قرارداد ما بلعیده شده است!! / آذر تشکر

1 تیر 1388

میدان: انتخابات یک قرارداد اجتماعی است.قراردادی که میان شهروندان و دولت تنظیم می شود و مثل هر قرارداد دیگرتعهدات هردو طرف درآن روشن است.شهروندانی که قواعد بازی این قرارداد را می پذیرند و وارد این قرارداد می شوند متعهد می شوند که براساس توانایی و امکاناتشان فرآیند شناخت و انتخاب کاندیداها را طی کنند، به انتخاب برسند و نظرشان را اعلام کنند. نظر اعلام شده درواقع خود وارد شدن در قرارداد اجتماعی دیگر است بین دولت بعنوان مجری قانون در جامعه و شهروندان. در انتخابات طرف دیگر قرارداد یعنی دولت هم تعهداتی را می پذیرد که امکان رسیدن شهروندان به شناخت وانتخاب را فراهم کرده و جامعه را در انتقال صلح آمیزبه وضعیت جدید کمک کند.

صرف نظر ازشرایط قراردادهایی که همه ما در طول زندگی شخصی و اجتماعی امضا می کنیم و قواعد وتعهدات انها را می پذیریم، وضعیتی را تصور کنید که مدتها بر سر امضای قراردادی انرژی گذاشته اید و چانه زنی کرده اید و ظاهرا هم هردو طرف به شرایط یکدیگر تن در داده اید، طرف قرارداد شما بعضی یا همه شرایط قرارداد شما را به هم زده است و شما اعتراض می کنید و طرف شما بجای گردن گذاشتن به قرارداد ، کاری عجیب می کند مثلا برگه قرارداد را می خورد!!

مردم درست در شامگاه روز 22 خرداد به صورت حسی و شهودی و بعد تا فردای آن روز با چشم خود دیدند که کاری عجیب دارد صورت می گیرد کاری که در هیچیک از مواد قراردادشان با دولت پیش بینی اش را نکرده بودند. دولت داشت برگه قرارداد انتخابات را می بلعید!!

مازنان سالهاست در همه سطوح تلاش می کنیم تا قراردادی جدید براساس موادی جدید مطابق با شرایط وعقلانیت نوین جوامع بشری با دولت، خانواده و نهادهای مرتبط با این دو به امضا برسانیم. اولا می خواهیم روابطمان را براساس قراردادی نوین تنظیم کنیم و ثانیا می خواهیم که در قرارداد جدید حقوق و توانایی هایمان هر چه بیشتر لحاظ شود. سالهاست گروههای مختلف زنان بر سرلزوم قرارداد جدید و تعیین شرایط آن در حال چانه زنی اند. بعضی از ماباخانواده درگیر شدیم و بعضی دیگر با دولتمردان و قانونگذاران، ما در همه عرصه های اجتماعی هم که درآن اتفاقی رخ می داد وارد شدیم و خواسته ها و حقوق خود را فریاد زدیم و امید یا ناامید شدیم. عرصه انتخابات اخیر هم زمینه خوبی بود تا حقوق و مطالبات خودرابار دیگر اعلام کنیم.زنان در انتخابات ریاست جمهوری خرداد 88 با طرح مطالبات خود به طور روشن و برای اولین بار در تاریخ معاصرایران کمک مهمی کردند تا تاریخ معاصرسیاسی ایران طرح و جهت دیگری به خود بگیرد.آنها انتخابات را به سمت و سوی “مطالبه محوربودن” سوق دادند و به نظر من به رابطه بین دولت و شهروندان رنگ جدیدی زدند بویژه درانتخابات که در شرایط سیاسی ایران تنها روزنه مشارکت سیاسی به حساب می آید، گو اینکه در این روزهاداردهمین روزنه هم بسته می شود.

باری، بحث بر سر این است که ما تلاشهایمان را در تعریف و تنظیم قرارداد جدید کردیم اما حالا همه ما بخوبی درک می کنیم که قراردادهای ما اگر در متمدنانه ترین شکلش هم تنظیم شود، اگربا کمک قانون تمام جزییات را هم پیش بینی کنیم، مذاکره و چانه زنی کنیم، قدمهایی را به سوی پذیرش شرایط طرف مقابل یعنی دولت هم برداریم یعنی مثلا دولت را در اهداف توسعه ای که دارد کمک کنیم و… همه و همه ، باز هم هیچ تضمینی نیست که قرارداد ما توسط طرفی که مافکر می کرده ایم پایبند به قراردادهاست و با اودر حال چانه زنی بوده ایم نابود نشود. طرف قرارداد ما ناگهان موجودی عجیب از کار درآمده است که قرارداد ما را با هم صورت و محتوای متمدنانه اش ناگهان می بلعد و مارا حیران و مستاءصل بر جای می گذارد. در این صورت چاره چیست؟ آیا باید باز هم بر سرعوض شدن شرایط چانه بزنیم؟

قصد من این نیست که بگویم مطالبات زنان موقتا و درشرایط بحرانی جدید باید به فراموشی سپرده شود. چنین ادعایی به معنی این است که ما خصلت رنگارنگ جنبش های اجتماعی مدرن- که بی تردید آنچه در هفته گذشته درخیابانهای تهران و شهرهای دیگر ایران رخ داده است یکی از بی بدیل ترین آنهاست- را ندیده بگیریم و به دام همان همبستگی و یکرنگی بیفتیم که سنت انقلابها و انقلابی هاست وسرانجامی هم جز ایدئولوژیهای مسلط ندارد همانطور که همه ما با جان تجربه کردیم. اما قصدم هم یادآوری وخامت شرایط است و هم انگشت گذاشتن بر این نکته که دلخوری و یاس ما از طرح مطالبات در دوره تبلیغات ریاست جمهوری نباید مانع این شود که چنین جنبش عظیمی را وابنهیم. زنان باید با درک درست وخامت اوضاع ارزیابی دوباره ای از حریفی که چهره خود را بی نقاب نشان داده است داشته باشند و با حفظ هویتی که خصلت رنگارنگ جنبش نوینی که در ایران درحال شکل گیری است را تضمین می کند ، به صورت فعال تر حضورمتشکل سیاسی خودرا رسمیت دهند تا دستگاه حاکم به این تصور دامن نزند که اعتراضات از سوی توده ای بی شکل است که به آسانی قابل کنترل و سرکوبی است.