به پاس 8 مارس، روز بین المللی زنان: تقدیم به زنان سرزمین ام

الهه باقری -12 اسفند 1388

مدرسه فمینیستی: این مطلب را به تمام زنان و مردانی تقدیم می کنم که در همه روابط انسانی و اجتماعی خود جز حق نمی خواهند و جز راه حق، راهی نمی پویند.

زن ، عمری زلال در بوسه یی طویل که باروری دریا را صد ساله می کند…

زن ، حضور برهنه ای از بلوغ باغ .

زن ، حجاب حوصله بر غریزه ی غیظ .

زن ، صفوف خسته ی ایستگاه و آینه .

اندوه نان و ترانه ی تسکین .

زن ، خروج خون کبود از رگ لحظه ها .

زن ، رخت شوی سی ساله از خواب ها و گریه ها .

از شوش ، جوادیه ، نازی آباد یا میدان فوزیه…

◀️   سید علی صالحی

«سلون» قانون گذار باستانی یونان می گوید: «زن است که مردان بزرگ می پرورد. مرد هر قدر هم در سایه ی ورزش ،دانش و بینش بزرگ و بانفوذ گردد،سهم زن در مادری و پرورش اینگونه مردان بزرگ از سهم هر سه عامل فوق بالاتر است ، زیرا پایه ی هستی و رشد و بقاء مرد در سایه حمایت و مهربانی زن است.»

روز هشتم مارس بنا به پیشنهاد کلارا زتکین؛ روز بین المللی زنان نامیده شد. همیشه در تاریخ مبارزات، روزهای به یاد ماندنی وجود دارند، روزهایی که بعنوان نشانه و مظهرهر مبارزه ثبت می شود. تاریخچه هشتم مارس به سالهای میانی قرن نوزدهم بر می گردد. در هشتم مارس 1857، زنان کارگر پارچه باف در آمریکا به مبارزه برخاستند. شرایط کار و زیست کارگران زن وحشتناک بود: ساعات کار طولانی و کشنده، استثمار شدید، دستمزد اندک و محرومیت از هر گونه امکانات رفاهی. به علاوه آنها بار نگهداری و بزرگ کردن فرزندان و کار بردگی خانگی در خدمت شوهران و مردان خانواده را هم بدوش می کشیدند. پس به خیابانها ریختند و خواهان افزایش دستمزد، کاهش ساعات کار و بهبود شرایط شغلی شان شدند. این مبارزه، نقطه سرخی در تاریخ مبارزه زنان و کارگران در گوشه ای از دنیا بود.

در سال 1910 کلارا زتکین از زنان مبارز، آزادی خواه و برابری طلب آلمانی در کنگره بین المللی زنان پیشنهاد داد تا هر سال روز 8 مارس به نام روز جهانی زن نامیده شود . این پیشنهاد یکسال در محافل مختلف مورد بررسی قرار گرفت و سر انجام به تصویب گروهها و کشورها رسید و رسما 8 مارس روز جهانی زن نامیده شد. 8 مارس 1857، مقاومت زنانی را بازتاب می داد که با حرکت پرشتاب سرمایه داری به عرصه تولید و کار خارج از خانه کشیده می شدند. در جنبش زنان موضوعاتی نظیر «حق طلاق»، «حق سقط جنین»، «تامین شغلی»، «منع آزار جنسی»، «ضدیت با هرزه نگاری»، «کاهش ساعات کار روزانه» و غیره مطرح شد. این جنبش موفق شد در برخی از این زمینه ها پیشروی کند و دستآوردهای خوبی به زنان کارگر هدیه دهد تا جایی که دستآوردهای آن مبارزات پُرهزینه، در برخی از کشورها ماندگار شد.

حال باید ببینیم در سالهای پیش از آن، اوضاع زنان کشور مان چگونه بوده است؟ سرزمین ما ایران در دوران ساسانیان سلطنتی به ریاست زنی به نام«پوراندخت» را تجربه کرده است. همچنین «آتوسا» مادر خشایار شاه نخستین زن شاعر و ادیب ایرانی و مشوق سواد آموزی به خط و زبان آن دوران برای ایرانیان بوده است. این تعلیم و تربیت ریشه ای، دارای چنان خواستگاه محکمی بوده که درهمان دورانی که زنان در آن سوی آبها در تلاش و مبارزه جهت برابر خواهی بودند ، درکشور ما نیز حرکتهای حق طلبانه بسیاری جریان داشته است: “در سال 1307 یعنی 79 سال پیش، بانو سکینه پری در رشته جراحی سرطان شناسی تخصص گرفت. یا در سال 1314 یعنی 72 سال پیش حق ورود زنان به دانشگاه داده شد. مسلما این اجازه، بدون تلاش زنان در آن دوران نبوده. در سال 1968 یعنی 40 سال پیش دکتر مهرانگیز منوچهریان برنده جایزه صلح حقوق بشر سازمان ملل شد.”

پس روز زن مصادف است با روز تلاش و کنشگری به منظور کسب برابری، روز عدالت جویی، روز تجلیل از دستآوردهای زنان، روز دادخواهی، روز استحکام جایگاه زن به عنوان همسری یگانه، مادری دلسوز و مهربان برای فرزندان پاکش ، و یاوری صدیق و درستکار برای همراهانش در راه باروری فرهنگی و اقتصادی و سیاسی در کشورش. همیشه یاد و خاطره آن شیر زنانی در تاریخ زنده است که نخستین و دشوارترین گام ها را در این راه برداشتند . چه بسا زنانی که سنگ هاو سیلی ها خوردند و اهانت ها چشیدند و دیدند . دیگر هنگام شعار دادن ها و دست زدن ها و سخنرانی های احساساتی ، سپری شده است . اکنون باید تجزیه و تحلیل عمیق تر شرایط زندگی زنان ایرانی بپردازیم . زن ایرانی باید بداند که زمان ، زمان تحول است و باید معرفت و دانش و فکرش را پرورش دهد و خودش را برای سازندگی یک جامعه در حال گذار و متحول آماده سازد ، باید ذهن و ضمیرش را بارور سازد . باید به فرهنگ و آگاهی هایش بیافزاید. واکنون به جاست که این سخن را با درودی خالصانه و صمیمانه به روان پاک و همیشه جاری « صدیقه دولت آبادی» به پایان برسانم واز خود بپرسم که: از دست من ، در سیر آینده؛ چه کاری بر می آید؟