهم کرد تا بدین طریق تفاوت سیاست گذاری در این زمینه را بهتر نشان دهم.
سیاست پاسداشت حرمت انسان ها در محل کار و تحصیل / دانشگاه اکستر
«1- بیان سیاست
1-.1 دانشگاه اکستر متعهد به اجرای سیاست برابری فرصت ها برای همگان است و می کوشد که محیطی فارغ از هرگونه تبعیض ناعادلانه فراهم کند تا اعضای هیئت علمی و دانشجویان بتوانند در آن، استعدادهای بالقوه خویش را شکوفا سازند.با همه افراد – چه مشغول به کار،چه در حال تحصیل-باید با احترام و وقار رفتار کرد؛برای ایجاد محیطی که در آن آزار و اذیت پذیرفتنی نیست،اعضای هیئت علمی و دانشجویان نقش مهمی ایفا می کنند.
1-2. هدف این سیاست کمک به ایجاد و ترویج یک محیط و فرهنگ کاری و آموزشی است که در آن، آزار و اذیت مطلقا پذیرفتنی نیست و افراد با اعتماد به نفس و بدون نگرانی از تحقیر یا انتقام دیگران با چنین رفتارهای نادرستی برخورد کنند.دانشگاه سعی دارد با اجرای این سیاست اطمینان حاصل کند که اگر شخصی مورد آزار و اذیت قرار گرفت،روش های مناسبی به سهولت موجود باشد که با این رفتارهای ناپسند برخورد کند و مانع تکرار آنها شود. آزار و اذیت اثرات زیان اوری بر سلامتی، اعتماد به نفس، روحیه یادگیری و عملکرد قربانیان دارد.»(1)
همانطور که در این سند آمده است «آزار و اذیت مطلقا پذیرفتنی نیست». اما در این سند، آزار و اذیت برخلاف آن که در کشور ما معمولا قوانین در ابهام هستند و قابل تفسیر، «مبهم» و تعریف ناشده باقی نمی ماند. به طوری که در بخش دیگری در این مجموعه قوانین «آزار و اذیت نژادی،جنسی و شخصی» به طور شفاف تعریف شده و آمده است:
«1-3 . آزار و اذیت جنسی عبارت است از بیان نامناسب عقاید جنسی یا انجام ناشایست فعالیت های جنسی در محیط های تدریس،یادگیری یا کار وشامل موارد زیر می باشد:
تماس بدنی غیر ضروری و ناخواسته، توجهات یا پیشنهادهای ناخوشایند،نمایش آشکار مطالب جنسی،بیان عقاید جنسی،لطیفه های تحقیر امیز یا توهین آمیز،ایما و اشاره ها و دشنام های جنسی،عقاید ناخواسته درباره وضع ظاهری،نوشتن متون یا پیام های موهن بر صفحه کامپیوترها یا جاهای دیگر،درخواست یا تقاضاهای گستاخانه برای تماس جنسی یا تجاوز جنسی حقیقی.
2-3 آزار و اذیت جنسی توجیه ناپذیر است،حتی اگر شخص خاطی قصد توهین کردن نداشته باشد.
3-3 آزار و اذیت جنسی اغلب اما نه همیشه در میان اشخاصی اتفاق می افتد که مقام یکسانی ندارند و این دانشگاه با کسانی که از موضع قدرت خود سوءاستفاده کنند به شدت برخورد خواهد کرد. نمونه های آشکار سوءاستفاده از مقام و جایگاه شامل موارد زیر است :
◀️ هیچ کس نباید بترسد که به خاطر شکایت از زورگویی یا آزار و اذیت، قربانی و تنبیه خواهد شد.»
تفاوت از زمین تا آسمان است
«سیاست پاسداشت حرمت انسان ها در محل کار و تحصیل» در دانشگاه اکستر، نمونه ای بود از قوانین حاکم بر دانشگاه های دیگر کشورها. حال اگر این روش و الگو را در کنار رفتارهای مسئولین ایرانی در قبال پرونده زنجان و یا سایر موارد این چنین بگذاریم، خواهیم دید که تفاوت از «زمین تا آسمان است». واقعه زنجان نشان داد که چنین موضوعی که با یک برنامه ریزی درست و تنظیم و اجرای قوانین از این دست می توانست بدون جنجال و دادن هزینه زیاد حل و فصل شود، در نبود قانون و عدم حمایت نظام از زنان- نه تنها در محیط تحصیل بلکه در تمامی اماکن از جمله محیط های کاری- به بحرانی تبدیل شد که قربانیان بسیاری داشت. ای کاش مسئولانی که مدام از بحران ها و آسیب های اجتماعی در جوامع غربی سخن می گویند کمی منصفانه خود به قضاوتی عادلانه می نشستند.
پانوشت ها:
1 . متن کامل سند این سیاست در نشانی زیر قابل دسترسی است:
(با تشکر صمیمانه از ارمغان سقراط که ترجمه این متن را دراختیار من قرار داد.)
2 – لیست مشاوران در لینک زیر قابل دسترس است:
3 – مرحله دوم شکایت دانشجویان در لینک زیر با جزئیات آمده است:
+ There are no comments
Add yours