زن ایرانی می‌داند خشم را با خشم و خون را با خون نمی‌توان شست

5 آذر 1388

ایلنا: خشونت علیه زنان اصطلاحی تخصصی است که برای توصیف کلی کارهای خشونت‌آمیز علیه زنان به کار می‌رود این شکل از خشونت بر علیه گروه خاصی از مردم اِعمال می‌شود و جنسیت قربانی پایه اصلی خشونت است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، مجمع عمومی سازمان ملل متحد (UNGA) خشونت علیه زنان را هرگونه عمل خشونت آمیز بر پایه جنسیت که بتواند منجر به آسیب فیزیکی (بدنی) ، جنسی یا روانی زنان بشود تعریف کرده است که شامل تهدید به این کارها، اِعمال اجبار، یا سلب مستبدانهٔ آزادی (چه در اجتماع و چه در زندگی شخصی) می‌شود. اعلامیه رفع خشونت علیه زنان در سال ۱۹۹۳ بیان می‌کند که این خشونت ممکن است توسط افرادی از همان جنس، اعضای خانواده، و حکومت اعمال شود.

سازمان‌ها و کشورهای جهان می‌کوشند با برنامه‌های گوناگون با خشونت علیه زنان مبارزه کنند و به همین جهت سازمان ملل متحد روز ۲۵ نوامبر (معادل چهارم یا پنجم آذر) را روز جهانی رفع خشونت علیه زنان اعلام کرده است.

پذیرش اجباری نقش‌هایی که به زنان محول می‌شود، خشونت است

مرضیه مرتاضی لنگرودی در رابطه با خشونت علیه زنان در کشور گفت:‌ متاسفانه زندگی زنان ایران به طور روزمره تحت تاثیرانواع خشونت آشکار و پنهان قرار دارد.‌ منظور من از خشونت آشکار علیه زنان، همان رایج‌ترین و کهن‌ترین اشکال خشونت، چون خشونت‌های فیزیکی، جنسی، روانی و کلامی هستند که کم‌تر زن و دختر ایرانی است که به کرات در خانواده یا اجتماع این خشونت ها را تجربه نکرده باشد.

این فعال حقوق زنان اضافه کرد: خشونت‌های پنهان، خشونت‌هایی هستند که از طریق برنامه‌ریزی‌های به ظاهر حمایتی اما قیم‌مآبانه و سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نابرابری‌ها و تبعیضات طبقاتی و جنسیتی علیه زنان را در سطح و عمق جامعه به صورت گسترده بر زنان تحمیل می‌کنند.
او گفت:‌ نادیده گرفتن نقش تاثیرگذار زنان در ارتقاء سطح دانایی و توانایی خود و جامعه، با محدود کردن زنان برای پذیرش اجباری نقش‌ها و رفتارهای کلیشه‌ای و از پیش تعیین شده‌ای که مناسبتی با وضعیت امروز آنان ندارد نوعی از آزارهای پنهان علیه زنان به شمار می رود.

‌ زنان ایرانی همواره در برابر خشونت آشکار و پنهان مقاومت کرده‌اند

مرتاضی اضافه کرد:‌ در جامعه امروز با ایجاد موانع جدی بر سر راه حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کلان سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به نفع زنان و با تخریب و حذف شخصیت زنان تاثیرگذار و فعال در عرصه‌های مدنی و سیاسی و غیره به دنبال کم رنگ‌کردن نقش زنان در جامعه هستند و این نیز نوعی خشونت علیه زنان به شمار می‌رود اما به مصداق گفته گاندی هر جا خشونتی رخ داده، کسی نیز به اعتراض به این خشونت پرداخته است.

استراتژی زنان ایرانی پرهیز از خشونت است

او ادامه داد:‌ زنان ایرانی همواره با تبعیت از وجدان و شور خود در برابر خشونت و تبعیض آشکار و پنهان اعتراض و مقاومت کرده‌اند. به طوری‌که ادبیات و فرهنگ مقاومت در ایران از فرهنگ و رفتار زنانه نمونه ها داردکه شهرزاد قصه‌گو یک نمونه عالی است. زنان ایرانی در مقاومت و اعتراض دائمی به خشونت و با استراتژی پرهیز از خشونت به نکات روانشناختی مهمی دست یافته‌اند.

زنان ایرانی می‌دانند خشم را با خشم و خون را با خون نمی‌توان شست

این فعال حقوق زنان ادامه داد:‌ زنان به درستی دریافته‌اند که اصل اساسی پرهیز از خشونت این است که هدف و وسیله از یک جوهر و هم‌عرض یکدیگر باید باشند. آنها نیک می‌دانند که خشم را با خشم و خون را با خون نمی‌توان شست، نمی‌شود با خشم و کینه با خشونت‌طلبان مبارزه کرد و خود را صلح‌جو و اصلاح‌طلب خواند. برای خشونت‌طلبان معمولا هدف وسیله را توجیه می‌کند، آنها بین هدف و وسیله نابرابری ایجاد می‌کنند و هدف را بالاتر از وسیله می‌نشانند در حالی که خشونت‌گریزان پی‌برده‌اند که رسیدن به برابری و آزادی و دموکراسی قطعا اهداف درستی هستند اما هم‌تراز آن چگونگی رسیدن به آن است.
مرتاضی گفت:‌ مهم‌ترین تجربه‌ای که از زنان خشونت‌گریز می‌توان آموخت این است که انسان‌ها و جوامع انسانی به راستی اصلاح‌پذیرند اگر صاحبان قدرت، اخلاق، عشق و قدرت را از یک جنس و هم‌عرض یکدیگر برای تربیت و اصلاح جامعه به کار گیرند و به این مفاهیم به صورت مفاهیم متضاد و متناقض با یکدیگر نگاه نکنند.

با خشونت علیه زنان‏‌، خانواده آسیب جدی می‌بیند

توران ولی‌مراد فعال حقوق زنان و تهیه‌کننده و کارشناس سری اول برنامه اردیبهشت معتقد است خشونت علیه زنان، موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد زیرا این خشونت نه تنها دامن زنان را می‌گیرد بلکه بقیه اعضای خانواده مانند فرزندان نیز از آن صدمه جدی می‌بینند زیرا زنی که تحت خشونت قرار می‌گیرد به لحاظ روانی و روحی وضعیت مناسبی ندارد.

او ادامه داد: وقتی خشونت بر علیه زنان صورت می‌گیرد نه تنها به کرامت انسانی زن خدشه وارد می‌شود بلکه دیگر جامعه سالم وخانواده سالم نیز نداریم زیرا جامعه سالم با نفی خشونت علیه زنان حاصل می‌شود.خشونت فقط این نیست که مرد کمربند خود را در بیاورد و به جسم زن آسیب برساند بلکه حتی زمانی که زن را به زور وادار به انجام کاری کنی که تمایلی برای انجام آن ندارد خشونت علیه زنان صورت گرفته است و ضرر و زیان و آسیبی که خشونت روحی و روانی و عاطفی به زن می‌رساند اگر بیشتر از خشونت جسمی نباشد کمتر از آن نیست.
او ادامه داد: متاسفانه در کشور مردان به خود اجازه می‌دهند که زنان را برای انجام امور مختلف تحت فشار قرار دهند و هیچ قانونی وجود ندارد که در برابر خشونت از زنان حمایت کند.

قوانین ایران امنیت زنان را تضمین نمی‌کند

او گفت: حتی قوانین ایران نیز نسبت به زنان اعمال خشونت می‌کند و بسیاری از حقوق اولیه زنان مانند حق طلاق و حضانت از فرزندان و …. به زنان داده نمی‌شود.
ولی‌مراد ادامه داد: در قوانین ایران حتی تناقض نسبت به حقوق زنان وجود دارد و در جای قانون می‌گوید که حضانت فرزند به صورت مشترک متعلق به پدر و مادر است و در جای دیگر مرد را رئیس مطلق خانواده معرفی می‌کند و این نشان‌دهنده این است که قانون ایران نسبت به حقوق زنان شفاف نیست.

مراکز دولتی امور زنان برای حمایت از زنان کاری نمی‌کنند

این فعال حقوق زنان گفت: قوانین ایران امنیت لازم را برای زنان ایجاد نمی‌کند وعدم امنیت نوعی خشونت است.
او ادامه داد: زنان درایران در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و قانون‌گذاری‌ها حضور ندارند و مراکز امور زنان، دفاتر امور زنان دروزارتخانه‌ها، شوراهای زنان و دفاتر تحقیقاتی زنان تاسیس شده‌اند که با تاسیس این مراکز در ارتباط با زنان اقدامی انجام نگیرد.

ولی‌مراد گفت: مراکز امور زنان در کشور وظیفه دارند که اگر سازمان مردم‌نهادی تشکل سیاسی یا اجتماعی و یا تئوری‌پردازی خواست در ارتباط با زنان اقدام مناسبی انجام دهند با آنها شاخ به شاخ شوند و مانع ادامه فعالیت آنها شوندو لایحه حمایت از خانواده نیز مصداق بارز عملکرد مراکز رسیدگی به امور سازمان‌‌های دولتی است و همه شاهد هستند این سازمان‌ها در رابطه با این لایحه چه موضعی را اتخاذ کردند.

‌ 70 درصد زنان ایرانی خشونت خانگی را تجربه کرده اند

فخرالسادات محتشمی‌پور گفت:‌موضوع خشونت علیه زنان از دوره اصلاحات مطرح شد و مورد توجه قرار گرفت. تا قبل از دوره اصلاحات حریم خانواده‌ها غیرقابل نفوذ بود و سرپرست خانواده به هر صورتی که تمایل داشت با زن و کودکان خود رفتار می‌کرد اما وزارت کشور وقت تحقیقی بر روی خشونت علیه زنان انجام داد تا با شناخت موضوع در جهت حل مشکل گام بردارد.

محتشمی‌پور تصریح کرد: نتیجه تحقیق وزارت کشور نشان داده که 70 درصد زنان ایران حداقل یک بار تحت خشونت فیزیکی یا روانی یا کلامی قرار گرفته‌اند و این هشدار جدی‌ای برای مسئولان بود و قرار شد برنامه‌ریزی‌هایی برای کنترل و مهار خشونت علیه زنان در کشور انجام شود.
او ادامه داد: اولین شورای اجتماعی وزارت کشور تحقیقات لازم را شروع کند و نهایتا مصوب شد سازمان بهزیستی خانه‌های امنی را در شش منطقه کشور راه‌اندازی کند تا زنان خشونت دیده، مکان امنی برای پناه آوردن به آن داشته باشند.

‌ بعد از دوره اصلاحات مبارزه با خشونت علیه زنان نادیده گرفته شد
محتشمی‌پور گفت: اما بعد از دوره اصلاحات مسئله خشونت خانگی دیگر مورد توجه قرار نگرفت و موضوع خشونت علیه زنان نادیده گرفته شد و حتی انکار شد.بعد از دوره اصلاحات، نه تنها مسئله خشونت خانگی پیگیری نشد حتی خشونت در جامعه علیه زنان نیز افزایش یافت و با سوء مدیریت‌ها توجه به مسائل اجتماعی کم شد و تنش‌های سیاسی جایگزین رسیدگی به مسائل اجتماعی شد.

در حال حاضر ایمنی زنان در فضاهای اجتماعی رو به کاهش است
محتشمی‌پور با بیان اینکه در حال حاضر ایمنی زنان در فضاهای اجتماعی روز به روز کاهش می‌یابد گفت: اگر حکومت‌ها و دولت‌ها توجه لازم را برای کنترل خشونت نداشته باشند در فضای جامعه زنان در معرض آسیب قرار می‌گیرند و خشونت خانگی تشدید می‌شود و مردان حق مسلم خود می‌دانند که هر رفتاری که می‌خواهند با کودکان و زنان خود داشته باشند و به این صورت است که زن احساس بی‌پناهی می‌کند.

قوانین ایران نسبت به حقوق زنان خلا دارد
او گفت: قوانین ایران نسبت به حقوق زنان خلا زیادی دارد در حالی که دین و آموزه‌های اسلامی خشونت علیه زنان را به شدت تقبیح کرده است.
محتشمی‌پور گفت: حکومت خود عامل خشونت علیه زنان شده است و برخوردهای اخیر در خیابان‌ها و با حرکت‌های اعتراض مردم نشان داد که در این میان زنان بیشترین آسیب را در برخوردها داشتند.
او ادامه داد: زنان زندانی در معرض خشونت‌های فراوانی قرار گرفتند و بازجویی‌های سختی توسط مردان به آنها تحمیل شد.
محتشمی‌پور گفت: خشونت علیه خانواده‌های زندانیان سیاسی نیز نوع دیگری از خشونت بود که در چند ماه گذشته در ایران بسیار اعمال شد.
قوانین مدون ایران هیچ‌کدام خشونت علیه زنان را ترویج نمی‌کنند

فاطمه راکعی در رابطه با قوانین ایران گفت: تا آنجایی که من اطلاع دارم قوانین مدون ایران هیچ‌کدام خشونت علیه زنان را ترویج نمی‌کنند هر چند که ما به برخی از قسمت‌های قوانین موجود در کشور انتقاد داریم.
او ادامه داد: اما نکته قابل توجه این است که آنچه در جامعه می‌گذرد ربطی به قوانین ایران ندارد بلکه به لحاظ تربیت غلط خانوادگی و فرهنگ سنتی که رنگ و لعاب دین هم گرفته خشونت علیه زنان در جامعه ترویج می‌شود.

کمتر خانواده‌ای در ایران وجود دارد که در آن خشونت علیه زنان صورت نگرفته باشد

راکعی گفت: در رابطه با خشونت در کشور آمار و ارقام درستی وجود ندارد اما به جرات می‌توان گفت که کمتر خانواده‌ای هست که در آن خشونت علیه زنان صورت نگرفته باشد.
او ادامه داد: خشونت علیه زنان فقط خشونت جسمی را شامل نمی‌شود بلکه خشونت روانی و کلامی نیز مصداق خشونت علیه زنان است.

خیانت عاطفی مرد به زن نوعی خشونت علیه زنان محسوب می شود

راکعی تصریح کرد: داشتن انتظارات نامناسب از زنان و عدم حمایت عاطفی مناسب زن نیز نوعی خشونت علیه آنان است.
او اضافه کرد: خیانت به زنان و وفادار نبودن مرد نسبت به زن نیز از جمله خشونت‌هایی است که در جامعه ما علیه زنان اتفاق می‌افتد و متاسفانه قوانین بازدارنده در این زمینه ها وجود ندارد و متاسفانه این نوع خشونت‌ها علیه زنان گاهی در جامعه ترویج نیز می‌شود.

20 تا 50 درصد زنان جهان درجاتی از خشونت خانگی را تجربه کرده‌اند

مریم بهروزی نیز در رابطه با خشونت علیه زنان گفت: شکنجه، قتل و کتک زدن توسط پدر و همسر از دیرباز معمول بوده و هم‌اکنون در کشورها تحت عنوان خشونت در خانه و خانواده رایج است.خشونت بر علیه زنان در بسیاری از جوامع صورت می‌گیرد و گزارش‌های بسیار تکان‌دهنده‌ای توسط سازمان ملل متحد از این خشونت‌ها انتشار یافته است.
بهروزی گفت: 20 تا 50 درصد زنان جهان درجاتی از خشونت خانگی را در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند.
او ادامه داد:‌ بر اساس گزارش سازمان ملل در طی سال گذشته اختلاف بر سر پول جهیزیه عروس منجر به مرگ 412 هزار و 59 زن شده است و آتش زدن زنان که عملی غیرقانونی محسوب می‌شود همچنان در هند جریان دارد.
بهروزی افزود: بر اساس آمار رسمی خشونت خانگی در آمریکا تقریبا به اندازه کشته‌شدگان خشونت بر سر جهزیه در هند، قربانی می‌گیرند.
و گفت: در سریلانکا، 40 درصد از زنان، در سانتیاگو 70 درصد از زنان تحت خشونت قرار می‌گیرند.
بهروزی اضافه کرد: بر اساس آمار و اطلاعات سازمان ملل متحد در انگلیس میزان خشونت علیه زنان رو به افزایش است و سالانه 530 هزار زن مورد ضرب و جرح قرار می‌گیرند.

او ادامه داد: در اتریش نیز خشونت علیه زنان رو به افزایش است و در فرانسه نیز 21 درصد زنان مورد خشونت خانگی قرار می‌گیرند و این به معنای آن است که از هر 10 زن فرانسوی یک زن در معرض کتک خوردن قرار دارد که این به معنای آن است که سالیانه دو میلیون زن فرانسوی مورد خشونت قرار می‌گیرند.
بهروزی سپس به بیان وضعیت خشونت علیه زنان در ایران پرداخت و گفت: اما زنان ایرانی از وضعیت مناسبی در خانواده‌ها برخوردار هستند و زن عزیزی جز فرهنگ مردم ایران است و خجاب و تزکیه زنان در ایران مانع بسیاری از خشونت‌های جنسی و متجاوزات می‌شود و آنها را از هتک حرمت‌ها مصون نگه می‌دارد.
او ادامه داد: درصد خشونت علیه زنان در ایران اصلا قابل مقایسه با هیچ یک از کشورهای جهان نیست در ایران میزان خشونت علیه زنان بسیار اندک وقتی کمتر از یک درصد است.

بهروزی گفت: البته ما آمار دقیقی از خشونت علیه زنان نداریم و علت آن نیز این است که زنان ایرانی محجوب و آبرومند هستند و حاضر نیستند آنچه در خانه و خانواده‌شان رخ می‌دهد، اعلام کنند.
او در رابطه با قوانین موجود در کشور نیز گفت: قوانین اسلام با خشونت علیه زنان مبارزه می‌کند و این اجازه را نداده که خشونت علیه زنان رایج شود.
بهروزی گفت: اسلام خشونت علیه زنان را زشت می‌داند و به مقابله با آن پرداخته است چنان‌که اگر مثلا 50 نفر به یک دختر تجاوز کنند بر اساس حکم اساس هر 50 نفر اعلام می‌شوند.

او ادامه داد: کتک زدن بر اساس قوانین اسلام رایج نیست و اگر مردی زن خود را بزند باید دیه آن را پرداخت کند یا قصاص می‌شود و این نشان‌دهنده این است که قوانین اسلام بازدارنده است.
بهروزی گفت: بسیاری از قوانین جمهوری اسلامی که نسبت به زنان تبعیض‌آمیز بوده،‌اصلاح شده است و برخی قوانین تبعیض‌آمیز دیگر نیز وجود دارند که در حال اصلاح هستند.