مدرسه فمینیستی: (عکس ها: صبا واصفی) روز جهانی زن در سال 1387 مصادف با پنجمین دوره جایزه کتاب صدیقه دولت بدون اهدای هیچ جایزه ای برگزار شد.
به مناسبت هشتم مارس روز جهانی زن پنجمین دوره جایزه کتاب “صدیقه دولت آبادی” درمحل کتابخانه صدیقه دولت آبادی برگزار گردید و هیچ یک از دو گروه داوری مطالعات زنان و ادبیات داستانی زنان به هیچ اثری جایزه ندادند.
علت این امر را اعضای دو هیئت داوری در مجموع محدودیت های ناشی از سانسور و خودسانسوری ، نگرانی ناشرین از عدم دریافت اجازه چاپ برای برخی آثار، و محدودیت ها وکنترل هایی که پیشرفت جنبش را با مانع روبرو می کند و بالطبع بر انتشارات آثار مربوط به زنان نیز اثر خودرا گذاشته است.
در بخش ادبیات داستانی جوایز کتابخانه صدیقه دولت آبادی نیز ، هیئت داوران این بخش نیز به معرفی هیچ اثر برگزیده ای را معرفی نکرد و تنها 5 اثر را (به نام های: انتخاب، پای گریز، جمعه بیست و هشتم روی صندلی لهستانی، عشق روی چاکرای دوم و ماه سربی) مورد تقدیر قرار داد.
در مراسم تندیس صدیقه دولت آبادی که در فضای کوچک و صمیمی کتابخانه با تعداد محدودی مدعو برگزار شد،
شهلا لاهیجی (مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان)، منصوره شجاعی (عضو هیئت امنا کتابخانه و نماینده هیئت امنا در داوری ادبیات)، شیوا دولت آبادی و سیمین بهبهانی سخن گفتند. شهلا لاهیجی از وضعیت نشر کتاب های زنان سخن گفت و منصوره شجاعی گزارشی از فعالیت های کتابخانه صدیقه دولت آبادی ارائه کرد و در خاتمه صحبت خود با اشاره به محدود بودن فضا و کوچک بودن محل کتابخانه به میهمانان برنامه چنین گفت : اگر جایمان کوچک است دل هایمان بزرگ است و برای یکایک شما جا دارد.
شیوا دولت آبادی (عضو هیئت امنا کتابخانه صدیقه دولت آبادی) درباره 8 مارس سخن گفت و شمه ای از زندگی صدیقه دولت آبادی را ارائه کرد. وی با تبریک 8 مارس خاطراتی از “عمه صدیقه” حکایت کرد.
در این مراسم سیمین بهبهانی با تبریک روز جهانی زن گزارشی از سفرش برای دریافت جایزه سیمون دوبووار ارائه کرد.
در انتها نیز نسترن موسوی، به نمایندگی از هیئت داوران تندیس کتاب صدیقه دولت آبادی (در حوزه مطالعات زنان) و دکتر حسینی به نمایندگی از هیئت داوران بخش ادبیات داستانی زنان، گزارش هیئت داوران را قرائت کرد.
فرخ قره داغی ، نسترن موسوی، امیلیا نرسیسیان و صبا واصفی، اعضای هیئت داوران تندیس صدیقه دولت آبادی امسال در حوزه مطالعات زنان بودند.
همچنین بنفشه حجازی، مریم حسینی و نگار نادری اعضای هیئت داوران جایزه ادبیات داستانی صدیقه دولت آبادی امسال بودند.
هیئت داوران جایزه ادبیات داستانی در گزارش خود از بررسی آثار ادبی زنان نوشته است:
«از میان آثار، بعضی در مرحله اول داوری یعنی داوری بر روی ارزش های ادبی حذف شدند. آن دسته از داستان ها که اهمیت ادبی آنها مورد تأیید قرار گرفت، از منظر نقد فمینیستی مورد بررسی قرار گرفتند که این مطالعه، مرحله دوم داوری را تشکیل می داد. علاوه بر معیارهای رایج و رسمی بررسی ادبی توجه به هنجارهای زبانی زنانه ، توجه به هویت زنان ، نمایش هویت مثبت زنانه در هستی و بیان روح خلاق و فعال زنان نیز مورد توجه داوران بوده است اما در یافتن اثری که کاملا جوابگوی معیارهای یک اثر فمینیستی باشد به نتیجه نرسیدند لذا داوران اثری را به عنوان برنده تندیس ادبیات داستانی صدیقه دولت آبادی معرفی نمی کنند.
اما هیئت داوران مایل است از نویسندگان زیر که با نوآوری در ساختار و زبان و درونمایه برخی از داستانهای خود در این مجموعه ها ،آثاری خلق کرده اند که در تعامل با مسائل ملموس و زنده ی امروزین جامعه است تقدیر و تجلیل به عمل آورد .
این آثار به ترتیب اولویت به عنوان بهترین آثار سال 1386 اعلام می شوند:
◀️ 5. پای گریز اثر صغری آقا محمدی(رمان)
داوران به سهم خود ازاین که هیئت امنای جایزه صدیقه دولت آبادی امکان مطالعه این آثار را برایشان فراهم کردند اظهار خوشوقتی کرده و امیدوارند که در سال های آینده شاهد شمار بیشتری از آثارزنان در حوزه داستان نوبسی باشند.»
همچنین هیئت داوران تندیس صدیقه دولت آبادی در حوزه مطالعات زنان در گزارش خود آورده است:
«داوران این دوره از جایزه در روند بررسی خود متوجه شدند که نه تنها قلم زدن در عرصه مطالعات زنان، بلکه سرمایه گذاری برای انتشار آثار مربوط به زنان نیز در چم وخم محدودیت های ناشی از سانسور و خودسانسوری با دشواری های زیادی روبه روست. برخی از ناشران ابراز می کنند که به دو دلیل عمده گاه از خیرِ انتشار کتاب درباره¬ی زنان می گذرند زیرا شماری از نوشته ها با وجود تاکید نویسنده بر تالیفی بودنِ آن ها، صرفا نسخه برداری از آثار غیر ایرانی است و دیگر آن که حتی زمانی که اثری چشم گیر با کیفیتی مناسب برای انتشار به آن ها سپرده می شود، نگرانی از گذشتن از سدّ سانسور سبب می شود در دریافت آن برای چاپ احتیاط به خرج دهند. تداوم چنین رویکردی عملا می تواند مخاطبان مطالعات زنان را از وجود کتاب های درخورِ توجه محروم سازد.
با این همه، فهرست دیگری از خیلِ کتاب های مربوط به زنان نیز وجود دارد. این آثار عمدتا با پشتیبانی های تبعیض آمیزِ مالی و معنوی مراکزی انتشار می یابند که با نگرش های یک جانبه به موضوع زنان می پردازند و تنوع مخاطبان و ضرورت های مبرم اجتماعی را نادیده می گیرند. مولفان این کتاب ها، به خلافِ پژوهش گران مستقل، به برکت حمایت های نهادی نه غم نان دارند و نه دغدغه یافتن ناشر و کمیِ شمارگان. کرور کرور از این آثار به راحتی چاپ می شوند و به راحتی قفسه کتابخانه های عمومی و تخصصی را پر می کنند، بی آن که نویسندگان شان پروای داشتن یا نداشتن خواننده را داشته باشند
داوران شماری از کتاب های دانشگاهی را نیز مورد بحث و بررسی قرار دادند ولی یا آن ها را بسیار تخصصی یافتند که در نتیجه از دایره مخاطب عام بیرون می ماند و در نتیجه هدف اصلی از دادن جایزه را نقض می کند یا ضعف تالیف و خصوصیت ترجمه ئی بودن آن آثار، بر اصالت کتاب می¬چربد. همان معدود کتاب هایی که به امید “کتابِ درسی” شدن یا امتیاز آوردن برای مولفان اش به چاپ رسیده¬اند، گاه از پایه ئی ترین روش های علمی بی بهره اند، برای نمونه فاقد پانوشت های مناسب و نمایه های قابل اعتماد اند. وانگهی بیش تر این نوشته ها به موضوع هایی تکراری پرداخته¬اند. در یک کلام، آثار مورد بررسی عموما فاقد خلاقیت و جذابیت لازم و بی بهره از ارتباط مطلوب با زندگی و مسائل رایج و واقعی بودند.
بنا به دلایل یادشده، داوران پنجمین دوره از جایزه “تندیس صدیقه دولت آبادی”، از اعلامِ نام اثری درخور معذور اند، ولی امیدوار اند که با از میان رفتن موانع، آثار متنوع تر و باارزشی در سال آینده به فهرست کتاب های مطالعات زنان افزوده شود.»
+ There are no comments
Add yours