معصومه ابتکار: بر رفتار مدعیان دین نظارت شود نه پوشش جوانان

27 خرداد 1389

جرس (ترانه صفایی): این روزها شهرهای کوچک و بزرگ ایران هر دم چهره تازه ای از برخوردهای نظارتی را در سطح شهر ، اماکن تفریحی و ورزشی و تفرجگاه ها، پارک ها، فرودگاهها و پاساژها شاهد است. روزهایی که باید جوانان به فکر نهادن شناسنامه خود به درون کیف شخصی‌شان باشند تا آن خاطرات مگوی نسل پیشین دیگر بار برای نسلی که هیچ آمادگی برای مواجهه با طرح‌هایی چون نسبت یابی ندارد به اجرا در آید.

این روزها علاوه بر آنکه مسئولان نظامی و انتظامی تا مدل رنگ مو و ناخن زنان را زیر ذره‌بین خود قرار داده‌اند، انواع و اقسام تبعیض‌ها علیه زنان در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تحمیل می‌شود. برای تحلیل سیاست‌های اخیر اعمال شده از سوی دولت در برخورد با جوانان و به ویژه زنان با معصومه ابتکار ،‌عضو شورای شهر تهران گفت و گو کرده ایم.

ابتکار نخستین زن ایرانی است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ وارد هیئت دولت شده‌ و بیشتر به‌خاطر نقش خود در تصرف سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ و ۸ سال ریاست سازمان حفاظت محیط زیست ایران در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی معروف است.

او که از جمله طیف زنان اصلاح طلب در ایران به شمار می آید معتقد است که وضعیت کنونی پیش روی جوانان ایران و مسائلی که نظارت دولت در حوزه پوشش بر آن تاکید می‌کند ریشه در عملکرد و فعالیت‌های مدعیان دین دارد و به جای فشار به جوانان ایرانی باید کمی در اصلاح سخن بزرگان و تاثیرگذاران درحوزه دین و اجتماع تلاش کرد.

فکر می‌کنید اجرای دوباره طرح عفاف و حجاب در جامعه حامل چه پیامی است ؟

تصور من این بود که سیاستگذاران وقتی سال ها در اجرای طرح های نظارتی در حوزه حجاب اقداماتی نه چندان موفقیت آمیز انجام داده اند این بار به فکر راه حل دیگری برای برخورد و به تعبیری هدایت نسل جوان باشند اما می بینیم که متاسفانه بدون اینکه از گذشته درس بگیریم چشم مان را روی همه واقعیت ها بسته ایم و تنها می خواهیم جوانان سرزمین مان را هر طور شده امر به معروف و نهی از منکر کنیم در شرایطی که نسل جوان شرایط و فضای گفت و گو ی خاصی می طلبد و صرف باید و نباید نمی توان به آنها تحکیم کرد.

گویی عزمی جدی در اجرایی شدن طرح عفاف و حجاب در دستور کار است . آیا فکر می کنید جوانان ما و به ویژه زنان ما این همه مشکل ساز اند که باید هزینه های هنگفتی برای حمایت از طرح های نظارتی صرف شود؟

ما نباید چشم مان را به روی واقعیت های موجود در جامعه ببندیم . ما باید مبنا را بر این بگذاریم که شیوه ما و رفتار معلمان جامعه مصدر امور است رفتار این ها تعیین کننده است و خیلی اوقات وقتی انعکاس و عکس العملی در جامعه از سوی نسل جوان می‌بینیم این رفتارها در واقع واکنشی به رفتار معلمان جامعه است. اعتقاد من این است که اگر رفتار معلمان جامعه درست باشد بقیه ماجرا درست خواهد شد.

جامعه ما جامعه اسلامی است و مبنای برخورد با نسل جوان و در کل بشریت باید بر اساس سیره و روش انبیا و پیامبران بر اساس شفقت و دوستی باشد. نمی‌شود با زور شیوه خاصی از پوشش را به نسل جوان دیکته کرد. جوان امروز گفتمان خاص خود را دارد و رایزنی و مذاکره با او نیازمند آگاهی و شیوه و روش مشخص و روشن است.

تجربه گشت ارشاد را در سال های پیش پشت سر گذاشتیم.فکر می کنید دلیل تکرار این طرح با وجود تنش هایی که در جامعه به وجود آورده ، چیست؟

مشکلی نیست که بخواهیم رفتار جمعی از شهروندان جامعه را تصحیح کنیم اما برای آغاز تصحیح و درستی باید از مصدر ها شروع کرد. لازم است که در فرصت پیش رو و با توجه به سوء استفاده هایی که کشورهای دیگر از چنین برنامه‌هایی دارند با حرکت منطقی و رفتار صحیح جریان را مدیریت کرده و تلاش شود تا رفتار معلمان جامعه تصحیح شود نه دانش آموزان آن جامعه‌.

در سخنان خطبای نماز جمعه این روزها مدام زنان مصدر و منبع وقوع بلایای زمینی به حساب می آیند. آیا چنین رویکردی را در ادامه طرح‌هایی چون عفاف و حجاب نمی بینید؟

به هر حال اگر بخواهم از منظر توبه وارد پاسخ این سوال شوم باید این نکته را مورد تاکید قرار دهم که اگر نیازی به توبه باشد بیش از آنکه شهروند نیازمند توبه باشد خطیب و مسئول جامعه نیازمند توبه است.

می بینیم که خطبای جمعه این روزها در تریبون مقدسی چون نماز جمعه ریشه بلایای طبیعی و حتی زلزله را در بدحجابی زنان می دانند . گویی همه مسائل و مشکلات جامعه از بی حجابی زنان ناشی می شود. اما واقعا اینطور نیست. توبه خوب است. هرکسی خودش قضاوت می‌کند که چه کار درست است و چه کار غلط. .کسی مخالف توبه کردن نیست. اما توبه و اعمال نظارت باید از جایی و در میان کسانی آغاز شود که آثار اقداماتشان گسترده است. اگر معلمی اشتباه کند دانش آموزان زیادی به اشتباه می افتند اما اگر تنها یک دانش آموز اشتباه کند شاید تبعات آسیب کمتر باشد. اگر قرار است نصیحت کنیم باید صاحب منصبان و آنهایی که جامعه را تحت تاثر خود قرار می دهند نصحیت پذیر شوند.

تا چه میزان رفتار جوانان در جامعه امروز را واکنشی می‌بینید؟

وقتی مردم می‌بینند که یک تیپ گناهانی مانند دروغ در جامعه آن هم از سوی مسئولان رواج پیدا می‌کند، طبیعی است که آنها هم در برابر چنین بندهای بی‌اخلاقی به شیوه‌ها و روش‌های واکنشی دست بزنند و این اقدام را نوعی مبارزه آرام تلقی کنند. به نظر من بخشی از رفتارهای جوان امروز جامعه شاید واکنشی باشد نسبت به آن رفتارهای غلط. یعنی جوانان نوعی نافرمانی در پیش گرفته اند تا در برابر ترویج گناهان کبیره در در جامعه مقاومت کنند. عدم رعایت حجاب گناه صغیره محسوب می شود اما دروغ گناه کبیره است.

اما به هر صورت فکر می‌کنم که تاکیدهایی از سوی گروه‌های افراطی و فشار در جامعه مطرح می‌شود. البته کمی هم ظاهر بینی نسبت به واقعیت‌ها و مسائل اجتماعی پیش رو در جامعه در این نوع ظاهر بینی نهان است.

در آخر باید تاکید کنم که ما باید در رفتار با نسل جوان به رفتار انبیا الهی باز گردیم و اینطور که قر آن می گوید کردارمان را مدیریت کنیم. “چرا چیزی رابه زبان می آورید که به آن عمل نمی‌کنید”

مطالب مرتبط

+ There are no comments

Add yours