جرس: با شروع به کار دولت نهم، لوایح مختلفی در رابطه با مسائل زنان از سوی دولت به مجلس ارائه شده است. لایحه هایی که نه در راستای دفاع از دست یابی زنان به حقوق مسلم خود، بلکه به منظور بازداشتن حرکت آنان در سطوح مختلف جامعه در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفت. از جمله لایحه موسوم به حمایت از خانواده که جزء جنجالی ترین لوایح ضد زن بود که با واکنشها و مقاومت زنان کشور مواجه شد. کاهش ساعت کاری زنان در جهت حذف تدریجی زنان از حضور در صحنه اجتماعی، بومی گزینی جنسیتی برای ورود به دانشگاه و نیز سهمیه‌بندی جنسیتی و همچنین دهها لایحه دیگر از جمله لایحه های پیشنهادی در خصوص تعاونی زنان روستایی، بیمه زنان خانه دار، بیمه زنان سرپرست خانواده ، اشتغال زایی زنان که تاکنون بلاتکلیف مانده است. طی روزهای اخیر طرح تشکیل وزارتخانه زنان دوباره به بحث و نظر گذاشته شده که بدنبال آن موافقان و مخالفان این طرح وارد بحثهای چالشی شده اند که هنوز به اجماع نظری در این رابطه نرسیده اند.
کمیسیون زنان مجلس ایران اعلام کرده است که طرح تشکیل وزارتخانه‌ای برای زنان به زودی در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد. این در حالی است که مخالفان این طرح معتقدند تشکیل یک وزراتخانه برای زنان ضروری نیست.
اگر چه با توجه به فضای مردانه در مجلس و نگاه سنتی آنان به مسائل زنان، باید منتظر ماند که این طرح رای موافق می آورد یا نه؟
گفتنی است بحث تشکیل وزارتخانه زنان در زمان انتخابات مجلس هشتم و از سوی زنان اصولگرا مطرح شد که با مخالفت تعدادی از نمایندگان مجلس مواجه شد و این طرح مسکوت ماند. اما پس از تعطیلات نوروزی امسال ، یک بار دیگر نمایندگان حامی تشکیل وزارتخانه زنان این بحث را مطرح کردند.
طیبه صفایی رئیس فراکسیون زنان مجلس اجرای این طرح را یک “الزام” دانست و فاطمه آلیا یکی از اعضای این فراکسیون اعلام کرد که این طرح در کمیسیون‌های چندگانه در حال بررسی است و به زودی در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.
وزارتخانه زنان در درازمدت به نفع زنان است
موافقان طرح وزارت زنان اعتقاد دارند که تشکیل چنین وزارتخانه ای که مشابه آن در چندین کشور توسعه یافته وجود دارد، می تواند بعنوان محملی قانونی مناسب برای مطالبات جامعه زنان در سطوح مختلف باشد. بدین ترتیب جایگاه و ساختارهای مربوط به زنان به تناسب انتظارات و به اقتضای تغییرات بوجود آمده در جامعه و تحولات این حوزه تقویت شود.
در همین رابطه اعظم طالقانی دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی تشکیل وزارتخانه زنان و انتخاب زنان صاحب صلاحیت برای این وزارتخانه را یکی از مهمترین مطالبات زنان دانسته و اظهار داشت: ” هنوز ۳۰ سال مساله رجال حل نشده است در صورتی که رجال به معنای شخصیت‌های فرهیختهای است که معلومات دارند و با علوم مختلف آشنا هستند و توانمندی مدیریت دارند. امروز روزی نیست که بخواهند به زنان بگویند تو باید در خانه بنشینی و بچهداری کنی، زنان در طول تاریخ برای حضور خود در صحنههای مختلف هزینه دادند.”
همچنین خانم اسدی یکی از کارشناسان مسائل حوزه زنان با مثبت ارزیابی کردن ارائه چنین طرح هایی به “جرس” می گوید: “تشکیل یک وزارتخانه برای امور زنان از جمله مسائلی است که اگر تثبیت شود می تواند در حوزه مسائل زنان موثر و ماندگار باشد اگر چه به نظر می رسد که در صورت تصویب چنین طرحی، دولت از آن بعنوان وجهه ای در عرصه داخلی و خارجی به نفع اهداف خود استفاده کند اما در درازمدت به “نفع” جامعه مدنی خواهد بود و بر حضور گسترده زنان در جامعه بخصوص درعرصه های علمی، آموزشی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کمک خواهد کرد. این اقدامات شاید در مقطع زمانی خاصی و در کوتاه مدت به عنوان دست آویز و ابزاری برای اهداف دولت بکار برده شود اما سبب ورود زنان به مسئولیتها و مشاغلی می گردد که تا به امروز به جهت نگاه و رویکرد منفی مردان و دست اندکاران حکومتی از آن محروم بوده اند. و در آینده ای نزدیک شاهد تکیه زدن زنان بر “مسند” قضاوت و ریاست جمهوری خواهیم بود. بدین ترتیب از این دست طرح ها باید استقبال نمود و در صورت تصویب وزارت خانه زنان، فعالین حقوق زن همانند گذشته با آگاهی و هوشیاری عملکرد این دستگاه را زیر نظر بگیرند و حضور فعالانه ای در احقاق حقوق زنان داشته باشند.”
عدم کفایت یک وزارتخانه برای “نیمی” از جمعیت کشور
بسیاری از کارشناسان حوزه زنان طرح تشکیل وزارتخانه زنان را در راستای ارتقای وضعیت زنان در جامعه ندانسته و معتقدند دولت صرفاً هدفی تبلیغاتی و نمایشی در این خصوص دارد و اصولا نمی توان امور مربوط به نیمی از جمعیت را به عهده یک وزارتخانه گذاشت.
در واکنشی منفی به طرح تشکیل وزارتخانه زنان، فاطمه آجرلو عضو کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید: “نیمی از جامعه را زنان تشکیل می‌دهند مگر می‌شود کار نیمی از جمعیت یک کشور را به یک وزراتخانه داد؟ ایجاد وزارتخانه زنان نیازمند یک کار اجرایی‌تر، ممکن‌تر و منطقی‌تر است.”
همچنین مریم بهروزی، دبیرکل جامعه زینب و اشرف بروجردی از طیف اصلاح‌طلبان در مخالفت با این طرح معتقدند که اگر ما وزارت زنان ایجاد کنیم، تمام مسئولیتها به وزارت زنان داده می‌شود و در حقیقت در عرصه‌های دیگر، زنان حضوری پررنگ نخواهند داشت.
مریم بهروزی در این خصوص می‌گوید: “بحث وزارت زنان در حال حاضر موضوعیت ندارد و اصلاً لازم نیست، چرا که مسائل زنان جدای از دیگر مسائل نیست و ما باید حضور آنان را در مقاطع بالای مدیریتی شاهد باشیم.”
اشرف بروجردی با بیان اینکه اگر تمام امور مربوط به زنان مانند ورزش، بهداشت، آموزش و. . را در وزارتی به نام زنان بلوکه کنیم مفید نخواهد بود، اظهار داشت: “ولی اگر بخواهد مرتباً شاخص‌های توسعه مشارکت زنان را اندازه‌گیری کند، از سازمان‌ها پاسخ بخواهد و آن را با شاخص‌های جهانی مقایسه کند، شاید بتوان کمی از آن دفاع کرد.”
وزارتخانه زنان یک دستگاه “بوروکراتیک” بیش نیست
یکی از فعالان حقوق زن در مخالفت با این طرح به “جرس” خاطرنشان می کند: ” هر گونه طرحی برای پیشبرد مسائل زنان بستگی به رویکرد دست اندکاران حکومت دارد که چه اهداف سیاسی را دنبال می کنند و نباید اینگونه حرکتهای نمایشی منجر به مغفول ماندن دغدغه های “اصلی” زنان بشود. قبل از تشکیل یک وزارت خانه برای امور زنان باید تفکر و دید منفی به حضور زنان در جامعه دگرگون شود وگرنه تشکیل وزارتخانه هایی از این دست تبدیل به یک نهاد موازی در جهت سد و مانعی درمقابل حرکتهای اعتراضی زنان خواهد شد. در اثبات همین مدعا بس که طی حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، نمایندگان زن در مجلس چه واکنشی نسبت به کشته شدن، دستگیری، صدور احکام حبس یا اعدام برای فعالین زن کشور از خود نشان دادند؟ پیشنهاد حضور نمایشی و عوامفریبانه سه زن در کابینه دولت کدام یک از مشکلات زنان در جامعه را حل کرده است؟ یا مرضیه وحید دستجردی اولین زنی است که به پست وزارت رسیده است در جهت بهبود وضعیت زنان در حوزه خود چه عملکرد مثبتی داشته است؟”
وی با اشاره به عملکرد منفی زنان کابینه دولت ادامه می دهد: “حضور زنان در کابینه به شیوه ای گزینش می شوند تا فارغ از توجه به مسائل و دغدغه های روز زنان، به حضوری نمایشی در راستای اهداف دولت عمل کنند. به نظر من به جای محدود کردن مسائل زنان در یک وزارتخانه باید شرایطی فراهم شود تا حضور زنان “شایسته” فارغ از دسته بندی های سیاسی در سطح وسیعی در دیگر وزارتخانه گسترش یابد. اگر قرار است با تشکیل یک وزارتخانه همان نگاه سنتی به زن باشد و زن فقط در نقش همسر و مادر خلاصه شود یا در مورد حق طلاق و حق حضانت حق برابر نداشته باشند یا حقوق تضییع شده دیگری که زنان تا به امروز با آن روبرو هستند و وزراتخانه زن فقط یک دستگاه بوروکراتیک برای تثبیت همان نگاه تبعیض آمیز به زنان باشد، مشکلی از مشکلات عدیده زنان بر داشته نخواهد شد . تصویب برابری دیه زنان و مردان و ارث بردن زنان از زمین و اعیان به همت و اعتراضات گسترده زنان و استناد به تفاسیر مترقی از دین توسط آیت الله منتظری و آیت الله صانعی که موفقیتی عظیم برای زنان بوده است بدون تشکیل چنین دستگاههای فرمایشی حاصل شده است. بدین ترتیب زنان کشور در احقاق حقوق مسلم خود درتمامی عرصه های کشور راه درازی در پیش دارند که با تشکیل یک وزارتخانه تمام نمی شود.”
در همین حال، بسیاری از فعالان زن به کارکرد و نحوه عملکرد چنین وزارتخانه ای انتقاد داشته و بر این باورند که این طرح دنباله همان پروژه های تفکیک جنسیتی در سطوح مختلف جامعه ارزیابی می کنند و تفکیک جنسیتی و یا حاکمیت هرگونه تفکر جنسیتی مغایر با اعتلای فرهنگی میهن می دانند و تکثر و گوناگونی را که نمادی مسلم از یک جامعه آزاد است مخدوش می‌کند.
+ There are no comments
Add yours