در مناظره جعفرزاده ،شهریاری و مرندی مطرح شد: در مورد رشد جمعیت دیدگاه های مختلفی وجود دارد

13 اردیبهشت 1389

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری زنان ایران ، اعتراض رئیس جمهور به قانون تنظیم خانواده و علام مواضع ایشان در مورد افزایش زاد و ولد موضوعی است که رادیو گفت و گو در برنامه ای با حضور آقایان سلیمان جعفر زاده رئیس کمسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ، دکتر حسن علی شهریاری نایب رئیس کمسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و دکتر علیرضا مرندی عضو کمسیون بهداشت و درمان مجلس و از وزیر اسبق بهداشت ، به بحث و بررسی درباره آن پرداخته است.

مشروح این مناظره در ادامه می آید:

رادیو گفت و گو: دکتر مرندی با توجه به نقش شما در پیگیری طرح تنظیم و کنترل خانواده در ایران در دهه شصت ، درباره اهداف تدوین این طرح در آن زمان توضیح دهید.

مرندی: در آن زمان مردم فکر می کردند که این کار خلاف شرع است ضمن اینکه بهداشت هم امکاناتی را برای این کار در اختیار مردم قرار نمی داد، در نتیجه با رشد جمعیت مواجه شدیم . بعداز انقلاب امکانات بهداشتی در کشور توسعه یافت و به تدریج مرگ و میر مادران و کودکان کاهش پیدا کرد. کاهش این مرگ و میر از یک طرف و عدم استفاده از وسایل عدم بار داری از طرف دیگر جمعیت را به سرعت اضافه کرد به طوری که نرخ رشد به 3.2 درصد رسید و با احتساب پناهندگان عراقی در طول جنگ ، این رقم به 3.9 درصد می رسید. این مسئله باعث شده بود مدارس در تهران 6 شیفته شود ودر شهرهای دیگر هم چند شیفته شود، کمبود ارزاق بود و اقلام به صورت کپنی داده می شد و مجموعه این مسائل باعث شد سوءتغذیه مقداری افزایش پیدا کند. وضعیت اشتغال خوب نبود، در کشاورزی خود کفا نبودیم ، کارخانه هاتعطیل و یا نیمه تعطیل بودند و در مجموع اوضاع اقصادی کشور مناسب نبود. این رشد جمعیت موجب شد که آقای روغنی زنجانی وزیر وقت برنامه و بودجه هم در دولت اعلام کردند که ما توانمندی برای مراقبت از این جمعیت را نداریم. وضع گندم ما به گونه ای بود که ما هیچ گندمی نداشتیم و دولت برای رفع نگرانی مردم تمام آرد و گندم را در نانوایی ها انبار کرده بود. درآن زمان به دلیل بمبارانهایی پایانه های نفتی بیشتر از یک میلیون بشکه نفت نمی توانستیم استخراج کنیم و آن را هم به دلیل تبانی که با کشورهای همسایه انجام شده بود 7-8 دلار بیشتر نمی توانستیم بفروشیم که 1.5 دلار آن هم برای هزینه استخراج بود. درنتیجه درامد کشور کم بود که بیشتر آن هم باید صرف دفاع مقدس می شد و اگر همکاری و ایثار مردم نبود خیلی مشکلات بیشتری داشتیم.

در نتیجه وقتی آقای دکتر زنجانی این موضوع را در دولت مطرح کرد به دنبال آن من هم مطلب کنترل جمعیت را مطرح کردم. ایشان گفتند که زمانی مرگ و میر جمعیت مان بالا بود و درنتیجه خیلی جمعیت زیاد نمی شد، ولی از زمانی که مراقبت های بهداشتی را فلانی در کشور پیاده کرده رشد جمعیت مان خیلی بالا رفته. به دنبال آن بنده بحث کنترل جمعیت را مطرح کردم که عده ای مخالفت کردند ولی من درخواست کردم که رأی گیری انجام شود که دولت رای داد که ما با این شرایط نیاز به سیاست تنظیم خانواده داریم. چون دولت نگران بود که این موضوع خلاف شرع است بنابراین مصوبه ای را به صورت خیلی محرمانه به من ابلاغ کرد و در نتیجه برای آموزش مردم در این راستا نمی توانستیم استفاده کنیم.

رادیو گفت و گو: شما در حال حاضر با صحبت های ریس جمهور موافقید یا مخالف ؟

مرندی: شاید اطلاعاتی که آقای رئیس جمهور از وضع اقتصادی دارند متفاوت است از آن چه من می بینم، بنابراین می توانند این اطلاعات را با لایحه و ماده واحده ای اعلام کنند و بعد از اینکه کار کارشناسی کردند لایحه ای به مجلس بفرستند و مجلس هم جداگانه کارشناسی می کند و اگر مجلس هم به این نتیجه رسید که کشور در حال حاضر می تواند 150 میلیون یا هر عددی را جوابگو باشد، آن لایحه را تصویب می کند. ما در کشورمان اجباری برای تنظیم خانواده نداریم، فقط این قانونی که در حال حاضر موجود است می گوید اگر خانواده ای 4 فرزند یا بیشتر داشته باشد باید هزینه ها را خودش بپردازد و دولت از او حمایت نمی کند. اگر ما جمعیت را اضافه کنیم ایا می توانیم جوابگوی مردم باشیم .ماهیچ عدد و رقم خاصی را مد نظر نداریم ،این کار برای اینکه جامعه بتواند مدارس را از 6 شیفت کمتر کند و سوء تغذیه مردم کم شود انجام شده.

رادیو گفت و گو: اقای شهریاری ارزیابی شما از نظرات اخیر رئیس جمهور در مورد افزایش جمعیت در کشور و اعتراض به قانون تنظیم خانواده چیست ؟

شهریاری: به نظر من با توجه به اینکه خیلی از زیر ساخت ها در کشور ساخته نشده، احساس می کنم در مورد صحبت های ریس جمهور کار کارشناسی جدی انجام نشده است. در حال حاضر درصد بیکاری در بین جوانان ما بالاست، دربعضی از استانها مانند سیستان و بلوچستان هنوز سوء تغذیه را بین کودکان داریم و نرخ بیکاری جوانان ما بالای 30% است. سن ازدواج به دلیل عدم اشتغال بالا رفته و در حال حاضر بین 30 تا 35 سال است. اگر ما بیاییم کار مناسب و مسکن برای جوانان ایجاد کنیم و در سن قانونی و شرعی بین 18 تا 20 ازدواج کنند خواسته رئیس جمهور اجرا می شود.

امکانات بالقوه کشور بیش از 150 میلیون را هم می تواند جوابگو باشد ولی آیا واقعاً این امکانات بالقوه ، به بالفعل تبدیل شده . از طرف دیگر ما با خیلی ازاستانهای کشور،مانند استانهایی که در مناطق مرزی هستند استانهایی که سطح سواد پایین تری دارند،ا دچار مشکل هستیم .از طرف دیگر اگر بخواهیم به خانواده ها اعلام کنیم که 1 میلیون تومان به هرکسی که یک بچه بیاورد می دهیم ، شاید اقشار پایین جامعه اطلاع نداشته باشند که این 1 میلیون به حساب بچه واریز می شود و والدین حق استفاده از ان را ندارند ،در نتیجه باعث می شود که افرادی که نه توان تربیت بچه را دارند و نه می توانند شکم خودشان را سیر کنند،وسوسه شوند و در نتیجه مشکلات اقتصادی مخصوصاً مناطق محروم و غیر برخوردار بیشتر شود .

انتظار ما از دولت این است که کار کارشناسی انجام دهد و لایحه ای به مجلس بدهد و درمجلس هم کار کارشناسی می شود و هرچه که نمایندگان رای بدهند همان می شود .

رادیو گفت و گو :دکتر شهریاری اعتراض ریس جمهور به قانون تنظیم خانواده چگونه در مجلس قابل پیگیری خواهد بود ؟

شهریاری: باید لایحه بدهند. وزیر بهداشت و درمان مسول اصلی هستند.قطعاً باید در کمیسیون بهداشت و درمان حضور پیدا کنند ،حداقل کمیسیون بهداشت و درمان را با نظرات کارشناسی که دولت انجام می دهد و اقای رئیس جمهور مطرح می کند، را اشنا کند ، شاید آقای رئیس جمهور اطلاعاتی دارد که ما از آن بی خبرهستیم .
بعد هم باید لایحه به مجلس ارائه دهند کار کارشناسی انجام شود .اگر کار کارشناس انجام نشود ،ممکن است در چند سال آینده مشکل بزرگی برای مملکت ایجاد شود .

رادیو گفت و گو : دکتر مرندی نظر شما در مورد صحبتهای آقای شهریاری را بشنویم.

مرندی: به نظر من فرمایشات ایشان کاملاً درست است، کاری که می شود به آسانی بررسی کرد و کارشناسی دقیقی روی آن داشت، چرا باید در رسانه ها مطرح شود و به نتیجه هم نرسیم. من مطمئن هستم که اگر حتی قانون را اصلاح کنید و بعد هم آن را لغو کنید ،رشد جمعیت ما اضافه نمی شود ،برای اینکه مردم حاضرنیستند بچه بیشتری داشته باشند. آنها می خواهند بچه سالمی داشته باشند، خوب تربیت کنند ،مدرسه خوب بروند ،تغذیه مناسب داشته باشند . به همین دلیل مردم به خاطر این قانون نیست که بچه نمی آورند بلکه به دلیل وضعیت اقتصادی و اجتماعی است که بچه نمی آورند .

ما در صورتی می توانیم امیداوار باشیم که جمعیت مان زیاد شود که جوانهای ما به موقع ازدواج کنند و اسلا م اجازه داده است که بچه ها درسنین بعد از تکلیف ازدواج کنند و اگر ما زمینه ازدواج جوانها را فراهم کنیم این موضوع به طور معقول جمعیت را زیاد میکند اما اینکه بخواهیم با اجباربه مردم بگوییم بچه بیاورند آنها این کار را نخواهند کرد .ما باید کار ملموسی در جامعه انجام دهیم که مردم بتوانند تصمیم بگیرند .

همانطور که آقای شهریاری فرمودند من با گفته ریس جمهور موافقم که مقدار زیادی گاز درزیر خاک کشور هست که استخراج نمی کنیم و اگر استخراج کنیم و بفروشیم پول دستمان می اید .ما مقدار زیادی از نفتی را که استخراج می کنیم خودمان می سوزانیم . باید با کار و تلاش صادرات تولیدات کشور ما اداره بشود، نه فقط با نفت و گاز . جناب رئیس جمهور و وزرا ء محترم و مجلس باید تلاش کنند که این اتفاقات در کشور بیافتد و مردم متکی به نفت و گاز ی که پایان پذیر است نباشند ،دراین صورت می توانیم امیدوار باشیم وضعیت نسل بعدی در آینده بهتر از ما باشد .اما اگر بخواهیم کشور را باهمین نفت و گاز اداره کنیم برای آینده ونسل بعدی چیزی باقی نمی ماند .لذا به نظر من آقای رئیس جمهور ماده واحده ای بیاورند و این قانون را لغو کنند اما قبل از اینکه این کار را انجام دهند مطمئناً خودشان و مجلس هم جداگانه ، کار کارشناسی خواهند کرد . اما به اعتقاد من مردم با فقط تغییر قانون نمی خواهند که بچه بیشتری بیاورند و متأسفانه جوانان هم ازدواج نمی کنند.

بزرگترین خدمت این است که ما اقدامی انجام دهیم که زمینه ازدواج فراهم شود ، فساد و گناه در جامعه کمتر می شود و آنها می توانند در سنین پایین بچه بیاورند . از نظر پزشکی بین 20تا 29 سال زمان مناسبی برا ی بچه دار شدن می باشد بعد و قبل از آن مخاطرات بیشتر دارد و در آن زمان هم باید فاصله یبن بچه ها بین4-3 سال باشد تا بدن مادر از نظر پزشکی بازسازی و آماده برای بچه دار شدن باشد و بتواند شیر خود را به بچه بدهد تابچه سالم باشد. اگر این فاصله رعایت نشود بچه ها و مادر در مخاطره جانی قرار می گیرد . و اگر ازدواج دیر انجام شود فرصتی برای بچه دارشدن نمی باشد لذا تمام تلاش مان باید این باشد که جوانان زود ازدواج کنند تا بتوانند فرصتی برای 2-3 بچه آورد ن پیدا کنند . رشد جمعیت مان در حا ل حاضر هم بد نیست .

درهیچ نقطه ای از کشورمان ما رشد منفی جمعیت را نداریم . د رتهران کمترین متولدین را داریم که با این حال تعداد متولدین 5/1 برابر فوت شدگان می باشد و در حال حاضر رشد مناسب جمعیت را داریم و نباید نگران آیند ه باشیم ،اما اگر می خواهیم بعضی از استانها رشد شان کم شود راههای دیگری دارد و راه حل آن زیاد شدن جمعیت در بقیه استانها نمی باشد . د رخدمت اقای رئیس جهور هستیم و اگر ما را توجیه کنند مطابق نظرشان عمل می کنیم .

رادیو گفت و گو : ارتباط داریم با آقای سلیمان جعفرزاده رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس . آقای جعفر زاده نظرشما راجع به سخنان اخیر رئیس جمهور درمورد افزایش جمعیت در کشور چیست ؟

جعفرزاده : به هرحال در مورد رشد جمعیت دیدگاه های مختلفی وجود دارد . اولاً ما فرهنگی داریم به نام فرهنگ اسلامی ودینی . از صحبتهای دکتر مرندی متوجه شدم که در آن دولت آن موقع قانونی در کشور مصوب شد برای جلوگیری که این مغایر با شرع ماست . ما نمی توانیم برای مردم تعیین تکلیف کنیم که زندگی تان را با چند نفر شروع کنید و با چند نفر به پایان برسانید . به هر حال این مردم هستند که با توجه به وضعیت اقتصادی شان زندگی شان را تنظیم می کنند واین که امروز بحث یارانه ها باعث ازدیاد جمعیت شود ،من این موضوع را قبول ندارم .کشوری با عظمت چین که نفت و گاز هم ندارد توانسته با جمعیت بالای 1 میلیارد اقتصاد ش را اقتصاد برتر جهان کند .

رادیو گفت و گو :بنا براین شما موافق با صحبتهای رئیس جمهور هستید ؟

جعفرزاده: ما نباید در کشورکاری انجام دهیم که مردم محدود شوند و بگوییم که ما نگران فرضاً ارئه خدمات هستیم ،در صورتی که قانون اساسی ما نگفته که برای چند نفرجمعیت بهداشت رایگان باشد . همکاران ما استحضار دارند از روزی که کنترل جمعیت شروع شده ما در بسیاری از مدارس با کمبود دانش اموزمواجه هستیم .خانه های بهداشت ما برای روستاهای 100 خانواری احداث شده ،اماامروز، آن روستا به 30 خانوار تبدیل شده. بنابراین ما باید خودمان را آماده کنیم تا به مردم خدمت ارائه دهیم. به هر حال ما در مقابل مردم پاسخگو هستیم. تنظیم خانواده در خانواده های ما به یک فرهنگ تبدیل شده و بعید به نظر می رسد که کسی بخواهد 10 فرزند داشته باشد تا یارانه بگیرد. ما نباید در کشور کاری کنیم که دچار سرنوشت کشورهای اروپایی و غربی شویم . امروز جمعیت پیر کشورهای مثل دانمارک وسوئد و برخی از کشورهای باعث شده که برای کار و اشتغال و تولیدشان از کشورهای آسیایی و آفریقایی نیرو وارد کنند، که باعث شده فرهنگ و اجتماع وامنیتی شان تهدید شود. در حال حاضر اروپایی ها ملیت اصلی و اصیل شان را از دست داده اند و بعد از چند دهه آثاری از ملیت اصلی و اصیل شان در آن کشور ها باقی نمی ماند.

اما می خواهم بگویم د رطول این مدتی که ما کنترل جمعیت کرده ایم موفق بوده ایم اما بعد از چند دهه که جوانان ما به عرصه کار آمدند برای دهه های بعدی چه اتفاقی می افتد؟ باید توجه کرد که هرچقدر بهداشت و درمان ما قوی تر باشد طول عمر، بیشتر می شود.

امااینکه اگر بیاییم کشور اسلامی را محدود کنیم و بگوییم یک فرزند دو فرزند کافی است، باید در اینده جمعیتی را به کشور بیاوریم، قطعاً علما و مراجع محترم هم نظر خواهند داد و نیازی نیست که دولت لایحه بیاورد و از مجلس اجازه بگیرد که آیا خوانواده ها یک فرزند اضافه داشته باشند یا خیر. در آن زمان با کدام مجوز محدود کردند که یک فرزند داشته باشد، اگر آن موقع محدود کردند، الان هم می تواند محدود کنند، اگر آن موقع اجازه داده ، الان هم می تواند اجازه دهد.

بنابراین نظر شرعی خیلی برای ما مهم است که بعید می دانم شرع ما بگوید که خانواده ها یک فرزند یا دو فرزند بیشتر نمی توانند داشته باشند، بنابراین باید مردم خودشان تنظیم کنند نباید بیاییم در وضعیت زند گی مردم دخالت داشته باشیم. در بحث تولید و اقتصاد و کشاورزی… الان روستاهای ما از دست رفته، روستاهای ما بهداشت و آب برق دارد ولی یک خانوار در آن مستقرنیست، بعضی ها جمعیت شان مهاجرت کرده اند. ما افزایش جمعیت را می توانیم برنامه ریزی کنیم. ما نباید به نفت متکی باشیم. کشور ما نیاز دارد به تولیدات بیشتر. باید برویم در فازهای دیگر و درامدهای کشور را از مسیرهای دیگر تنظیم کنیم ما نباید از کشورهای دیگر کارگر بیاوریم. کشورما متعلق به همه ایرانیان است و مردم باید خودشان را با توجه به تواناییها و وضعیت و ظرفیت اش تنظیم کنند .