مدرسه فمینیستی: فرانک فرید، شاعر، داستان نویس و از مدافعان حقوق زنان، داستان زیر را که با نام «سومنی» به زبان ترکی به نگارش درآورده، به مناسبت درگذشت مادرش و به یاد او برای انتشار در مدرسه فمینیستی به ما سپرده است. این داستان بر اساس خاطراتی است که فرانک فرید از زایمان های مادرش داشته است. داستان حاضر جزو مجموعه داستان های کوتاه با نام “خانیم الی” است که فرانک فرید به زبان ترکی نوشته و آنرا برای انتشار آماده کرده است. ما نیز در مدرسه فمینیستی ضمن انتشار این داستان، به فرانک فرید، درگذشت مادر گرامی شان را تسلیت می گوییم و امیدواریم که به زودی شاهد انتشار مجموعه داستان «خانیم الی» باشیم:
به یاد مادرم
سومنی پیشن گون ایدی. یازین سون گون‌لری‌نین بیرینده. سومنی‌نین چیییت ایی دولورموش بورنونا. او بؤیوک حیطین بو الینده آسیلان یئپ‌یئکه میس قازاندا، اوزون قاشیق‌لار لا قاریشدیریلیردی، سومنی. گؤزآلتی گؤرورموش بونلاری، گؤزلری اوسته ساری باخارکن؛ عمارتین ایکینجی قاتیندا ساغ‌الده کی، بالا اوتاغا باخارکن.
بینادان اوزاقدا دایانیب، بوینون دیک توتوب، او بالاجا بویو ایله بویلانیب گؤز تیکیب او اوتاغا. سانکی بیرزاد گؤرونه‌جکمیش!
عمه‌سی حیطین او باشیندان سسله‌ییر: فرانک بورا گل…
یئریندن ترپنمیر. دییه‌سن باغچادی، اکیبلر اونو دوردوغو یئره؛ سردابانین قاباغینداکی کردیه یوخ، سکّییه! بو یول دا بؤیوک ننهسی سسله‌نیر:
ــ فران بالا، دوش گئت سردابادان یئمیشدن- زاددان گتیر یییاق.
بیرآن گؤزون پنجره‌دن آییریر، اونا باخیر.
ــ قاش بالامسان. نه سؤیوسن گتیر.
تیپیر تیپیر دوشور پیلّه‌لری…
یای گون‌لری ناهارایشیندن قورتولاندان سونرا؛ ناهاری پیشمگه اوجاق اوسته قویاندان سونرا، عمه‌م یا بؤیوک ننه‌م، منی یوللاردیلار، گئدیب سردابادان یئمیش گتیرم. سردابا حیطین بو باشیندا، بیز اوتوردوغوموز الده ایدی؛ بیزیم پنجره‌لردن گؤرونردی پیلّه‌لری. یایین ایستی‌سینده حیطین او باشیندان بو باشینا گلیب او پیلّه‌لری دوشجک، سردابا سرینی وواردی اوزومه. سردابانین بیر الیندن کئچن، یئرآلتی سولاری اورانین هاواسین سپ‌سرین ائلردی . سویون آپار- توپار شاپبیلتیلی آخیشی قولاقدا یئر سالاردی. آیاغی ایچریه آتجاغین او نمیش سرینلیک جانیمی توتاردی، بوتوومو بورویردی. بیرآز دایانسایدیم ایلیگیمه ایشلردی. یئمیش‌لرین، آیری میوه‌لرین ایی عطیرلندیرمیش اولاردی او شئهلی هاوانی؛ هامیسی‌نین قاریشیمی دولاردی بورنوما. چیخماغیم گلمزدی او آلاقارانلیق یئردن… چیخاندا، او یئکه حیطه دولوشان گونش، آلچاق -اوجا میوه آغاج‌لارین، هوندور قلمه‌لرین یارپارق‌لاری ایله اویناییب، دولاردی قارانلیغا آلیشان گؤزلری قاماشدیرماغا. نه ایستی اولاردی، نه سویوق. سرین اولاردی سردابادا ساخلانمیش میوه-یئمیش‌لر؛ همیشه ده شیرین!
بیرزاد گؤتورور چیخیر. آیاق‌لارین اوجا اوجا قوزاییر، آیاغی چاتسین پیلّه‌لره. قاچا قاچا آپاریب اونو حیطده بونو گؤزله‌ین عمه‌سینه وئریر. ها دئییرلر “دایان”، دایانمیر. دئیه‌سن بیرزاد الدن وئرمیشدی، قاچا قاچا قاییدیر دوردوغو یئره؛ دایانیب سئیر ائله‌دیگی یئره.
“گل، ـــ گل اؤزون ده یهٔ…” سسی آرخاسینجا گلیر…
عمه‌سی سسلیر: گؤرنه شیرین دی، گل قویوم آغزیوا.
آنجاق او ائله دوردوغو یئرده دایانیر، اوتاغا زیلله‌ییر. گاهدان اوبیری بؤیوک‌ننه‌سی اوتاغین پنجره‌سیندن گؤرونور…
چادیراسین بئلینه باغلاییب، سومنی قاریشدیران آرواد دئییر: “قیزیم، گل قوزاییم سن ده قاریشدیر. گل آلیم قوجاغیما باخ! گلیر سومنی، ایندی شیرینله‌شرـــ” پیشدیکجه، خاملیغی چیخیب، رئیلنیب، شیرینله‌شیرمیش سومنی…
“گل قولاچاغیوا دا آپار، آجالیب ایندی.” دئییر بؤیوک ننهسی.
قولچاغی یاددان چیخیب، قالیب حیطده سردیگی چهرایی پتو‌نون اوستونده، خیردا قاب-قاجاق‌لار‌ی‌‌نین یانیندا.
من اولاندا او پتونو منه گتیرمیش ایمیشلر. گتیرمک ده یوخ، یوللامیش ایمیشلار آمریکا مریضخاناسینا؛ بیر-ایکی ایل مندن اول بؤیوک‌دده‌‌ام اؤلدوگو مریضخانایا. اوندا تبریزده ایکی-اوچ مریضخانادن چوخ یوخ ایدی _اولانا دا؛ اؤلنه ده! آتام طرفیندن گلن اولمور، آنجاق. بیر بولوت شیرینی یوللاییرلار، بیر اوشاق پتوسی _چهرایی بیر پتو.
آناسی‌نین سسی قوزانیر. ایندیه کیمی ائشتمه‌میشدیگی سس‌لر… بوسس لر نیاران ائلیر اونو. بیلمیر نییه اونا قولچاق آلان کیمی گئدیب بازدان بیر اوشاق آلمادیلار. آتاسی دئییردی، گئدیب “ببه” آلاجاقلار. “نییه به آلمادیلا؟” بو یول چیغیرتی حیطه باساندا، عمّه‌سی گلیر اونو آپارسین، گئتسینلر گؤرسونلر گیلاسلار یئتیشیب، یا یوخ. یئردن راحات قوپوب، گئدیر اونون قوجاغینا. اوجالیب بیرزاد گؤره بیلدی، بلکه. عمه‌سی‌نین چیینیندن اوتاغا ساری دؤنور باشی. حال بو کی عمارتین بیرینجی قاتی‌نین پنجره‌لرینه بوی چاتمازدی، قالسین ایکینجی قاتینا. حیطدن آنجاق زئرزمی‌لر گؤروشردی.
گاهدان گئدیب حیطده اوتوروب باخاردی زئرزمییه؛ بؤیوک‌ننه‌سینه ، اوردا اونون گؤتور-قویلارینا، اییلنده ساللانان قوشا هؤروک لرینه… دن-دؤش، آیین اویون، قیش زوماری گتیر-گؤتورلرینه… او زئرزمی‌لرده تخته‌لر اوسته سرردیلر ایسلانیب، چیتیرچیتیر چیرتلامیش بوغدالاری. اوردا جوجه‌رن، توخ رنگلی او یازلیق بوغدالار، دؤیولوب سویو چیخاردی، سومنی پیشیرمگه…
قوُزانیر عمه‌سی‌نین قوجاغیندا، الی دَییر اوجا بوی، اوزون سوو آغاجین، آشاغی بوداق‌لارینداکی کال گیلاس‌لارا. عمه‌سی دئییر نئجه قیپ‌قیرمیزی اولاجاق او کال گیلاسلار … دریب قویاجاق آغزینا… قوشالارین دا آساجاق قولاغینا… دالاندان آتاسی‌نین سسین ائشیدیر. بیر آروادین دا سسی گلیر. دئییردیلر آتاسی گئدیب قابیله دالیجا. بیلمیر قابیله نه دیر. قورخولو آدا بنزیر، آدی. آناسی‌نین حیطه باسان چیغیرتی‌لاری او آدی لاپ قورخولو ائدیردی اونا. ایستیر قورتولوب، دوشوب قاچسین، عمّه‌سی ساخلاشدیریر. آپاریر حیطین او باش‌لارینا. سس گلمیر داها اورالارا…
*
عمه‌سی‌نین قوجاغیندان قورتولوب دوشوب قاچیر، داها. بؤیوک‌ننه‌سی سسلیر “گئتمه گل، باخ بیر! قولچاغین آغلیر” باخیر یئره دؤشه‌دیگی بالاجا پتوسون اوستونده کی اوزو قویلو دوشن قولچاغینا. قولاق یاتیردیر. قولچاغی آغلامیر؛ اوشاق ونقیلتیسی گلیر…
دئییللر چوخ چتین اولدوم من. تخت اوسته دایاندیرا بیلمیرمیشلر آنامی. سانجیدان بیتیر سحردن آخشاما کیمی. آخشام من اولورام… یایدا؛ یایین آرا آییندا. ایلین قیزمار آییندا؛ دوز ایستی‌لرین جیرها جیریندا. امدیگیم سوت ده ایسینیرمیش آنامین جانی‌نین حرارتیندن. باغلاندیغیم قاندان دا ایستی؛ بالالیقدا چیمدیگیم سودان دا ایستی. آنام نئجه یورقانی ساخلیرمیش، زاهی دردی قالماسین اوستونده بیلمیرم؟
آنامین اوستونده زاهی دردی قالمادی. قورخو قالدی؛ عؤمره‌بیتر بیر قورخو. بیلمیرمیش ایکینجی قارین، ایلکی کیمی چتین اولماز. قابیله دالیجا گئج یوللور. قورخور قابیله گلنه اوشاق اولا… قورخور اوشاغا بیرزاد اولا… قورخور قابیله یوبانا، اوشاغی توتان اولمایا… قورخور… قورخور…
اونو ساخلایان ننه “موشتولوغومو وئرین” دئیه‌رک، سئوینجک حیطه چیخیر.
“قیزدی ـــ” دئییر. بؤیوک‌ننه‌سی اووجونا پول باسیر.
دالیسیجا آتاسی اونا ساری گلیر، اَییلیب، قول‌لارین اونو قوجاغینا آلماغا آچاراق، دئییر:
ــ فریییم گل گئدک، باجیوی گؤر.
قاچیر قولچاغین گؤتوروب، آلیر قولونا، آتاسی‌نین قوینونا آتیلمامیش.
قولچاغی‌نین آدین باجیسینا قویورلار.
***
یاز دا دوغولدو. یازین سون گون‌لرینده. سومنی پیشیردی اوندا…
هله ده منیم گؤزومون اؤنونده، بئش یاشیندا او ساری‌شین قیز _اوزو عمارته، آرخاسی منه ساری_ دایانیب، گؤزون تیکیب او اوتاغا؛ آناسی باجیسینی دوغدوغو اوتاغا. گؤزونون آلتیندا سومنی پیشیر…
ایکیمیزین اوست اوسته اللی بئش یاشیمیز وار!
+ There are no comments
Add yours