مدرسه فمینیستی: مطلب زیر، متن سخنرانی مینو مرتاضی، فعال جنبش زنان و یکی از اعضای مادران صلح است در مراسم بزرگداشت هاله سحابی[1]:
«هاله، هاله است»
این روزها بسیار می شنویم که می گویند هاله در پای پدر قربانی شد و یا او در هر صورت نمی توانست بدون پدر زندگی کند و بی باکانه، تن به مرگ سپرد. این قبیل سخنان تا آنجا پیش می رود که پرواز روح هاله را شوک ناشی از فوت پدر اعلام می کند. اما با وام گرفتن از ادبیات شریعتی، می گویم «هاله، هاله است».
هاله زن با ایمان و آرمانگرایی بود که در دامان سحابی ها و با نگرش نواندیشی دینی بالید و بزرگ شد. اما به گمان من جنس آرمانخواهی هاله با آرمانخواهی مردان و معنای سیاست ورزی هاله با سیاست ورزی مردانی که هاله تحت آموزش آنها بود متفاوت است. آرمان گرایی مردان صاحب ایدئولوژی معمولا در بیگانگی در قبال ایده و در خود برتربینی آرمانگرایانه و غریبه شمردن آن دیگری و با بزرگنمایی آرمانی و با خشم و خروش و تظاهرات هیجانی متجلی می شود. در حالی که آرمان گرایی هاله در مسالمت جویی و کوتاه آمدن در برابر دیگری و خود را نازل کردن در اندازه ای که طرف و یا رقیب در برابر هاله دچار احساس دیگر بودن و غیر خودی بودن نکند متجلی می شود. و همانطور که سوسن شریعتی گفت «هاله سعی می کرد دیده نشود». آرمانگرایی هاله در دیده نشدن متجلی می شد… و سیاست ورزی هاله در صلح خواهی اخلاق مدار خود را متجلی می کرد.
اخلاق از نظر هاله عملی صرفا احساسی نبود. بلکه هاله منافع آرمانی خویش را در عقلانیت مبتنی بر اخلاق جستجو می کرد. از این رو هاله در قالب یک کنشگر آگاه و مسئول می توانست از لبخند کودکان گرسنه پس از خوردن یک وعده غذای سیر و از آرامش خاطر مادران و همسران بی سرپرست ناشی از همدلی با آنان و از هر کنش نیک و سودبخش اجتماعی لذتی مومنانه ببرد. از این روست که می گویم «هاله، هاله است». چنین آرمانگرایی و چنان سیاست ورزی که از نادیده شدن پروا نباشد و لذت در مدارا و مهربانی با انسان ها و قدرت در رواداری و همدلی جستجو شود در واقع همان اصلاح معنا و تعریف امروزین سیاست است که در آن آرمان های انسانی خود را متجلی می کنند. چنین آرمانگرایی زنانه ای است که هاله را هاله می کند و او را عاشقانه در خدمت نهادهای عدالت طلب و صلح جو و نهایتا در کنار مادران صلح کشاند.
هر چند جای خالی هاله را امروز با شاخه گلی پر کرده ایم، اما یادش در قلب های ما چنان زنده است که گویی او را از دست نداده ایم. و برای این که یاد هاله و نام اش در سراسر جهان جاری باشد در همین جا از همه مادران صلح و تمام زنانی که با آرمان های هاله احساس همدلی و همراهی می کنند و همه کسانی که برای کوشندگان راه صلح و آزادی احترام و ارزش قائل اند، می خواهم که به یاد هاله در هر نقطه جهان که هستند درختی و یا بوته گل کوچکی بکارند. باشد تا جای خالی و یاد هاله ،تا ابد الاباد سبز و خرم بماند.
پانوشت:
+ There are no comments
Add yours