اصلاحیه گروهی از زنان بر منشور حقوق شهروندی

8 دی 1392

مدرسه فمینیستی: متن کامل اصلاحیه «کانون شهروندی زنان» بر پیش نویس «منشور حقوق شهروندی» که برای انتشار در رسانه ها، از سوی این تشکل مدنی ارسال شده را در زیر می خوانید:

اصلاحیه «کانون شهروندی زنان» بر منشور حقوق شهروندی

دولت یازدهم، با توجه به وعده های انتخاباتی خود، پیش نویس منشور حقوق شهروندی را برای نظرخواهی عموم مردم، در سایت ریاست جمهوری منتشر کرده است. ما با استقبال از این فراخوان و از آن جایی که معتقدیم منشور حقوق شهروندی می بایست توسط جامعه مدنی و با گفتگوی گسترده جمعی در حوزه عمومی به نگارش درآید و در نهایت هم با نظارت آنان اجرایی شود، در «کانون شهروندی زنان» تلاش کردیم در این مدت کوتاه با برگزاری جلسات و نشست های متعدد، پیشنهادات خود را در مورد مفاد مندرج در پیش نویس منشور حقوق شهروندی در رابطه با گروه اجتماعی مورد نظر خود یعنی زنان، تدوین و به سمع و نظر مردم و مسئولان برسانیم. لازم به یادآوری است که «کانون شهروندی زنان»، تنها به عنوان یکی از تشکل هایی که حول حقوق شهروندی زنان به تازگی و با امید به تحقق وعده های آقای روحانی در مورد تقویت نهادهای مدنی، شکل گرفته، امیدوار است که با انتشار این اصلاحیه، در کنار بحث ها و گفتگوهای گسترده ای که در جامعه به ویژه جامعه مدنی زنان در این رابطه شکل گرفته، بتواند پیگیر گسترش حقوق شهروندی زنان این مرز و بوم، باشد. از این رو ما اعضای «کانون شهروندی زنان»، اصلاحیه ای را که تدوین کرده ایم، متنی جامع و شامل همه موارد مربوط به حقوق زنان نمی دانیم بنابراین، امیدواریم با یاری و نظرخواهی از دیگر گروه های زنان و نیز دیگر گروه های اجتماعی ذینفع در منشور حقوق شهروندی، بتوانیم آن را تا روز 5 بهمن (که زمان نظرخواهی در مورد منشور تمدید شده) تکمیل و به عنوان بخش بزرگتری از جامعه زنان به گوش مسئولان برسانیم. از این رو پیشنهادها و اصلاحات خود را بر بخش زنان پیش نویس منشور حقوق شهروندی، به صورت مکتوب و به شرح زیر ارائه کرده ایم. لازم به توضیح است که این اصلاحیه را نه تنها برای ایمیلی که معاونت حقوقی ریاست جمهوری به منظور نظرخواهی از مردم اعلام کرده، فرستاده ایم بلکه برای کلیه خبرگزاری ها، روزنامه ها، سایت ها و نیز دیگر نهادهای دست اندرکار حوزه زنان (معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری) نیز ارسال کرده ایم تا بدینوسیله از نقد صاحب نظران و دیگر گروه ها و تشکل های زنان بهره مند شویم.

پیشنهادات «کانون شهروندی زنان»

1 – «کانون شهروندی زنان» به عنوان یک تشکل مردم‌‌نهاد درحال تأسیس در حوزه حقوق شهروندی زنان، پیشنهاد می کند در تمامی موارد و بندهای پیش‌‌نویس منشور حقوق شهروندی، هر کجا از “حق شهروندان” سخن به میان آمده، تاکید شود این حقوق به طور مساوی و شامل زنان و مردان است. چرا که در حافظه تاریخی ما ثبت است هر جا سخن از “انسان – شهروند” به میان می آید، در عموم عرصه‌ها منظور “انسان – مرد” است و همین موضوع سبب نگرانی‌هایی در حوزه احقاق حقوق زنان می‌شود. از این رو به منظور آنکه پیش فرض‌های تبعیض آمیز علیه زنان نتواند در اجرای حقوق شهروندی مداخله کند و برای جلوگیری از غرض‌‌ورزی‌ها و اعمال سلیقه‌های گوناگون، پیشنهاد می شود اصطلاح “فارغ از جنسیت” که در بعضی موارد منشور از آن به درستی استفاده شده، در بقیه بندها نیز اضافه شود.

2 – ما در کانون شهروندی زنان به تشکل های مدنی که در رابطه با دیگر گروه های اجتماعی (از جمله سالمندان، معلولین، کودکان، اقلیت های مذهبی و قومی، دانشجویان و…) شکل گرفته اصلاح و تغییر در پیش نویس این منشور را در دستور کار خود قرار داده اند، پیشنهاد می کنیم که نه تنها واژگان «فارغ از جنسیت» را در اصلاحات خود بر مفاد پیش نویس منشور لحاظ کنند بلکه مشکلات خاص و ویژه زنان را در گروه اجتماعی مورد نظر و مطالعه خود، در نظر گرفته و در اصلاحیه های خود بر منشور حقوق شهروندی لحاظ کنند.

3– مدل پیشنهادی ما اعضای «کانون شهروندی زنان»، برای اصلاح منشور حقوق شهروندی، تفکیک بخش زنان از «کودکان و کهنسالان» است زیرا هر یک از این گروه های اجتماعی یعنی کودکان، کهنسالان، جوانان و زنان دارای مشکلات و تبعیض های خاص خود هستند و از این رو نیاز است که در منشور حقوق شهروندی، بر هر یک از این گروه ها به طور جداگانه پرداخته شود تا مشکلات هیچ یک از این گروه های اجتماعی در سایه دیگر گروه ها قرار نگیرد و ترکیب آنها در یک بخش واحد، سبب نشود که حقوق شهروندی هیچ یک از این گروه های اجتماعی، کمرنگ شود. از این رو به نظر می رسد که در منشور حقوق شهروندی نیاز است که به طور خاص و در یک بخش ویژه بر مسئله تبعیض زدایی از زنان تاکید شود تا موانع تاریخی علیه زنان که در تارو پود فرهنگ و مناسبات جامعه رخنه کرده، نتواند از دستیابی زنان به حقوق شهروندی شان جلوگیری کند. تاکید بر تبعیض زدایی از زنان در این مدل پیشنهادی، هم می تواند از طریق شکلی (یعنی اختصاص بخشی مجزا و مستقل برای زنان در منشور) انجام گیرد و هم می تواند در کلیه مواد منشور «بر تبعیض زدایی از زنان» تاکید شود.
4 – با توجه به موارد ذکر شده در بالا، بخش مربوط اختصاصی مربوط به زنان در منشور به شرح زیر قابل تغییر است:

بخش اختصاصی زنان در منشور حقوق شهروندی

زنان

ماده 1 – شهروند، به کلیه افرادی که در محدوده آمایش سرزمینی ایران ساکن هستند اطلاق می شود، بنابراین زنان فارغ از مذهب، دین، قومیت و زبان مادری شان، وضعیت تاهل، ملیت، نژاد و بدون در نظر گرفتن آن که در شهر یا روستا ساکن هستند، حق دارند که بدون هیچ گونه تبعیض جنسیتی، از تمامی حقوقی که در این منشور برای شهروندان در نظر گرفته شده بهره مند شوند.

ماده 2 – کلیه قوانین و مقررات و رویه هایی که زنان را به طور مستقیم یا غیر مستقیم مورد تبعیض قرار می دهد، می بایست مورد بازنگری قرار گیرد و قوانین و مقررات جدید و روزآمد با شرایط امروز زنان، با بهره گرفتن از زنان حقوقدان، کارشناسان حوزه زنان و نیز با توجه به اجتهاد مستمر، تدوین شود.

ماده 3 – دولت موظف است به کنوانسیون ها و تعهدات بین المللی که دولت ایران به آن ها پیوسته، پایبند باشد و برای هماهنگ کردن قوانین داخلی با مفاد کنوانسیون هایی که به رفع تبعیض میان شهروندان ناظر هستند، اقدام و تدابیر لازم را اتخاذ کند.

ماده 4 – دولت موظف است به منظور رفع تبعیض جنسیتی در نظام آموزشی اقدامات لازم را اتخاذ کرده و به ویژه موارد زیر را تضمین کند:

◀️  معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری