تابناک: معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور اعلام کرد: «در نظر داریم کتابهای ویژه‌ای برای دختران تألیف کنیم.»
به نوشته «خبر آنلاین»، مسئولان وزارت آموزش و پرورش که حالا چهارماهی است وزیر ندارد، این روزها برخلاف دیگر وزارتخانه‌های بی‌وزیر، روزهای پربرنامه‌ای را سپری می‌کنند. برنامه‌هایی که هرچند سعی می‌شود تا مشخص شدن وزیر این وزارتخانه، پروبال چندانی به آنها داده نشود ولی این طرح‌ها برخلاف ظاهرشان از تغییرهای بنیادی‌ای خبر می‌دهند که این‌بار سر از کتابهای درسی دانش‌آموزان درآورده‌اند. طرح تدوین برنامه درسی ملی یکی از راهبردی‌ترین طرح‌های وزارت آموزش و پرورش است و در آن مبانی نظری برنامه‌های درسی محور کار قرار دارد و شاید به همین خاطر است که علاوه برنهادهای آموزشی، نهاد‌های دیگری مانند نیروی‌انتظامی هم تصمیم گرفته است به مسئولان برای تألیف کتابهای درسی کمک کند و چندی پیش آمادگی‌اش را برای این اقدام اعلام کرد.
هنوز مدت زمان زیادی از قرار گرفتن علی احمدی، وزیر سابق آموزش و پرورش بر کرسی این وزارتخانه نمی‌گذشت که او از جداسازی کتابهای درسی بر اساس جنسیت سخن به میان آورده بود. اما ظاهراً هیچکس تصور آن را هم نمی‌کرد که این موضوع تا حد یک طرح جدی مورد بررسی قرار گیرد و در آینده‌ای نه چندان دور، نظام آموزشی را تحت تأثیر خود قرار دهد. نکته قابل توجه در اظهارات علی احمدی این بود که او اعلام کرده بود باید در طراحی مدارس اندرونی و بیرونی تعریف شود و حریم مدرسه رعایت شود و همین اظهارات او بعد از اشاره‌اش به ضرورت تألیف جداگانه کتابهای درسی برای دختران و پسران مخالفت‌های زیادی را برانگیخت.
یکی دیگر از پیشنهادهای وزیرسابق آموزش وپرورش امکان ادامه تحصیل دانش‌آموزان متأهل در مدارس عادی بود که این مسئله نیز با واکنش صاحب‌نظران و کارشناسان مسائل آموزش وپرورش مواجه شد.
کتابهای درسی، وظایف دختران را به آنها می‌آموزند
هرچند مسئولان آموزش و پرورش در برابر تمام این مخالفت‌ها، اجرا کردن این طرح را انکار کردند و حتی از آن اظهار بی‌اطلاعی کردند، ولی حالا و در حالی که صدارت علی احمدی بر وزارت آموزش و پرورش تمام شده است و هنوز معلوم نیست محمود احمدی‌نژاد چه زمانی می‌خواهد وزیر جدید آن را معرفی کند، برخی مسئولان آموزشی دوباره از این طرح سخن به میان آورده‌اند.
البته تفاوتی که در حال حاضر با آن زمان احساس می‌شود این است که اگر علی احمدی از پسرانه دخترانه کردن کتابهای درسی حمایت می‌کرد، در حال حاضر از تألیف کتابهای درسی ویژه دختران سخن به میان آمده است. معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور دو روز پیش اعلام کرد: «در نظر داریم که برای دختران که نیازها و علایق خاصی دارند، علاوه بر کتاب‌هایی که برای عموم دانش‌آموزان تألیف کردیم، کتابهای ویژه‌ای برای آنها تألیف کنیم.»
محی‌الدین بهرام محمدیان در این‌باره گفت: «به عنوان مثال، دانش‌آموزان دختر در سن 9 سالگی به سن تکلیف می‌رسند و از این‌رو نیاز به آموزش مسائل احکامی ویژه دارند که باید در این زمینه برای خودشان کتاب مستقلی داشته باشند.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور ضمن حمایت از روند اعمال نیازهای دانش‌آموزان متناسب با جنسیت آنها در کتب درسی، اعلام کرده است که این اقدام دخترانه یا پسرانه کردن کتاب‌ها نیست، ولی در عمل تألیف کتابهای ویژه برای دانش‌آموزان و به خصوص دختران، جز جنسیتی کردن درس‌های دانش‌آموزان و آموزش تفکیک در نقش‌های اجتماعی نمی‌تواند باشد و از طرف دیگر اینگونه اقدامات این شائبه را جدیت می‌بخشد که دولت دهم و در ادامه فعالیت‌های دولت نهم، عزم خود را جزم کرده که با تدابیری چون تفکیک کتابهای درسی برای دختران و پسران، کوتاه کردن طول مدت تحصیل دختران، سهمیه‌بندی و بومی‌سازی جنسیتی، این جداسازی‌ها را نهادینه کند؛ به‌طوری که به گفتۀ مشاور سابق وزیر آموزش و پرورش، پژوهشگران آموزش و پرورش به این نتیجه رسیده‌اند که دختران زودتر می‌توانند درس‌شان را بخوانند و لازم نیست که همان مدت زمان تحصیل پسران را صرف کنند، چرا که بالا رفتن مدت تحصیلات‌شان موجب افزایش سن ازدواج می‌شود.
مخالفت کارشناسان
دکتر فاطمه قاسم‌زاده، استاد دانشگاه و روانشناس درباره تفکیک جنسیتی کتابهای درسی، ضمن بیان اینکه باید در این‌باره توضیح دقیق داده شود، به «خبر» می‌گوید: «باید معلوم شود قصد تغییر در چه دروسی را دارند، دروس علمی که جنسیت ندارند. ما حتی سال پیش که برای اولین بار این مسئله مطرح شد در انجمن غیردولتی پویا تصمیم گرفتیم دو نفر را به وزارت آموزش و پرورش بفرستیم تا از مسئولان سؤال شود که قصد چه تغییراتی در کتابهای درسی را دارند تا بعد بتوان بر مبنای آن اظهارنظر و تحلیل کرد.»
شیرزاد عبداللهی، کارشناس مسائل آموزشی نیز در گفت‌وگو با «خبر» دراین مورد معتقد است: «در نهایت دخترها و پسرهای ما می‌خواهند با هم در جامعه زندگی کنند، کار کنند و تشکیل خانواده دهند. در حالی که با تفکیک جنسیتی در کتابهای درسی اینها به دو دنیای متفاوت تبعید می‌شوند. باید بر مشترکات دختران و پسران تأکید شود در حالی که این سیستم آموزشی، باعث جدایی بیشتر دختران و پسران می‌شود.»
از نظر این کارشناسان در حال حاضر هم کتابهای درسی با رویکردی جنسیتی نوشته شده‌اند، به طوری که اگر نگاهی اجمالی به آنها بیندازیم متوجه می‌شویم که با توجه به آمار ارائه شده، از مجموع 185 تصویری که در کتاب فارسی دوره ابتدایی موجود است، 67 درصد آن به مردان و 14 درصد آن به زنان اختصاص دارد و به عنوان مثال در کتاب فارسی سوم دبستان، از 31 تصویری که انسان در آن حضور دارد، 24 تصویر از مردان و تنها سه تصویر از زنان است. چهار تصویر دیگر که مختلط است، مادر را در حال حمل غذا برای مردان خانواده که در مزرعه هستند، نشان می‌دهد و یا مادر را در صف نان. بر اساس همین آمار، از مجموع 127 درسی که انسان به شکلی در آن حضور دارد، 69 درصد شخصیت‌ها مردان و 17 درصد شخصیت‌های آن زنان هستند.
کتب متفاوت با توجه به شرایط جغرافیایی و زبان بومی
سعدالله نصیری‌قیداری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با «خبر» با اشاره به این اظهارات که باید محتوای برخی کتب درسی دختران و پسران با توجه به شرایط جغرافیایی و زبان بومی باید متفاوت نگاشته شود تا تأثیر و اثربخشی لازم را داشته باشد، می‌گوید: «بر اساس اصل 15 قانون اساسی به احترام گذاشتن به مسائل قومیتی و تدریس ادبیات قومی در مدارس تأکید شده است، بر این اساس با توجه به تأکید قانون اساسی، آموزش و پرورش و دولت می‌توانند در این زمینه تصمیم بگیرند و دیگر نیازی به مطرح شدن این موضوع در مجلس نیست.»
او خبر می‌دهد که علاوه بر دولت قرار است این طرح در شورای انقلاب فرهنگی مورد بحث قرار گیرد، بنابراین دیگر ارتباطی به مجلس ندارد و در همان شورا به نتیجه می‌رسد.
+ There are no comments
Add yours