خودم می توانم تشخیص بدهم کجا تحصیل کنم

فروغ سمیعی نیا-30 مهر 1387

مدرسه فمنیستی: اخیراً طرح بومی گزینی جنسیتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین کمیسیون آموزش مجلس مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این طرح، سازمان سنجش موظف است که دختران را تنها در دانشگاه های محل سکونتشان پذیرش کند. پس از علنی شدن طرح بومی گزینی جنسیتی، عده ای از نمایندگان مجلس و مسئولان در تایید این طرح نظراتی را ارائه کرده اند و آن را در حمایت از دختران و خانواده ها دانسته اند.

در این رابطه، نظر یکی از دختران دانش آموز را جویا شدیم. «زهرا. م» که امسال با رتبه 1800 نتوانست در دانشگاه قبول شود درباره این طرح می گوید: «مسلماً این طرح جنبه حمایتی ندارد. من امسال با رتبه 1800 ریاضی قبول نشدم. ما استان قم هستیم، اما تهران جزء استان های بومی ما نیست. الان استان های بومی ما قزوین و مرکزی هستند، اما من در تهران راحت ترم، چون بستگان ما تهران هستند، من حتی در استان های شمالی هم چون فامیل دارم راحت تر تحصیل می کنم، نه در جاهایی که برایم تعیین می کنند. من رشته و شهرهایی را انتخاب می کنم که بتوانم در این شهرها تحصیل کنم، اگر نتوانم جایی زندگی کنم پس اصلاً انتخابش نمی کنم. خودم می توانم تشخیص بدهم که کجا تحصیل کنم».

«واحده خوش سیرت»، کارشناس آموزشی در یک موسسه کنکور در یکی از شهرستان ها، در این باره می گوید: «دانش آموز خوش استعداد و توانمندی که خود را برای کنکور آماده می کند، همه تلاشش را می کند تا بتواند در دانشگاه های برتر موفق شود و ما می بینیم که گاهی برخی از بچه ها به خاطر اینکه فقط در یک دانشگاه درجه اول کشور قبول نمی شوند، یک سال خود را عقب می اندازند. این نشان می دهد برای دانش آموز سطح علمی دانشگاه بسیار اهمیت دارد». زهرا. م نیز در این رابطه می گوید: « بچه هایی که با رتبه های خیلی بالا، دانشگاه خوبی قبول نشدند، ماندند برای سال آینده؛ خیلی ناامید هستند که با این طرح ها چطور برای سال بعد درس بخوانند».

◀️  بومی گزینی، پنهان کننده پذیرش جنسیتی است

زهرا. م از جمله دانش آموزانی است که از یک سو به دلیل طرح بومی گزینی، و از سوی دیگر به خاطر سهمیه بندی جنسیتی، نتوانسته در دانشگاه قبول شود. وی می گوید: «حتی پایین ترین رشته های تهران هم قبول نشدم. برای رشته ریاضی محدودیت های جنسیتی قائل می شوند. به سازمان سنجش اعتراض کردم. 65 درصد از کسانی که مجاز به انتخاب رشته اند، دختر هستند؛ پس اگر سهمیه ها را 50 -50 کنند بی عدالتی است. در سازمان سنجش دیدم که پسری با رتبه 2000 مهندسی قبول شد، اما من با رتبه 1800 قبول نشدم. امسال، دانشگاه قم 4 تا رشته مهندسی داشت که سه تا از رشته ها فقط پسر قبول می کرد، فقط رشته مهندسی کامپیوتر بود که هم دختر و هم پسر قبول می کرد. یعنی عملاً ما از یک سری رشته ها منع می شویم». واحده خوش سیرت نیز در این باره معتقد است: «مساله سهمیه بندی جنسیتی در همه دانشگاه ها اجرا شده است و سال پیش هم اجرا شد، اما متاسفانه فعالان حقوق زن خیلی کم به آن توجه کرده اند».

در واقع، چندسالی است که با وجود اعتراض گسترده مدافعان حقوق زنان، سهمیه بندی جنسیتی به شیوه های مختلف در حال اجرا شدن است. از این رو، با مطرح شدن بحث بومی گزینی، مسئله سهمیه بندی جنسیتی به نوعی تحت شعاع قرار گرفته است. واحده خوش سیرت در این زمینه اظهار می دارد: «طرح بومی گزینی جهت مخفی نگه داشتن طرح پذیرش جنسیتی اجرا شده است. طرح بومی گزینی که امسال برای همه داوطلبان اجرا شده مصوبه سال 1369 شورای انقلاب فرهنگی است، و با مصوبه سال 85 شورای انقلاب فرهنگی که طرح پذیرش جنسیتی است، تفاوت دارد. هر دو این طرح ها مذموم هستند، وقتی با هم ادغام می شوند، نتایج بد آنها دو چندان می شود».

خوش سیرت در ادامه می افزاید: «در مورد بومی گزینی به دو دلیل همه نخبگان شهرستانی از تحصیل در دانشگاه های برتر غیر استانی محروم شدند: اول اینکه دولت به دلیل مواجهه با بحران مالی در نظر دارد هزینه های اسکان را کم کند، دوم اینکه معمولا فعالان جنبش دانشجویی در تهران و شهر های بزرگ شهرستانی هستند. دولت با این عمل به صورت غیر مستقیم جنبش دانشجویی را دچار رکود نیروهای نا کارآمد کرده است».

وی سپس در مورد «پذیرش جنسیتی» می گوید: «در مساله پذیرش جنسیتی هدف نخست، کاهش نیروی فعال متقاضی کار از طریق خارج کردن درصدی از زنان به عنوان نیروی غیر متخصص و تحصیل نکرده است؛ و هدف دیگر و شاید هدف اصلی، کاستن از میزان زنان تحصیل کرده است. چون در دیدگاه سنتی دولتیان جایگاه زن در خانه و وظیفه اش همسرداری و خانه داری و… است. و البته که یک زن تحصیل کرده مدرن می تواند به دنبال احقاق حقوق خودش باشد، که البته از دیدگاه دولتمردان پذیرفته نیست».