سازمانهای مسئول کودکان کار را رها کرده اند

3 مرداد 1389

مهر (گفتگو از سید هادی کسایی زاده): سهل انگاری و بی تفاوتی سازمانهای مسئول، عملکرد منفعل ستاد قضائی رسیدگی به کودکان کار، تشدید مجازات متکدیانی که کودکان را مجبور به تکدی گری می کنند و فرار از قانون با پوشش دستفروشی از مهمترین محورهایی بود که مسئولان بهزیستی و شهرداری بر آن تاکید داشتند.
به گزارش خبرنگار مهر، با آغاز فصل تابستان و افزایش تعداد کودکان کار، خیابان و متکدیان در معابر عمومی و سیستم حمل و نقل ریلی و جاده ای پایتخت هر یک از متولیان آسیبهای اجتماعی کلان شهر تهران مسئولیت را بر دوش نهاد دیگری گذاشته و از ساماندهی و جمع آوری این گروه از اقشار آسیب دیده اجتماعی شانه خالی می کنند.

خبرگزاری مهر با برگزاری نشستی با موضوع راهکارهای کاهش آسیبهای اجتماعی در پایتخت، چالش کودکان کار و خیابان، متکدیان و معتادان خیابانی را با مسئولان سازمان بهزیستی و شهرداری تهران به بحث و بررسی گذاشت که آن را ادامه می خوانید.

در این نشست فرهاد اقطار سرپرست دفتر مداخله و بازتوانی آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور و محمد جواد روزبهانی رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهر تهران دیدگاهها و راهکارهای خود را برای پیشگیری و مدیریت آسیبهای اجتماعی شهر تهران بیان کردند.

فرهاد اقطار گفته های خود را با اشاره به این موضوع که تعریف کودک کار با کودک خیابانی و کودک متکدی متفاوت است گفت: کودک خیابانی تا زمانی که در معابر اقدام به دستفروشی مثلا آدامس می کند کودک کار است و همینکه آدامس را روی زمین می گذارد می شود کودک خیابانی و اگر همان لحظه دستش را برای کمک جلوی شهروندان دراز کند می شود متکدی.

وی افزود: آمارهای جهانی حاکی از حضور بیش از 250 میلیون کودک کار و خیابان در سطح دنیا است که سنین زیر 15 سال را به عنوان کودک محسوب می کنند در حالی که اگر کودک را زیر 18 سال تعریف کنیم این آمار به بیش از 350 میلیون نفر می رسد.

10 سازمان مسئول مستقیم کودکان کار و خیابان و متکدیان هستند

سرپرست دفتر مداخله و بازتوانی آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به مصوبه هیئت دولت به شماره “717/22/9/323” مورخ چهارم مردادماه 1384 گفت: در این مصوبه و ابلاغیه آمده است مسئولیت کودکان کار و خیابان و متکدیان از نظر جمع آوری و تجهیز فضای مناسب برای نگهداری موقت بر عهده شهرداری، امور معاضدتی و قضائی بر عهده وزارت دادگستری، اشتغال خانواده کودک بر عهده وزارت کار، تامین پزشک، پرستار و مکان درمانی بر عهده وزارت بهداشت، پوشش خدمات درمانی بر عهده سازمان تامین اجتماعی، اطلاع رسانی با هدف پیشگیری از آسیب کودکان کار و خیابان به خانواده ها بر عهده صدا و سیما و همچنین وظایفی هم بر عهده نیروی انتظامی، هلال احمر و کمیته امداد محول شده است.

وی افزود: در این مصوبه سازمان بهزیستی موظف شده است تا با همکاری شهرداری و انجمنهای خیریه و نیروی انتظامی مسئولیت کودکان کار، خیابان و متکدیان را برعهده بگیرد.

اقطار با بیان اینکه بیشتر کودکان کار و خیابان دارای خانواده هستند گفت: هیچ مرجعی به سازمان بهزیستی اجازه نمی دهد تا حضانت کودکان کار و خیابان را از خانواده ها سلب و بر عهده بهزیستی قرار دهد مگر در شرایط خاص که با رای و نظر وزارت دادگستری و نیروی انتظامی سرپرستی کودک به سازمان بهزیستی سپرده می شود.

خانواده ها اجازه نگهداری کودکان متکدی را در مراکز بهزیستی نمی دهند

سرپرست دفتر مداخله و بازتوانی آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به این پرسش که چرا سازمان بهزیستی کودکان کار و خیابان که شهرداری تهران جمع آوری و تحویل می دهد پس از مدتی رها می کنند گفت: این گفته شهرداری صحیح است چون کودک کار و خیابان هنوز وارد قرنطینه نشده، خانواده اش او را تحویل می گیرد زیرا درآمد روزانه کودکان کار بسیار چشمگیر است و خانواده محتاج نمی گذارد سرمایه زندگی اش به خطر بیافتد.

وی افزود: تمامی اسامی کودکان کار و خیابان در بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی بارها و بارها تکرار شده و تعداد زیادی از آنها چهره هایی شناخته شده در تکدی گری هستند.

بهزیستی و شهرداری کارشان را انجام می دهند یقه سازمانهای دیگر را بگیرید

اقطار گفت: در هیچ کجای دنیا یک سازمان نمی تواند متولی آسیبهای اجتماعی شهر باشد زیرا اگر خانواده کودک، محتاج و نیازمند باشد به طور یقین خانواده دوباره کودک را برای کار و تکدی گری به خیابانها می فرستد.

وی افزود: خانواده کودک کار و خیابان وقتی که بیمه نشده و شرایط برای اشتغال و حرفه آموزی برای اعضای خانواده مهیا نشده است چگونه می توان انتظار داشت که بهزیستی و شهرداری در این مهم موفق شوند و این نشان از سهل انگاری و بی تفاوتی سازمانهای دیگر که اسامی آنها در مصوبه دولت آمده، است.

سرپرست دفتر مداخله و بازتوانی آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در سال گذشته بیش از هفت هزار کودک کار و خیابان تحویل سازمان بهزیستی شده است گفت: از این تعداد بیش از سه هزار و 200 کودک کار و خیابان از پایتخت بوده اند که تحویل مراکز بهزیستی شده است.

ستاد قضائی رسیدگی به کودکان کار و خیابان غیر فعال است

وی در پاسخ به این پرسش که بهزیستی در صورت مشاهده تکرار حضور کودکان در مراکز نگهداری چه اقداماتی انجام می دهد گفت: بهزیستی بر اساس قانون وظیفه دارد نام کودکان کار و خیابانی را که چندین بار ساماندهی شده و به مراکز بهزیستی منتقل شده اند به ستاد قضائی که متشکل از ناجا و وزارت دادگستری است گزارش کند در حالی که تا کنون چنین ستادی تشکیل نشده است.

اقطار گفت: ما هر سال آخر بهار اسامی کودکان کار و خیابان با سابقه را طی نامه ای به ستاد قضائی اعلام می کنیم اما تا کنون همکاری از سوی نهادهای مسئول دیده نشده است.

محمد جواد روزبهانی در مورد وضعیت رسیدگی به آسیب اجتماعی “کودکان کار و خیابان” در پایتخت گفت: شهروندان تهرانی شهرداری را مسئول هر عاملی که زیبایی شهر را تحت تاثیر خود قرار دهد می دانند و شهرداری بنا بر وظیفه خود مسئول جمع آوری کودکان کار و خیابان از سطح شهر است.

رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهر تهران مهمترین چالش در موضوع آسیبهای اجتماعی را فقدان مدیریت واحد شهری عنوان کرد و افزود: سند چشم انداز آسیبهای اجتماعی کلان شهرها توسط معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران تنظیم و به تائید معاونان امور اجتماعی و فرهنگی شهرداریهای کشور رسید که در بندهایی از آن تاکید به مدیریت واحد شهری و مشارکت بین بخشی شده است.

وی افزود: بر اساس قانون هر شخصی که در منظر عموم و سطح جامعه بدون انجام کار، ارائه خدمات یا عرضه کالایی طلب وجه نقد از مردم را داشته باشد متکدی محسوب می شود و تکدی گری بر اساس قانون جرم است. بر این اساس شهرداری تهران با همکاری قوه قضائیه، سازمان بهزیستی و نیروی انتظامی وظیفه جمع آوری و ساماندهی متکدیان را برعهده دارد.

تشدید مجازات متکدیانی که کودکان را مجبور به تکدی گری می کنند

روزبهانی اظهار داشت: بر اساس تفاهم نامه شهرداری تهران با قوه قضائیه دو قاضی ویژه در مرکز اسلامشهر و لویزان “مرکز نگهداری از متکدیان و کارتن خوابهای تهران” مستقر شدند تا پس از جمع آوری، متکدیان با نظر و حکم قاضی ساماندهی شوند.

وی در مورد کودکانی که همراه با سرپرست اقدام به تکدی گری می کنند افزود: متکدیانی که از کودکان برای تکدی گری استفاده می کنند با حکم قاضی تشدید مجازات می شوند.

روزانه 100 متکدی از سطح پایتخت جمع آوری می شوند

رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهر تهران با اشاره به اینکه در سه ماهه اول سال جاری روزانه حدود 100 متکدی از شهر تهران جمع آوری شده افزود: از تعداد حدود 9 هزار متکدی جمع آوری شده برای 900 نفر پرونده قضائی تشکیل شده و به مراکز ذیصلاح ارجاع شده اند.

متکدیان با دستفروشی از چنگال قانون فرار می کنند

روزبهانی در پاسخ به این پرسش که متکدیان تهرانی به دلیل آگاهی از قوانین، تکدی گری را زیر پوشش دستفروشی انجام داده تا دستگیر نشوند گفت: متاسفانه در این زمینه خلاء قانونی وجود دارد و قاضی بنا بر اظهارات متکدی و شواهد موجود رای صادر می کند و متکدیان از چنگال قانون رها می شوند.